Arsene Wenger đến Arsenal vì định mệnh, gắn bó với Arsenal vì tình yêu. Ông sẽ được ngưỡng mộ bởi di sản đồ sộ để lại, và được tha thứ bởi tình yêu luôn rộng lượng.

Hóa ra, trong cuộc sống có những cuộc gặp gỡ như là định mệnh.

Theo một cách hết sức tình cờ, Arsene Wenger ghé thăm Highbury, sân cũ của Arsenal, vào một ngày năm 1989. Đó là lần đầu tiên, và người đàn ông Pháp với mái tóc hung lượn sóng đã đi lạc vào dãy phòng dành cho… các quý bà. Thật may, bà Barbara Dein đã giải cứu Wenger và dẫn ra sảnh chính.

Sau khi giới thiệu bản thân là HLV của Monaco, ông được giới thiệu với David Dein, chồng của Barbara. David, Phó chủ tịch của Arsenal khi đó, dĩ nhiên chưa từng quen biết Wenger. Nhưng phép lịch sự của vị chủ nhà đã đưa ông tới cuộc trò chuyện kéo dài nửa giờ.

“Ông làm gì ở đây vậy?”, Dein hỏi. “Tôi vừa tới từ Thổ Nhĩ Kỳ”, Wenger đáp. “Uhm, thế hôm nay ông có dự định gì chưa?”, Dein lại hỏi. “Chưa gì cả”, Wenger nói. “Thế này, tôi và vợ có hẹn ăn tối ở nhà một người bạn, ông muốn đi cùng không?”, Dein đề xuất. “Ý hay đấy”, chiến lược gia người Pháp tán thành.

Có lẽ vị Phó chủ tịch của Arsenal không ngờ rằng câu nói đó sẽ thay đổi hoàn toàn số phận đội bóng của ông, một lần cho mãi mãi.

Vào tối hôm ấy, họ cùng chơi trò đoán câu. Wenger cố gắng diễn tả một cảnh trong vở Giấc mộng đêm hè của đại văn hào William Shakespeare để những người khác đoán. Bằng cách nào đó, như Dein sau này nói rằng, giống như một tia sét chạy ngang bầu trời, ông lại nghĩ tới cụm từ “Arsene cho Arsenal”. Có lẽ, đó là định mệnh.

Một thời gian dài sau đó, Dein trở thành khách quen của sân vận động Louis II, nơi ông sẽ xem Monaco thi đấu và kết thúc bằng bữa tối cùng Wenger. Nếu ngày nào đó Arsenal phải thay đổi, thì không ai khác ngoài Wenger sẽ mang đến sự khác biệt. Dein luôn chắc chắn như vậy. Một niềm tin sắt đá, mà chúng ta biết rằng, sau này nó hoàn toàn chính xác.

Nhưng Dein, cũng như Wenger, đã phải đợi tới 7 năm sau buổi gặp định mệnh để tới ngày mối lương duyên nảy nở. Đó là năm 1996, Arsenal, đang trong nỗi thất vọng với George Graham và Bruce Rioch, còn Wenger kết thúc cuộc phiêu lưu ở đất Nhật xa xôi, chính thức gắn với nhau.

Nhưng phải thành thực, trừ ông bạn Dein, không ai hào hứng với “đám cưới” này. Những người trong Ban lãnh đạo miễn cưỡng bổ nhiệm Wenger. Còn các cầu thủ, khi vị Phó chủ tịch giới thiệu tân HLV trên sân tập, đã quay sang hỏi nhau: “Gã quái nào vậy?”. Đám đông CĐV ở Highbury thì chào đón chiến lược gia người Pháp bằng khẩu hiệu: “Wenger là ai?”.

Giống như bây giờ, khi đối diện với biểu ngữ “Wenger out”, Wenger không bận tâm tới phản ứng của đám đông. Ông tin tưởng vào khả năng cũng như chiến lược của mình. Wenger chấm dứt văn hóa rượu chè vốn ăn sâu bám rễ của làng bóng đá Anh, kiểm soát chế độ ăn uống và đổi mới phương pháp tập luyện.

Ban đầu, các cầu thủ và CĐV sốc nặng. Wenger quá khác biệt với hình mẫu HLV mà họ từng biết. Với cặp kính trắng, người đàn ông này không chỉ giống như một giáo sư khả kính, mà chính xác là như thế bởi trình độ học vấn cùng tầm nhìn và tư tưởng đi trước thời đại.

Trong nhiều lĩnh vực, từ chiến thuật, chiến lược phát triển CLB đến hiệu chỉnh hệ thống đào tạo trẻ, xây dựng mạng lưới tìm kiếm cầu thủ và kiếm tiền dựa trên hoạt động mua bán, Wenger là nhà cách mạng tiên phong. Ông khai sáng Arsenal và thay đổi thế giới quan về bóng đá.

Wenger không phải phù thủy, nhưng đã biến một đội bóng tầm trung, tập hợp của những gã nát rượu và vô kỷ luật thành một đội ngũ chiến thắng, một CLB siêu cường của bóng đá đương đại - theo cách gọi của hai nhà báo Alex Fynn và Kevin Whitcher.

Nếu như vào những ngày này, Pep Guardiola được ca ngợi hết lời với chiến tích đăng quang cùng Man City, thì cách đây 20 năm, thật khó tìm ra từ ngữ nào để bày tỏ sự ngưỡng mộ với Wenger.

Trong mùa giải trọn vẹn đầu tiên (1997/98), giáo sư đã đưa Arsenal lên ngôi cùng phong cách trình diễn mà Brian Clough mô tả là “vuốt ve bóng đá theo cách mà tôi mơ ước vuốt ve cô đào Marilyn Monroe”. Nên nhớ rằng trong thời gian đó, ông đã phải chiến đấu với MU, đội bóng mạnh nhất nước Anh và sẽ giành cú ăn ba vào năm kế tiếp.

Cùng các bản hợp đồng tuyệt vời như Dennis Bergkamp, Marc Overmars và Nicolas Anelka, Wenger với mắt nhìn người sắc sảo lại đưa về những viên kim cương thô Freddie Ljungberg, Robert Pires và Thierry Henry, gọt giũa và đánh bóng họ thành món hàng cực phẩm. Ông đã rất khéo léo khi tạo nên đội bóng đa chủng tộc, đa văn hóa nhưng chung một bản sắc, bản sắc Arsenal.

Rồi các chiến thắng tiếp tục đến, và ngoạn mục hơn. Cùng Wenger, Arsenal trở thành đội bóng không bao giờ bị đánh bại. Họ là “Invincibles”, thiết lập kỷ lục 49 trận không thua và nguyên mùa giải 2003/04 bất bại.

MU 1998/99 và 2007/08, Chelsea 2004/05 và 2009/10, hiện là Man City 2017/18 đều là những nhà vô địch tuyệt vời, nhưng tất cả đều không thể tạo nên kỳ tích như Pháo thủ đã làm. Nó gần như là độc nhất vô nhị trong bóng đá hiện đại.

“MU, Liverpool hay Chelsea có mơ ước làm được điều này không? Dĩ nhiên họ có, chỉ là không dám nói ra. Họ sợ, nghĩ rằng nó viển vông. Sự thật là có viển vông không? Không, bởi chúng ta làm được”, Wenger nói về mùa giải bất bại đáng tự hào. Không ai dám phản bác, cũng như sẽ không có ai phản đối nếu Arsenal quyết định dựng tượng giáo sư ngay lúc đó.

Hỡi ôi, sau đỉnh cao là vực sâu. Tất cả các Gooner đều không thể tin được rằng, đó là lần cuối cùng Arsenal cầm trên tay chiếc Cúp Premier League, đặc biệt nếu ai đó nói với họ, Wenger sẽ tiếp tục đứng trên đường pitch thêm 14 năm nữa.

500, 1.000 và 1.200, các cột mốc liên tiếp bị HLV người Pháp chinh phục, để bây giờ ông đã có 1.228 trận, sau 21 năm 201 ngày dẫn dắt Arsenal. Nhưng danh hiệu thì không đến. Những người Bắc London đã chờ đợi mỏi mòn một thời gian dài chỉ để nhận ra rằng, mọi thứ đã kết thúc. Năm tháng vinh quang sẽ không trở lại cùng Wenger.

Có thể chính sách mua rẻ bán đắt, dễ dàng chia tay các ngôi sao lớn tuổi để đặt niềm tin vào lứa trẻ đã làm hại Arsenal. Có thể vì họ đã sống trong giai đoạn thắt lưng buộc bụng do xây Emirates quá lâu.

Có thể vì chiến thuật của Wenger đã lỗi thời, khi bóng đá trở nên thực dụng để không có chỗ cho cái đẹp, hay sự ngây thơ. Hoặc, cũng có thể vì phương pháp của ông không còn tính độc quyền. Có thể vì tất cả. Và vì ông đã già.

Một Wenger hoạt bát với các quyết định chính xác đã biến mất. Thay vào đó là hình ảnh người đàn ông với khuôn mặt nhàu nát cùng các nếp nhăn xếp chồng lên nhau, khi thì thẫn thờ khi lại gục xuống đau khổ.

Trong khía cạnh nào đó, ông đã trở thành nạn nhân của chính mình. Các danh hiệu liên tiếp và đến một cách nhanh chóng, cùng sự bành trướng về tầm vóc của Arsenal đã đặt CLB ở một cấp độ mới, với kỳ vọng ngày càng cao. Khi không được đáp ứng, những tiếng la ó lập tức nổi lên.

Nhiều năm qua, Wenger bị bủa vây bởi sự nhạo báng, tiếng huýt sáo và la hét “Wenger out”. Thật cay đắng khi chính những người này từng tôn sùng ông hết mực. Tất cả quên Arsenal đã ở đâu trước khi Wenger đến, và ông đã đem lại cho đội bóng này những gì.

Có một sự thật mà tất cả cần phải biết, Wenger đã yêu Arsenal rất nhiều. Như David Dein xác nhận, Giáo sư luôn là người đầu tiên đến sân tập và sẽ là người cuối cùng rời đi. Thế giới của ông là Arsenal. Và cuộc sống của ông chỉ xoay quanh Arsenal.

“Nếu muốn tìm kiếm chiếc xe cũ tốt nhất, hãy mua của Arsene, bởi ông ấy không đi đâu cả, ngoại trừ việc đến Colney, trở về nhà và thi thoảng có trận thì tới Emirates. Sẽ rất khó để tìm ra ai đó yêu đội bóng này và muốn nó thành công nhiều hơn Wenger”, Dein nói.

Nhưng cũng chính cựu Phó chủ tịch Arsenal đã nói về định mệnh, và chủ đề của vở Giấc mộng đêm hè mà Wenger từng cố diễn tả lại là “tình yêu không theo luật lệ nào ngoài thứ luật của chính nó”, đồng thời có sự khác biệt lớn giữa “ảo tưởng” và “thực tế”.

Tình yêu sẽ là tấn bi kịch nếu trở nên mù quáng và không lối thoát. Wenger cố ở lại lâu nhất có thể để đưa Arsenal quay trở lại đỉnh cao. Nhưng càng cố gắng, Pháo thủ càng tệ hơn. Sau mùa trước đứng thứ 5, họ sẽ xếp thứ 6 mùa hiện tại.

Đội bóng này không giống như sẽ chiến thắng một lần nữa. Tuổi tác và số ngày tại vị ở Emirates tỷ lệ thuận với mức độ vỡ vụn của tình yêu từ phía Arsenal dành cho Wenger. Cuối cùng, đi đến kết cục không tránh khỏi.

Wenger nói rằng ông sẽ ra đi vào cuối mùa giải. Cuộc hôn nhân kéo dài gần 22 năm đã không kết thúc đẹp như nó có thể. Và trong giờ phút chia tay cận kề, khi viễn cảnh mất đi vị Giáo sư sắp thành hiện thực, bỗng nhiên các Gooner tìm lại sự tôn trọng dành cho ông, người đã đến Arsenal vì định mệnh, gắn bó với Arsenal vì tình yêu.

Ông sẽ được ngưỡng mộ bởi di sản đồ sộ để lại, không bao giờ bị lãng quên sau các cống hiến không mệt mỏi, và được tha thứ cho những tháng ngày bất hạnh bởi tình yêu vốn không bao giờ biết trước cho đi rồi nhận lại những gì, bởi tình yêu vốn luôn rộng lượng.