Trong chuyến công du Trung Đông hồi tháng 5 của Tổng thống Donald Trump, Nhà Trắng thông báo Mỹ và Saudi Arabia đã chốt một hợp đồng vũ khí trị giá 350 tỷ USD, với 110 tỷ USD sẽ có hiệu lực ngay lập tức. Nhà Trắng ca ngợi đây là "sự mở rộng đáng kể quan hệ an ninh hai nước".
Tuy nhiên, đến ngày 5/6, Bruce Riedel, nhà nghiên cứu thuộc Viện chính sách Brookings (trụ sở tại Washington D.C., Mỹ) và là Giám đốc Dự án Tình báo Brookings, có bài viết trên website viện và nói rằng không có hợp đồng vũ khí nào như vậy cả, đó là "tin giả".
 |
| Quốc vương Salman của Saudi Arabia đã đón tiếp Tổng thống Trump nồng nhiệt. Saudi Arabia là nơi đầu tiên Tổng thống Trump thăm kể từ khi nhậm chức. Ảnh: Reuters. |
"Tôi đã nói chuyện với các nguồn tin trong ngành quốc phòng và ở quốc hội. Tất cả họ nói một điều: Không có hợp đồng 110 tỷ USD nào cả", ông tuyên bố.
"Có rất nhiều ý định thư và bày tỏ mong muốn, nhưng không phải hợp đồng. Nhiều thứ trong số đó là những lời chào mời từ ngành công nghiệp quốc phòng vì họ nghĩ người Saudi có thể có hứng thú".
"Cho đến nay, Thượng viện chưa được thông báo để thông qua cái gì cả. Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng, bộ phận phụ trách việc bán vũ khí của Lầu Năm Góc, gọi đó là 'những thương vụ dự kiến'. Không có hợp đồng nào được biết đến là mới. Tất cả đều bắt đầu từ thời chính quyền Obama", nhà nghiên cứu này viết.
Ông Riedel chỉ ra một ví dụ là hợp đồng bán 4 tàu hộ tống cho Hải quân Hoàng gia Saudi Arabia. Đề xuất này được Bộ Ngoại giao Mỹ đề cập lần đầu vào năm 2015 nhưng không có hợp đồng nào được thống nhất. Loại tàu hộ tống được thương thảo là phiên bản cải tiến của một tàu hải quân Mỹ nhưng loại cải tiến này thậm chí còn chưa ra đời.
Ngoài ra, nhà nghiên cứu này nhận định trong thời điểm hiện tại, Saudi Arabia khó có thể chi trả cho một hợp đồng lớn đến vậy với tình trạng giá dầu giảm và nước này còn phải chi trả cho việc can thiệp quân sự ở Yemen.
Theo Riedel, cách để biết hợp đồng của chính quyền Tổng thống Trump "có thật" là khi người ta thấy Israel cũng tìm kiếm một hợp đồng tương tự để không bị thua kém.
Trong khi đó, theo ABC News, khoảng 25 tỷ USD trong số 110 tỷ USD được thông báo là những hợp đồng thật sự đang được xúc tiến.
Vào thời điểm Nhà Trắng công bố thương vụ với Saudi, quốc hội Mỹ đã được thông báo để xét duyệt 6 hợp đồng với tổng trị giá 23,7 tỷ USD, 5 trong số đó là những thỏa thuận có từ thời chính quyền Obama. Đến cuối tháng 5, quốc hội tiếp tục được thông báo thêm về 3 hợp đồng với trị giá 1,7 tỷ USD.
Hiện chưa thấy Nhà Trắng có phản hồi về các thông tin trên.
