Cuộc thảm sát ở "đại lộ cờ bạc" Las Vegas Strip hôm 1/10 được coi là vụ xả súng hàng loạt tồi tệ nhất trong lịch sử Mỹ. Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên một tay súng đơn độc nã đạn liên tiếp vào đám đông từ trên cao.
Đối với những quan chức chuyên nghiên cứu về các vụ giết người hàng loạt, vụ xả súng điên cuồng ở Las Vegas mới đây khiến họ nhớ tới vụ xả súng hàng loạt đầu tiên thời hiện đại xảy ra vào ngày 1/8/1966.
Một cựu binh sĩ thủy quân lục chiến 25 tuổi đang theo học tại Đại học Texas đã trút mưa đạn từ đài quan sát trên tầng 28 của tháp đồng hồ xuống khuôn viên trường.
Hành động như lính bắn tỉa
Với trang bị gồm 1 súng ngắn, 3 súng trường, 3 súng lục và hơn 700 băng đạn, Charles Whitnam đã sử dụng các kỹ năng bắn tỉa mà y tích lũy được trong quân đội để bắn trúng hơn 40 người, khiến 14 người thiệt mạng. Whitman ra tay giữa ban ngày và di chuyển quanh đài quan sát để nã đạn từ nhiều hướng.
Khác biệt của vụ tấn công năm 1966 so với vụ xả súng của Paddock ở Las Vegas là loại vũ khí được sử dụng và mục tiêu của sát thủ. Whitman lập kế hoạch và hành động như một tay lính bắn tỉa thực thụ. Y chủ yếu bóp cò khẩu súng bắn tỉa lên đạn từng viên và lần lượt nhắm vào một số nạn nhân cụ thể.
 |
| Tháp đồng hồ của Đại học Texas ở Austin, Texas, ngày 15/9/1999. Một tay súng bắn tỉa đã giết chết 14 người và làm bị thương 31 người trong vụ xả súng năm 1966. Ảnh: AP. |
Khi đó, khái niệm về một vụ xả súng hàng loạt vẫn còn là điều xa lạ. Cảnh sát đã mất hơn 90 phút để đột nhập vào tháp đồng hồ qua hệ thống cống ngầm và tiêu diệt Whitman. Trong thời gian này, dân thường và các cảnh sát bên dưới đã bắn trả và góp phần cản trở vụ tấn công của Whitman.
Trong vụ xả súng ở Las Vegas hôm 1/10, Paddock dường như đã bắn liên tiếp vào đám đông nhờ súng máy hoặc súng bán tự động được hoán cải. Do đó, số người trúng đạn nhiều hơn gấp 10 lần so với vụ tấn công của Whitman. Chỉ trong vài phút, số người chết cũng cao hơn 5 lần.
Năm 1966, rất ít vũ khí sát thương trên thị trường có thể được cải tiến thành vũ khí tự động và cũng ít người biết cách thực hiện điều này. Ngày nay, các chỉ dẫn hoán cải vũ khí cùng những bộ dụng cụ hỗ trợ chỉ tốn vài trăm USD đầy rẫy trên Internet.
"Năm 1966 chưa có nhiều súng AK-47 như hiện nay, chỉ có một số ít súng AR-15 có thể được hoán cải vì lúc đó loại vũ khí này vẫn còn mới", Bill Buford, cựu cục trưởng Cục Quản lý Rượu, Thuốc lá và Súng đạn ở Arkansas, nói với Guardian.
"Bây giờ việc chuyển đổi súng bán tự động thành tự động khá đơn giản nếu có dụng cụ thích hợp", ông cho biết.
Mối đe dọa từ các tay súng máu lạnh
Buford nhấn mạnh rằng khác biệt giữa Whitman và Paddock còn nằm ở mức độ chuẩn bị và quy mô vụ giết người mà các tay súng dự liệu.
Whitman đã sở hữu một khẩu súng trường và mua thêm các vũ khí khác trong 24 giờ trước vụ tấn công. Trong khi đó, các vũ khí mà Paddock sở hữu và việc làm thế nào y có được chúng vẫn chưa được xác định.
 |
| Người tham dự lễ hội âm nhạc ở Las Vegas tháo chạy trong vụ xả súng tối 1/10. Ảnh: Getty. |
Động cơ chính xác của Whitman chưa bao giờ hoàn toàn rõ ràng. Đêm trước khi ra tay, y đã giết chết cả mẹ và người vợ sắp ly dị đồng thời để lại lời nhắn rằng y không muốn họ xấu hổ vì việc làm tiếp theo của mình.
Trên đường tới tháp đồng hồ, y đã giết thêm 3 người nữa, khiến tổng số người chết lên tới 17. Một giả thuyết được đặt ra là Whitman có thể đã bị loạn trí do u não.
Điều chắc chắn là hành động giết người của y đã gây ra mối đe dọa an ninh công cộng mới ngày càng gia tăng sau nhiều năm. Theo một nghiên cứu về các vụ giết người hàng loạt ở Mỹ, trước vụ tấn công của Whitman, có khoảng 25 vụ xả súng trong 50 năm. Nửa thế kỷ trôi qua từ năm 1966, đã có 150 vụ việc khác xảy ra.
Vụ xả súng ở Texas cũng buộc lực lượng hành pháp trên khắp nước Mỹ nghiên cứu cách phản ứng với các vụ việc tương tự. Trong hơn 30 năm, phương án thường được sử dụng là cầm chân tay súng, như trong trường hợp của Whitman, để đợi tới khi cảnh sát tìm ra cách tiếp cận và khống chế hung thủ một cách an toàn nhất.
Cách tiếp cận này đã lộ điểm yếu sau vụ xả súng trong trường học ở Colorado năm 1990. Khi cảnh sát chuẩn bị đột nhập trường học, những kẻ giết người đã tự kết liễu và một trong số các nạn nhân đã bị mất máu đến chết. Nếu cảnh sát can thiệp nhanh hơn thì người này có thể đã được cứu sống.
Hiện tại, cách thức để đối phó với các tay súng là giải quyết càng sớm càng tốt. Sau khi nhận được tin báo, cảnh sát đột nhập vào căn phòng của Paddock trên tầng 32 của khu nghỉ dưỡng và casino Madalay Bay nhưng y đã tự sát.
