Sáng 8/2, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức hội nghị trực tuyến về công tác tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản. Chủ trì hội nghị có Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, Phó thống đốc thường trực Đào Minh Tú, cùng các lãnh đạo vụ, cục quản lý trực thuộc NHNN, ngân hàng thương mại và doanh nghiệp bất động sản lớn.
Loạt kiến nghị cơ cấu nợ, giảm lãi suất
Mở đầu phát biểu của các doanh nghiệp, ông Phạm Thiếu Hoa, Chủ tịch HĐQT Vinhomes đề nghị NHNN cho phép các ngân hàng tài trợ cho hoạt động mua bán, đặt cọc, chuyển nhượng phần vốn góp và cổ phần trong các công ty đầu tư dự án và hoạt động M&A.
Đồng thời, ông cho rằng lãi suất vay vốn cần được điều chỉnh lại, song song với việc duy trì tỷ lệ tài sản đảm bảo như các khoản vay thông thường đối với các dự án có đầy đủ cơ sở pháp lý.
"Đề nghị NHNN và các ngân hàng làm rõ các quy định, tháo gỡ các vướng mắc về mục đích vay vốn và hình thức giải ngân tại các văn bản hướng dẫn, có biện pháp tháo gỡ về cơ chế liên quan đến việc xếp loại và kiểm soát cho vay trong lĩnh vực bất động sản.
Bên cạnh đó, cần bổ sung các cơ chế chính sách đặc thù cho các nhà đầu tư lớn, các dự án có đầy đủ pháp lý mang tính trọng điểm, tránh tình trạng cào bằng. Đồng thời có biện pháp giảm dần lãi suất để hỗ trợ khả năng tài chính cho người dân và chủ đầu tư", Chủ tịch Vinhomes nói.
 |
| Các doanh nghiệp bất động sản đề nghị NHNN có cơ chế đặc thù cho nhà đầu tư lớn, dự án có pháp lý đầu đủ, tránh cào bằng. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Riêng tại Novaland, bà Đỗ Thị Phương Lan - phụ trách tư vấn Dự án tái cấu trúc Novaland cho hay khi làm việc với chủ nợ là các tập đoàn quốc tế, tất cả đều thống nhất những khó khăn hiện nay là rủi ro hệ thống, rủi ro của toàn thị trường.
Do đó, các bên chấp thuận phương án cơ cấu lại các khoản nợ cho phù hợp hơn với tình hình đang diễn ra ở Việt Nam, hỗ trợ doanh nghiệp không rơi vào tình trạng vỡ nợ hay vi phạm, vi phạm chéo các khoản vay.
Tuy nhiên, khi tạm thời thỏa thuận xong với các chủ nợ quốc tế, doanh nghiệp lại gặp khó khăn khi làm việc với các chủ nợ trong nước. "Chúng tôi hi vọng NHNN xem xét cho các tập đoàn bất động sản được tái cấu trúc nợ, giãn nợ trong 24-36 tháng", bà nêu ý kiến.
Cùng chung đề nghị này, ông Lê Trọng Khương - Tổng giám đốc Hưng Thịnh Land nhấn mạnh doanh nghiệp chưa nhảy nhóm nợ chứ không phải không nhảy.
"Nếu không có chính sách hỗ trợ quyết liệt thì đến một lúc nào đó chuyện nhảy nợ là có thể xảy ra. Cho nên ở góc độ Tập đoàn Hưng Thịnh và Hưng Thịnh Land, chúng tôi đề nghị NHNN cho phép cơ cấu, giãn nợ để tránh trường hợp nhảy nợ. Điều này đồng thời sẽ hỗ trợ cho việc giải ngân các khoản nợ tiếp theo để doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh", ông Khương bày tỏ.
Cũng theo ông Lê Trọng Khương, việc nới room cũng là điều cần thiết để doanh nghiệp có nguồn vốn kinh doanh, đồng thời qua đó gia tăng niềm tin ở các trái chủ để họ tiếp tục đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp.
Ông cho rằng việc phát hành trái phiếu ở một số quốc gia khác là nguồn huy động lớn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên ở Việt Nam, niềm tin của thị trường đang lung lay bởi trái chủ lo ngại doanh nghiệp không thể tiếp tục tồn tại, phát triển, sản phẩm không thể đến tay người tiêu dùng.
"Chúng tôi đề xuất NHNN và một số bộ ngành xem xét phương án hỗ trợ trái chủ, làm sao để họ cảm thấy an tâm rằng doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển tốt mới an tâm đầu tư. Trong đó, đề nghị NHNN nới room tín dụng", ông Khương nói.
Ách tắc pháp lý
Một trong những giải pháp để xử lý vướng mắc về nguồn vốn, theo lãnh đạo các doanh nghiệp, là tháo gỡ ách tắc pháp lý. Theo ông Lê Trọng Khương, ách tắc pháp lý tại rất nhiều dự án, đặc biệt ở phía nam, khiến chính các ngân hàng thương mại quan ngại và đặt ra nhiều biện pháp phòng ngừa. Do đó, nếu giải được bài toán pháp lý, không những giá thành bất động sản được điều chỉnh mà nguồn vốn cho doanh nghiệp cũng được khơi thông.
Riêng với Novaland, do đặc thù tập trung phát triển các đô thị vệ tinh, cần nhiều nguồn vốn để đầu tư hạ tầng với thời gian thu hồi vốn dài hơi, bà Lan kiến nghị các cơ quan quản lý có chính sách tín dụng riêng kèm hướng dẫn chi tiết, thay vì đánh đồng với các dự án bất động sản riêng lẻ tại các thành phố lớn.
Ngoài ra, doanh nghiệp cũng đang gặp khó khăn trong phát triển condotel do vướng mắc về tín dụng đối với cả chủ đầu tư lẫn khách hàng. "Chúng tôi đề nghị NHNN nghiên cứu xem xét có phương án cho vay với condotel và các loại hình nhà ở thương mại nói chung", bà nói thêm.
| CƠ CẤU DƯ NỢ TÍN DỤNG TRONG LĨNH VỰC BẤT ĐỘNG SẢN | ||||||
| Nguồn: NHNN; Tổng hợp. | ||||||
| Nhãn | Nhà ở | Quyền sử dụng đất | Khu công nghiệp, khu chế xuất | Nhà ở xã hội | Nhu cầu khác | |
| Tỷ trọng cho vay trong lĩnh vực bất động sản | % | 62.2 | 20.7 | 2.7 | 0.7 | 13.7 |
Cùng chung những quan điểm này, đại diện Tập đoàn Sungroup mong muốn có cơ chế riêng cho bất động sản du lịch. "Cần coi đây là một ngành sản xuất kinh doanh nằm trong lĩnh vực ưu tiên chứ không phải hạn chế, kiểm soát chặt chẽ. Điều này sẽ tháo gỡ tất cả vấn đề về vốn vay, lãi suất. Hiện lãi suất người mua đang ở mức 14-17%/năm, chủ đầu tư cũng lên đến 14%/năm, chi phí tài chính cao dẫn đến hiệu quả đầu tư không có", vị này nhấn mạnh.
Đặc biệt, đại diện Sungroup cho biết đang có hơn 100 luật, nghị định, thông tư khác nhau liên quan đến kinh doanh bất động sản với nhiều chồng chéo, mâu thuẫn. Dù các bộ, ngành thường xuyên cập nhật, chỉnh sửa nhưng vẫn không theo kịp thực tế.
Đơn cử với loại hình condotel như tập đoàn đang đẩy mạnh, hiện chưa có cơ chế nào để huy động nguồn lực, chưa kể sự chồng chéo trong các văn bản pháp lý dẫn đến vướng mắc trong thực thi của cơ quan quản lý địa phương.
"Chúng tôi đề nghị có hành lang pháp lý thông thoáng, loại bỏ hết các chồng chéo để doanh nghiệp và khách hàng có kênh đầu tư, kinh doanh hiệu quả, tạo nguồn lực cho xã hội", đại diện Sungroup nêu ý kiến.
Ở góc độ nhà đầu tư nước ngoài, đại diện Công ty CP Phát triển Công nghiệp BW cho biết quy định của Thông tư 22 và dự thảo Thông tư 39 hiện nay đều hạn chế cho vay để góp vốn cổ phần và chuyển nhượng phần vốn góp tại các công ty. Do đó các ngân hàng cũng rất thận trọng vấn đề tài trợ cho các hoạt động M&A.
Ông cho rằng NHNN không nên hạn chế việc chuyển nhượng cổ phần hay vốn góp mà nên tập trung vào quản lý bản chất giao dịch.
"Bên cạnh đó, kiến nghị NHNN làm rõ hướng dẫn quy định về mục đích được phép vay nước ngoài bởi doanh nghiệp FDI trong giai đoạn tiền đầu tư trước khi có giấy phép thường sử dụng những khoản vay ngắn hạn từ nước ngoài. Nhưng hiện nay, theo dự thảo về Thông tư cho vay trả nợ nước ngoài đang hạn chế cho vay ngắn hạn đối với hoạt động đầu tư bất động sản", đại diện BW nói thêm.
Đồng thời, vị này đề nghị NHNN xem xét cho phép công ty con được vay các khoản vay nước ngoài để tiến hành hoạt động kinh doanh, tức sẽ đồng ý cho công ty mẹ trực tiếp vay các khoản vay nước ngoài để tiến hành để đầu tư vào các công ty con.
Riêng với các thủ tục hành chính, doanh nghiệp này lấy ví dụ một kho bãi có vốn đầu tư từ 800 tỷ đồng trở lên và dự án nhà xưởng có vốn đầu tư từ 1.000 tỷ đồng trở lên thì doanh nghiệp phải gửi hồ sơ xem xét phê duyệt lên các bộ, ngành mất 9-12 tháng hoàn thành, trong khi thời gian xây dựng cũng mất khoảng thời gian như trên.
"Việc xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và công trình trên đất cũng là một thách thức lớn của doanh nghiệp. BW có một dự án mua gần 2,5 năm đã sang tên nhưng đến nay vẫn chưa có giấy quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền đất do cơ quan thuế chưa xác định được nghĩa vụ thuế", vị này chia sẻ.
Do đó, doanh nghiệp kiến nghị sửa đổi các luật liên quan để hướng dẫn doanh nghiệp rút ngắn thời gian, giao quyền cho các địa phương cấp phép quy mô dự án trong một số trường hợp nhất định...
Dự báo 2023 là năm quyết định sống còn của các doanh nghiệp bất động sản, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu cũng kiến nghị NHNN cho phép doanh nghiệp tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn trong thời hạn 12-24 tháng, giữ nguyên nhóm nợ và được vay vốn tín dụng mới có tài sản bảo đảm.
Năm 2023, kinh tế thế giới được dự báo còn nhiều biến động và chưa thể phục hồi nhanh. Nhiều nền kinh tế lớn vẫn phải đối mặt với các rủi ro như GDP tăng trưởng chậm, lạm phát, thất nghiệp, nợ xấu... Mời độc giả của Zing đón đọc Tủ sách kinh tế 2023 để nắm bắt những kiến thức, thông tin kinh tế mới trong năm 2023.
