Anh là người đã thống trị làng quyền anh hạng nặng thế giới hơn 9 năm, nắm trong tay chiếc đai WBA, IBF, WBO trong quãng thời gian đó.
Anh là người đã tham gia vào tổng cộng 29 trận tranh đai vô địch, có 25 lần chiến thắng. Chưa tay đấm nào trong lịch sử có được con số ấn tượng như thế.
Anh có trí tuệ thông minh tuyệt vời, chẳng thích đến các hộp đêm, không chi hàng chục nghìn USD cho những chốn xa hoa. Anh thích cờ vua, chơi golf, làm từ thiện và đôi khi tham gia một vài bộ phim. Khi thi đấu boxing, anh cũng kịp lấy một bằng tiến sĩ và thành thạo 4 ngoại ngữ.
Vâng, anh là Wladimir Klitschko, người vừa khép lại sự nghiệp 21 năm đáng nhớ bằng lời chia tay bất ngờ ngày 3/8. Chặng đường của "Tiến sĩ búa thép" đã chính thức dừng lại. Và có lẽ sẽ cần rất lâu nữa, làng quyền anh thế giới mới được chứng kiến một nhà vô địch đặc biệt như tay đấm người Ukraine.
 |
| "Tiến sĩ búa thép" Wladimir Klitschko. |
Từ chàng trai yêu thích sự kỷ luật…
Ít ai biết rằng, cha của Klitschko, ông Rodionovich đeo đến quân hàm Thiếu tướng trong quân đội Xô viết và từng chỉ huy nhiều nhiệm vụ quan trọng. Một trong số này là việc đứng đầu chiến dịch khôi phục đất nước sau thảm họa hạt nhân Chernobyl vào năm 1986. Ông bị chuẩn đoán ung thư không lâu sau đó và mất năm 2011.
Vào thời điểm thảm họa Chernobyl diễn ra, Wladimir chỉ là một cậu nhóc lên 10 và sống không xa khu vực có phóng xạ là bao. Vì thế, cậu cùng anh trai Vitali phải xa quê và chuyển đến Ba Lan xa xôi.
Dù tuổi thơ không có nhiều cơ hội được tiếp xúc với cha, Wladimir vẫn coi ông là niềm tự hào, tấm gương sáng để noi theo. Và tự khi nào, tính kỷ luật của ông Rodionovich cũng đã ngấm vào máu cậu bé người Ukraine.
Không sống trong một xã hội bạo lực và tập luyện boxing trong tù như Mike Tyson. Không phải nỗ lực hết mình trong sự nghèo khó và thiếu thốn như Manny Pacquiao, Wladimir nuôi dưỡng niềm đam mê boxing tại CLB nổi tiếng Gwardia Warszawa và được chỉ dẫn bởi VĐV từng đoạt 2 HCV Olympic, ông Jerzy Kulej.
Dẫu vậy, con đường thành công của Wladimir vẫn chẳng thể thiếu đi sự nỗ lực. Chàng trai người Ukraine biết cách dung hòa giữa mục tiêu trở thành một học sinh xuất sắc và ước mơ lên đỉnh làng quyền anh thế giới. Tất nhiên, mọi thứ đều đến từ sự kỷ luật.
Anh nói: “Tôi phải tập luyện 6 ngày trong tuần. Mỗi ngày từ 4 đến 5 tiếng. Tôi luôn cố gắng giữ nguyên lịch tập luyện của mình trước những thay đổi của hoàn cảnh. Sự kỷ luật là điều đưa tôi đến thành công, thứ mà phần đông tay đấm khác không làm được. Họ có tài năng nhưng khả năng tổ chức bản thân lại kém cỏi”.
Sự quyết tâm cao độ cùng với thể chất tuyệt vời giúp Wladimir và Vitali nhanh chóng “hủy diệt” mọi tay đấm xuất sắc nhất của Jerzy Kulej.
 |
| Wladimir Klitschko có thể chất rất phù hợp với quyền anh hạng nặng. |
Rất nhanh chóng, Wladimir tìm đến những thử thách lớn lao hơn và vinh quang đến với anh liếp tiếp sau đó. Năm 1993, Wladimir vô địch giải quyền anh trẻ châu Âu. Vài tháng tiếp theo, anh đứng thứ hai thế giới ở giải trẻ.
Và rồi tất cả biết đến cái tên Wladimir sau kỳ Olympic 1996, thi đấu ấn tượng, anh chiến thắng đối thủ Paea Wolfgramm trong trận chung kết để giành chiếc HCV quyền anh hạng nặng quý giá.
Sau này, Wladimir thừa nhận tầm quan trọng của chiến tích tại Atlanta: “Đó là dấu mốc đáng nhớ trong cuộc đời của tôi và cả đất nước Ukraine nữa. Đó là lần đầu tiên Ukraine đến Olympic với tư cách một quốc gia độc lập”. Dẫu vậy, năm 2012, anh chấp nhận chia tay chiếc huy chương ấy để đổi lấy 1 triệu USD quyên góp cho những số phận bất hạnh.
Trải qua 140 trận nghiệp dư với tổng cộng 136 chiến thắng, danh vọng đã đủ để Wladimir cùng anh trai quyết định chuyển lên thi đấu chuyên nghiệp vào tháng 11/1996. Bắt đầu một thử thách hoàn toàn mới.
… Đến nhà vô địch số 1
Khi cả thế giới còn đang sôi sục cùng phong cách tấn công sôi động trong khoảng hai thập kỷ mà những Mike Tyson, Evander Holyfield hay Lennox Lewis mang lại, Klitschko lại chọn hướng đi khác.
Đối với anh, boxing không có nghĩa là né và ra đòn. Người có trong tay bằng tiến sĩ tâm lý và khoa học thể thao cần thứ gì đó chắc chắn và an toàn hơn. Vì thế, “Tiến sĩ búa thép” tìm cách đưa nghệ thuật phòng thủ của mình lên tầm đỉnh cao.
“Nghệ thuật của quyền anh là không để bị đánh trúng. Tôi không tham gia môn này để khuôn mặt mình bị bầm tím. Khi tập luyện, tôi thường để hai tay ra sau lưng và cố gắng tránh đòn bằng việc lắc vai hay sử dụng bước di chuyển từ đôi chân”.
Sau 21 năm Wladimir thi đấu chuyên nghiệp, đến nay, người ta vẫn quen gọi cách phòng thủ của tay đấm người Ukraine là “nghệ thuật của cánh tay giơ cao”. Phòng thủ chắc chắn và tung ra những cú thẳng chết người là cách “Tiến sĩ búa thép” chọn.
Ở thời kỳ đỉnh cao, pha phản đòn của người em nhà Klitschko đồng nghĩa với sự hủy diệt.
HLV quyền anh Freddie Roach, người từng làm việc với cả Wladimir và Mike Tyson, nhận xét: “Cậu ấy sở hữu những cú đấm sấm sét. Thậm chí mạnh hơn cả Mike. Wladimir có thể hoàn thành những bài tập khó khăn nhất. Hai anh em nhà Klitschko là những người giỏi nhất tôi từng chỉ dạy”.
 |
| Những cú đấm của Wladimir Klitschko có sức mạnh rất đáng sợ. |
Hàng nghìn giờ tập luyện và nghiền ngẫm trong im lặng đã đưa lối đánh của Wladimir trở thành một công thức vô cùng chính xác và rất khó bị đánh bại. Đặc biệt trước những đối thủ bất lợi hơn về chiều cao và độ dài sải tay.
Alexander Povetkin, nhà vô địch Olympic hạng nặng 2004 và giữ thành tích 26-0 trước khi chịu thua hoàn toàn trong trận đấu bị “Tiến sĩ búa thép” knock-out tới 4 lần.
Sultan Ibragimov, chưa từng thất bại. Thượng đài trong sự tự tin nhưng cũng chỉ cầm cự hết 12 hiệp để rồi thua điểm và không trở lại võ đài một lần nào nữa.
 |
| Wladimir Klitschko trong trận đấu với David Haye năm 2011. |
Dẫu vậy, Wladimir không phải một nhà vô địch bất khả chiến bại. Tay đấm người Ukraine từng để Corrie Sanders và Lamon Brewster lần lượt gây sốc vào năm 2003 và 2004.
Mất đai là niềm thất vọng lớn lao với bất kỳ nhà vô địch nào. Nhưng riêng Wladimir, bậc thầy của những trò chơi tâm lý, anh biết cách biến nỗi đau thành sức mạnh cho sự vươn lên. “Sức mạnh tâm trí là vô cùng quan trọng, bạn có thể thắng, có thể thua từ trong suy nghĩ”.
Sau thất bại trước Brewster, Wladimir cùng sự giúp sức của người thầy mới Emanuel Steward đã tạo nên triều đại thống trị tại hạng nặng dài thứ hai trong lịch sử trước khi bị Tyson Fury chặn lại vào tháng 11/2015.
Trong cả sự nghiệp, “Tiến sĩ búa thép” thượng đài tổng cộng 69 lần, có 64 chiến thắng và chỉ chịu 5 thất bại.
Nhiều người vẫn gọi Wladimir là “kẻ may mắn vĩ đại” bởi thành công của tay đấm người Ukraine đến trong giai đoạn làng quyền anh hạng nặng khan hiếm những tài năng thực sự.
Họ cho rằng “Tiến sĩ búa thép” thiếu một trận thắng để đời khiến giới hâm mộ phải nhắc đi nhắc lại như cặp đấu Gene Tunney vs Jack Dempsey, Muhammad Ali vs Joe Frazier hay Mike Tyson vs Evander Holyfield từng làm trước kia.
Wladimir tất nhiên chẳng thể xoay chuyển thực tại cũng như đổi khác suy nghĩ của những kẻ ghen ghét. Điều anh làm được chỉ là cố gắng hết mình mỗi khi thượng đài, gặt hái những thành tựu to lớn để rồi tuyên bố giải nghệ trong sự tự hào. Không một chút nuối tiếc.
“Khi tôi giải nghệ, tùy thuộc vào người hâm mộ, họ có thể dành sự tôn trọng cho tôi hoặc không. Nhưng cá nhân tôi không nghĩ nhiều về vinh quanh mình đã có”.
Người định nghĩa lại khái niệm về nhà vô địch quyền anh hạng nặng
“Tay đấm thép” Mike Tyson từng ngán ngẩm phát biểu: “Chúng ta đang sống tại một xã hội kỳ lạ. Người ta chỉ thích chứng kiến những tay đấm hiếu chiến và hoang dại mà thôi”.
Trong giai đoạn mà những giá trị thương mại đã ăn sâu vào mọi ngóc ngách của quyền anh, vật chất đã biến các tay đấm dần trở nên ích kỷ và xấu xí. Đơn giản, bởi có scandal, có tranh cãi hay chửi tục là được chú ý và để mắt hơn.
Nếu chọn cách tiếp bước những tiền bối như Mike Tyson hay Evander Holyfield, túi tiền của Wladimir chắc chắn sẽ rủng rỉnh hơn nhiều. Anh sẽ được thi đấu tại những thành phố giàu có của Mỹ thay vì phải chật vật ở Đức.
Tất nhiên, điều đó không xảy ra, một con người có quy tắc và kỷ luật như Klitschko sẽ không để tiền bạc mua chuộc những giá trị cao quý của bản thân.
Đó có thể là lòng hiếu thảo với người mẹ Ulyanovna. Vào năm 2011, khi nắm trong tay chiếc đai WBA, WBO và IBF, hàng tá lời mời trị giá hàng trăm triệu USD được gửi tới “Tiến sĩ búa thép” để thuyết phục anh thượng đài với người anh Vitali nhằm thống nhất chiếc đai WBC danh giá còn lại.
 |
| Wladimir Klitschko sẽ không bao giờ thượng đài với anh trai Vitaly. |
Lắc đầu trước tất cả, “Tiến sĩ búa thép” chỉ nói ngắn gọn: “Dù có là một tỷ USD cũng không khiến tôi làm tổn thương trái tim của mẹ”. Ngày đầu bước chân vào làng quyền anh, Wladimir và Vitali đã hứa với bà Ulyanovna sẽ không bao giờ thượng đài với nhau. Anh không thể phá bỏ nó.
Đó có thể là niềm kiêu hãnh ở tận sâu tâm hồn. Sau trận đấu “hồi sinh những giá trị của quyền anh hạng nặng” với Anthony Joshua hồi tháng tư, Wladimir hứa hẹn nhận được khoản tiền gấp đôi nếu chấp nhận tái đấu với tay đấm người Anh.
Trong khi nhà tổ chức quyền anh nổi tiếng Eddie Hearn nhanh chóng lựa chọn Las Vegas cùng ngày 11/11 để tổ chức còn Joshua đã lao vào tập luyện từ lâu thì Wladimir bất ngờ tuyên bố giải nghệ. “Tiến sĩ búa thép” không muốn hình ảnh một Wladimir mệt mỏi ở tuổi 41 in đậm trong tâm trí những người yêu mến.
Khác xa với Mike Tyson, người từng mờ mắt vì tiền và chấp nhận đối đầu với Kevin McBride vào năm 2005 để rồi thất bại nhanh chóng.
Không thích vào các hộp đêm, Wladimir chọn lướt ván và tìm được niềm vui từ đó. Không hủy hoại bản thân bằng đồ uống có cồn, “Tiến sĩ búa thép” chơi cờ tướng để học thêm sự kiên nhẫn và chính xác. Một bữa ăn của Floyd Mayweather tiêu tốn đến 17,000 USD, Wladimir lại dùng tiền của mình cùng anh trai đóng góp vào các quỹ từ thiện của UNESCO.
Hình mẫu người ta thường hình dung trước đó về một nhà vô địch quyền anh hạng nặng: phải da màu, nói nhiều, hung dữ và ích kỷ. Wladimir đã xóa nhòa những tư tưởng ấy.
Khi được hỏi về cái tên truyền cảm hứng cho những khát khao và đam mê của mình, “Tiến sĩ búa thép” nói: “Tôi sẽ nói đó là Roger Federer - một nhân cách và tài năng tuyệt vời. Và Manny Pacquiao nữa, chàng trai nhỏ bé làm nên những điều kỳ diệu”.
Hình ảnh Federer và Pacquiao, hai hình mẫu điển hình của những nhà vô địch “sạch sẽ” cho Wladimir biết anh không hề cô đơn trên con đường đã chọn giữa một thế giới quyền anh nhiều hỗn loạn và cám dỗ.
Ngày 29/4, Anthony Joshua đối đầu với Wladimir Klitschko theo một diễn biến không thường thấy trong nhiều năm qua tại hạng nặng. Không tranh cãi, hiếm những lời công kích, cống hiến một trận đấu tuyệt vời, rồi lại bắt tay và tán dương đối thủ. Đó mới là giá trị thực của quyền anh đỉnh cao.
Sau trận đấu, Joshua nói: “Khi thi đấu tôi là chính mình, còn ngoài ra tôi phải học theo Wladimir”. Từng vào tù ra tội khi còn trẻ, giờ đây người hâm mộ được chứng kiến một Joshua điềm tĩnh và bản lĩnh thay vì hình ảnh “gã hề” như đồng hương Tyson Fury hay David Haye. Sự thay đổi ấy chắc chắn có dấu ấn của “Tiến sĩ búa thép”. Và Joshua có lẽ sẽ không phải trường hợp duy nhất...
Không quan tâm đến dư luận và truyền thông, Wladimir Klitschko sống cuộc đời mình mong muốn, mạnh mẽ trên võ đài và giản dị ngoài cuộc sống. Anh khép lại sự nghiệp vào hôm 3/8 mà đâu biết mình đã thay đổi hình tượng nhà vô địch quyền anh hạng nặng trong tâm trí người hâm mộ đến như thế nào.
