Vụ va chạm mở ra kỷ nguyên khám phá Hỏa tinh

Thứ hai, 31/10/2022 20:31 (GMT+7)
20:31 31/10/2022

Những hình ảnh mới nhất được NASA cung cấp cho thấy một thiên thạch đã đâm vào Hỏa tinh, gây ra trận động đất lớn và giải phóng những khối băng nước.

Hình ảnh mô phỏng của NASA về sứ mệnh Insight. Ảnh: NASA.

Hàng thế kỷ nay, các nhà khoa học vẫn luôn tìm câu trả lời cho bí ẩn Hỏa tinh được hình thành như thế nào. Vào ngày 24/12/2021, một thiên thạch lớn đã va chạm với Hỏa tinh và giúp hé mở câu trả lời.

Vụ va chạm gây nên trận động đất khoảng 4 độ Richter, sức mạnh của nó đến mức tàu đổ bộ InSight của NASA đang làm nhiệm vụ tại đây đã ghi lại được âm thanh.

Vụ va chạm lớn chưa từng thấy

Nguồn gốc thực sự của trận động đất Hỏa tinh chỉ được xác nhận khi tàu quỹ đạo do thám Hỏa tinh (MRO) chụp được ảnh miệng hố va chạm mới hình thành do thiên thạch đâm vào bề mặt Hỏa tinh khi tàu này bay qua địa điểm này trong 24 giờ sau đó.

“Đây là miệng hố va chạm lớn nhất mà chúng tôi từng thấy, nó rộng khoảng rộng 150 m và sâu khoảng 21 m, lớn hơn 10 lần so với những miệng hố va chạm điển hình mà chúng tôi thường phát hiện”, Ingrid Daubar, trưởng nhóm dự án InSight cho biết.

Vụ va chạm đã đẩy những khối băng nước lớn lên bề mặt Hỏa tinh. Ảnh: NASA.

Đáng chú ý, vụ va chạm đã đẩy những khối băng nước khổng lồ lên trên bề mặt Hỏa tinh. Đây là nơi gần xích đạo Hỏa tinh nhất mà NASA từng tìm thấy nước. Từ trước đến nay, các nhà khoa học chỉ nhìn thấy nước đá ở gần 2 cực.

Khám phá này hứa hẹn sẽ giúp NASA khám phá khu vực quanh xích đạo Hỏa tinh trong tương lai, bởi những phi hành gia cần khai thác nước cho nhu cầu cơ bản như cung cấp nhiên liệu tên lửa cho chuyến hành trình trở về nhà. Những khối băng nước này có thể hiện thực hóa điều đó.

Bí ẩn thế kỷ trên Hỏa tinh

Trong hơn 1.300 trận động đất trên Hỏa tinh mà tàu InSight đã phát hiện, hai trong số đó đến từ bề mặt. Hai thiên thạch va vào Hỏa tinh đã tạo ra một cơn sóng địa chấn có cấp độ bề mặt - lần đầu tiên được phát hiện trên một hành tinh này.

Trước đó, tất cả các trận động đất mà tàu InSight phát hiện đều đến từ sâu dưới lòng đất được nhà địa chấn học gọi là "sóng cơ thể", không phải là sóng bề mặt.

"Điều này thật sự thú vị. Đây là một trong những mục tiêu của sứ mệnh, để phát hiện và xác định sóng bề mặt", Doyeon Kim, Nhà địa vật lý tại Viện nghiên cứu ETH Zurich, Thụy Sĩ, cho biết.

Vụ va chạm có thể mở ra kỷ nguyên khám phá Hỏa tinh. Ảnh: NASA.

Phát hiện của những nhà nghiên cứu có thể giúp giải đáp bí ẩn thế kỷ về địa lý của hành tinh đỏ. Từ trước tới nay, các nhà khoa học vẫn luôn thắc mắc tại sao bán cầu Bắc và Nam của Hỏa tinh trông khác nhau đến vậy. Phía Bắc là vùng đất thấp bằng phẳng, trong khi phía Nam phần lớn là núi.

Theo Doyeon Kim, có 2 giả thuyết hàng đầu cho hiện tượng này. Một là phía Bắc và phía Nam Hỏa tinh được cấu thành bằng 2 loại đá khác nhau. Bên cạnh đó, giả thuyết thứ hai là lớp vỏ hành tinh dày hơn ở phía Nam, do đó không bị bào mòn và tạo ra địa hình núi.

Các sóng bề mặt từ các tác động của thiên thạch đã giúp các nhà khoa học có cái nhìn sâu sắc về lớp vỏ Hỏa tinh. Phát hiện này phù hợp với giả thuyết thứ hai rằng lớp vỏ dày hơn ở miền Nam và mỏng hơn ở miền Bắc.

"Dù điều này chỉ cung cấp một hoặc một phần nhỏ bằng chứng để bắt đầu khám phá bí ẩn, song nó có thể là tiền đề để các nhà nghiên cứu giải mã quá trình hình thành Hỏa tinh", ông Kim nhận xét.

Tàu InSight không còn nhiều thời gian

NASA cho biết tàu đổ bộ Insight vẫn đang hoàn thành sứ mệnh của mình, dù mức năng lượng suy yếu và có khả năng sẽ cạn kiệt hoàn toàn trong sáu tuần tới.

"Suốt 4 năm qua, trong quá trình hoạt động, đã có rất nhiều bụi bám trên các tấm pin mặt trời của Insight khiến cho con tàu không còn có thể hấp thụ ánh sáng mặt trời làm năng lượng", Bruce Barnerdt, điều tra viên chính của sứ mệnh Insight, tiết lộ.

Hình ảnh mô phỏng tàu Insight đổ bộ Hỏa tinh. Ảnh: NASA.

"Chúng tôi đã cắt giảm nhiều hoạt động của tàu đổ bộ để dành năng lượng cho nó thu thập càng nhiều dữ liệu khoa học càng tốt", ông cho biết thêm.

Một cơn bão bụi xảy ra gần đây trên Hỏa tinh gần như đã ký vào “án tử” của Insight. Cơn bão đã khiến một lớp bụi dày đặc bao phủ bầu khí quyển Hỏa tinh, làm giảm lượng ánh sáng mặt trời chiếu xuống mặt đất.

Mục Công nghệ giới thiệu những cuốn sách hay nhất, đúc kết hàng trăm giờ chia sẻ của Steve Jobs, Elon Musk và những người liên quan, mang đến cho bạn đọc những thông tin ít khi được bật mí.