Khi ý tưởng về World Cup mở rộng với 48 đội xuất hiện, thế giới bóng đá đã chia làm 2 phe. Bên cạnh phe ủng hộ, những người phản đối tin rằng World Cup mở rộng sẽ mất đi rất nhiều danh giá, không còn xứng đáng là tinh hoa của đỉnh cao túc cầu.
Dựa trên quan điểm ấy, chiến tích của đội tuyển Việt Nam, nếu có, cũng không còn được đánh giá quá cao. Nhưng sự thật có phải như vậy?
 |
| HLV Park Hang-seo và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đều xác định World Cup mở rộng 2022, nếu có, sẽ là mục tiêu lớn nhất của tuyển Việt Nam. Ảnh: Minh Chiến. |
Mở rộng World Cup là xu thế
Lịch sử World Cup nói riêng và thế giới bóng đá nói chung cho thấy mở rộng các giải đấu là xu thế tất yếu xuyên suốt.
EURO gần nhất năm 2016 chứng kiến Giải vô địch châu Âu lớn nhất trong lịch sử với 24 đội tham dự. Asian Cup 2019 mà đội tuyển Việt Nam vừa góp mặt cũng là giải vô địch châu Á quy mô chưa từng có (24 đội).
Bản thân World Cup cũng đã không ngừng mở rộng. Từ 13 đội tham dự hồi năm 1930, giải đấu này mở rộng lên 24 năm 1982, 32 đội năm 1998 và giờ sắp phình to thêm một lần nữa. Sự phát triển của các nền bóng đá, tác động của quá trình thương mại hóa thể thao khiến tăng thêm số đội, tăng thêm số trận trở thành xu thế không thể cưỡng bởi “more teams means more cash - The Guardian” (càng nhiều trận đấu, càng nhiều tiền hơn).
Càng nhiều trận đấu, càng nhiều tiền hơn
The Guardian nói về kế hoạch mở rộng World Cup của FIFA hồi năm 2017
Trong dòng chảy ấy, bóng đá Việt Nam với tư cách một thành viên của FIFA không thể đứng ngoài. Chúng ta có muốn hay không, có tự hào chan chứa hay vinh dự vừa phải cũng không thay đổi được xu thế này.
Điều bóng đá Việt Nam cần làm là đón đầu con sóng của thời đại đang tới rất gần.
Mặt khác, World Cup mở rộng không có nghĩa là giải đấu chất lượng kém đi hay ít tính cạnh tranh hơn. Nên nhớ, những kỳ World Cup trong quá khứ có ít đội tham dự nhưng số thành viên FIFA thời điểm ấy cũng ít hơn ngày nay rất nhiều. Vòng loại World Cup đầu tiên tổ chức năm 1934 có 36 đội tham dự, chọn 16 đội dự vòng chung kết, tỷ lệ đi tiếp là 44,4%. Đến World Cup 2018, có 210 đội tham dự, chỉ chọn ra 32 đại diện, tỷ lệ đi tiếp là 15,2%. Nếu World Cup 2022 nâng lên thành 48 đội, “tỷ lệ sinh tồn” tăng nhẹ: 22,9%.
So với quá khứ, World Cup mở rộng vẫn vô cùng khốc liệt.
 |
| Bóng đá Việt Nam vẫn đang đi sau Thái Lan trên hành trình tiến ra World Cup. Ảnh: Minh Chiến. |
Đến World Cup luôn là bước tiến vĩ đại
Nếu chỉ tập trung vào đội tuyển Việt Nam, chúng ta sẽ thấy giành quyền tham dự World Cup mở rộng vẫn là một thành tích vĩ đại, là cột mốc mà bóng đá Việt chưa từng chạm tới.
World Cup 2018 vừa qua, Thái Lan là đội tuyển Đông Nam Á duy nhất có mặt ở vòng loại số 3 khu vực châu Á nhưng đứng bét bảng. Còn tuyển Việt Nam dừng chân tại vòng loại số 2 và chưa từng chạm tới vòng loại cuối. Thái Lan đứng cuối cùng trong nhóm 12 đội hàng đầu châu Á, còn tuyển Việt Nam thậm chí chưa được xếp “chung mâm” với tổ tinh hoa này.
Nếu World Cup 2022 diễn ra đúng như kế hoạch của FIFA, châu Á sẽ có 8,5 suất. Từ vị trí ngoài tốp 12 tới việc lọt vào nhóm 8 đội mạnh nhất, đó vẫn là nhiệm vụ cực kỳ khó khăn của thầy trò HLV Park Hang-seo.
Để làm được điều đó, bóng đá Việt Nam cần nhiều hơn những điều thần kỳ. Đội tuyển của ông Park phải tiến bộ hơn nữa, những chiến tích Thường Châu, UAE phải thường xuyên lặp lại, Quang Hải, Văn Lâm phải vượt xa chính họ lúc này, cả nền bóng đá, cả hệ thống giải quốc nội lẫn bóng đá phong trào phải đạt tới một tầm cao mới.
Với bóng đá Việt Nam, World Cup mở rộng hay không vẫn là đỉnh cao mà ta chưa thể chinh phục.
 |
| Iceland có lẽ là đội bóng hưởng lợi từ sự mở rộng của các giải đấu lớn điển hình là EURO 2016. Ảnh: Getty |
Mở rộng hay không cũng cần thực lực
World Cup hay các giải đấu mở rộng đương nhiên mang tới thêm nhiều cơ hội. Nhưng cơ hội ấy không bao giờ thuộc về kẻ yếu.
Iceland là một ví dụ. Tận dụng kỳ EURO đầu tiên có 24 đội tham dự, đội tuyển tới từ băng đảo đã xuất sắc giành vé tới nước Pháp mùa hè 2016 trước khi tiếp tục góp mặt tại World Cup 2018 - nơi họ cầm hòa Argentina hùng mạnh của Lionel Messi. Những gì Iceland làm được là bằng chứng cho thấy mở rộng hay không, World Cup vẫn là câu chuyện của thực lực.
Thực lực là khi người Anh chỉ có 1 HLV sở hữu bằng UEFA trên 10.000 dân, tỷ lệ tương tự của Iceland là 1/500. Thực lực là từ hạng 112 thế giới hồi năm 2010 leo lên hạng 22 thế giới sau đó 8 năm. Thực lực là được phân vào nhóm A UEFA Nations League, trong khi Đan Mạch, CH Czech nằm nhóm B.
Các đội tuyển có thể may mắn giành vé dự EURO hay World Cup nhờ quy định mở rộng của FIFA. Nhưng nếu muốn chứng tỏ được mình, muốn có được sự tôn trọng từ thế giới, họ phải mạnh thực sự.
Bóng đá Việt Nam cũng hiểu rõ điều đó. Chúng ta được dự Asian Cup 2019 nhờ AFC nâng số đội tham dự lên 24. Nhưng khi thầy trò HLV Park Hang-seo vào tới tứ kết châu Á, không còn ai dám coi thường Việt Nam.
 |
| HLV Park Hang-seo xuất chúng nhưng bóng đá Việt Nam cũng đang sở hữu một thế hệ chưa từng thấy. Ảnh: Minh Chiến. |
HLV Park Hang-seo không thể thành công nếu không có trong tay những cái tên xuất sắc được sản sinh từ cuộc cách mạng đào tạo trẻ hơn 10 năm trước. Đội tuyển Việt Nam từng xếp hạng 147 FIFA hồi 2015 nhưng giờ đã có tên trong tốp 100 thế giới. Quang Hải ở tuổi 22 là người hay nhất bóng đá Việt Nam, Đặng Văn Lâm bắt chính tại CLB hàng đầu Thái Lan, trong khi Đoàn Văn Hậu đang trên con đường tiến ra châu Âu. Tất cả điều đó đều là thực lực.
Các giải đấu có mở rộng hay không, thành công của những đội tuyển như Iceland hay Việt Nam đều là kết quả tất yếu. Bởi World Cup, EURO hay Asian Cup có mở rộng, trình độ các đội ở nhóm đầu cũng không thay đổi thậm chí tăng lên. Khi cơ hội mở rộng cho tất các đội, thách thức cũng đến với tất cả. Tham dự những giải đấu đó vì thế vẫn là bằng chứng khẳng định thực lực mỗi đội tuyển.
Nếu Việt Nam được dự World Cup 2022, hãy tin rằng nguyên nhân là bởi chúng ta đã tiến bộ và mạnh mẽ hơn xưa.
 |
| Lịch thi đấu lượt trận 1 King's Cup 2019. Đồ họa: Minh Phúc. |
