 |
Có lẽ cuộc đối đầu đáng chờ đợi nhất vòng 16 đội Champions League mùa giải 2023/24 là trận đấu giữa Barcelona và Napoli. Song, sức nóng từ màn đụng độ này không quá lớn khi phong độ của đương kim vô địch La Liga và Serie A đang suy giảm mạnh. Trận đấu giữa Inter Milan và Atletico Madrid cũng được đánh giá cân tài cân sức, nhưng chắc chắc không đem lại cảm giác “hạng nặng”.
Sau vòng bảng, khi xếp hạng hạt giống khiến các ông lớn khó gặp nhau, người hâm mộ kỳ vọng vào những cặp đấu đỉnh cao ở vòng loại trực tiếp. Thế nhưng những gì hấp dẫn nhất Champions League có vẻ được giữ lại đến giai đoạn trễ hơn, vòng tứ kết của giải đấu thay vì ngay từ vòng 16 đội.
Khoảng cách tài chính và năng lực
Không còn những màn “đo găng” giữa các CLB hàng đầu ngang tầm nhau ở vòng 16 đội như cuộc đấu giữa Real Madrid và Paris Saint-Germain năm 2022 và 2018, hay giữa Liverpool và Atletico năm 2020. Ngoại trừ cặp đấu Barca và Napoli, cùng Atletico và Inter, các trận đấu tại vòng 16 đội Champions League mùa này chứng kiện sự chênh lệch lớn giữa hai đội tham dự.
Champions League một thập kỷ qua bị thống trị bới các CLB giàu có. Theo thống kê của Independent, không đội bóng nào có lợi nhuận cả mùa dưới 450 triệu bảng vô địch Champions League từ mùa giải 2012/13. Tập thể cuối cùng làm được điều này là Bayern Munich.
Mùa trước, Inter vào chung kết giải đấu cấp CLB số một châu Âu với lợi nhuận dưới 330 triệu bảng. Đại diện Italy là đội đầu tiên làm được điều này kể từ năm 2016. Song, kết quả trên có sự giúp sức của may mắn khi Inter lọt vào nhánh đấu dễ, chỉ gặp Porto, Benfica và AC Milan ở vòng knock-out.
Bất ngờ ngày càng khó xảy ra tại Champions League. Những CLB giàu có luôn là ứng cử viên hàng đầu cho ngôi vô địch. Với doanh thu tốt mỗi mùa, họ có điều kiện để liên tục tái đầu tư và duy trì vị thế. Trong khi đó, những đội bóng nổi lên sau một mùa giải xuất sắc khó có thể tiếp tục trình diễn điều tương tự do nguồn thu hạn hẹp.
Real Sociedad, tập thể có nhiều danh hiệu quốc nội hơn PSG khi giải đấu số một châu Âu đổi tên thành Champions League năm 1992, khó có thể cạnh tranh với gã nhà giàu nước Pháp tại vòng 16 đội mùa này. Còn Lazio, CLB sở hữu đội hình đắt nhất thế giới hơn 2 thập kỷ trước, hiện tại trông chờ vào phép màu để vượt qua Bayern Munich vào tháng 2, 3 năm sau.
 |
| Vòng 16 đội Champions League mùa này chứng kiến nhiều cặp đấu giữa các đội chênh lệch lớn về năng lực. Ảnh: UEFA. |
Nói vậy không đồng nghĩa rằng Real Sociedad và Lazio không có cơ hội đi tiếp. Hệ thống làm bóng đá của Sociedad rất thành công giai đoạn gần đây, giúp CLB liên tục xếp hạng cao tại La Liga.
Tuy nhiên, sức mạnh tài chính là yếu tố quan trọng quyết định năng lực của các đội. Nhìn vào thực tế, chỉ nhờ vào nỗ lực phi thường, hoặc Bayern và PSG sẩy chân, thì Lazio và Real Sociedad mới có thể vào tứ kết Champions League mùa này.
Trong 8 bảng đấu tại giải đấu cúp hấp dẫn bậc nhất thế giới mùa 2023/24, chỉ bảng D và H chứng kiến sự cạnh tranh sát sao cho ngôi đầu bảng, nhưng giữa các CLB không mạnh về tài chính như Sociedad, Inter, Porto và Barca (hiện đối mặt nhiều món nợ - PV).
Trừ trường hợp PSG về nhì ở bảng tử thần, các đội bóng với tài chính tốt như Real, Manchester City, Arsenal hay Bayern đều dễ dàng xếp đầu bảng.
Kết quả là các ông lớn chỉ gặp những đối thủ về nhì ở vòng 16 đội Champions League mùa này, những CLB có thực lực kém hơn nhiều. Bất ngờ chỉ có thể xảy ra khi những đội bóng “hạng nặng” đánh mất phong độ trong một mùa giải nhất định, khiến thứ tự xếp hạng trong bảng đấu đảo lộn. Lá thăm may rủi lúc đó dễ đưa các đội bóng lớn gặp nhau tại vòng loại trực tiếp.
Song, khi vị thế của những CLB lớn được xây chắc bởi sức mạnh tài chính trong hơn một thập kỷ qua, tỷ lệ họ đối đầu đối thủ cân tài cân sức ngay tại vòng 16 đội ngày càng thấp. Nhìn vào kết quả bốc thăm thiếu những cặp đấu lớn tại vòng 16 đội Champions League mùa này, nhiều người dễ nhận định giải đấu đang xuống cấp.
Với các đội bóng giàu có, đây là lý do họ tập hợp lại để đề xuất giải đấu Super League, với mục tiêu tạo ra nhiều cặp đấu nặng ký hơn nhằm thu hút khán giả, có thêm doanh thu. Tuy nhiên, những ông lớn cũng cần nhớ rằng chính túi tiền khổng lồ của họ là nguyên nhân chính khiến sự cạnh tranh ở giải đấu số một châu Âu mất cân bằng.
Giải pháp
Thành công của những CLB với túi tiền lớn trong nhiều năm liên tiếp đặt ra tiêu chuẩn cao, ảnh hưởng tích cực đến bóng đá châu Âu. Song, khi những ông lớn này thống trị quá lâu, cơ hội nào để những đội bóng nhỏ vượt lên? Với những CĐV, thực trạng này càng gây khó chịu, họ phải chờ đến vòng tứ kết Champions League mới ít nhất được chứng kiến những cặp đấu “hạng nặng”.
 |
| Túi tiền lớn giúp những đội bóng hàng đầu thay nhau thống trị Champions League hơn một thập kỷ qua. Ảnh: Man City. |
Khoảng cách quá lớn giữa số ít đội bóng mạnh so với các đội bóng yếu là vấn đề với UEFA vì số lượng các trận đấu hấp dẫn ít đi làm ảnh hưởng đến doanh thu. Do đó, liên đoàn này công bố chính sách đổi mới từ mùa 2024/25, gia tăng lượng các trận đấu có tính cạnh tranh cao giữa những ông lớn tại Champions League ở giai đoạn đầu mùa.
Áp dụng “Mô hình Thuỵ Sỹ”, thay vì 32 đội chia thành 8 bảng như thường lệ, 36 đội sẽ tham gia từ đầu và được gom vào một bảng xếp hạng chung. Trước tiên, mỗi đội đá 8 trận với các đội thủ từ mạnh đến yếu (được xếp hạng hạt giống trước khi mùa giải bắt đầu - PV).
8 đội xếp đầu bảng sau giai đoạn này lọt vào vòng 16 đội, trong khi các CLB xếp hạng 25-36 bị loại lập tức. 16 đội còn lại thi đấu play-off với nhau để chọn ra một nửa vào vòng đấu loại.
Với cách thức tổ chức mới từ mùa tiếp theo, những đội thuộc nhóm dẫn đầu sẽ đối đầu nhau từ giai đoạn đầu tiên của mùa giải. Việc này làm tăng tính hấp dẫn và cạnh tranh cho vòng bảng Champions League, đồng thời được kỳ vọng tạo ra sự khó đoán cho vòng 16 đội.
Suy cho cùng, thật khó chấp nhận việc giải đấu cấp CLB được mệnh danh số một châu Âu hiện tại phải đến vòng tứ kết mới có những cặp đấu giữa các CLB “hạng nặng”. Khoảng cách tài chính ngày càng nới rộng khoảng cách về chất lượng chuyên môn của các đội, khiến những cuộc đấu hấp dẫn khó xảy ra sớm.
Những đổi mới của UEFA có giải quyết được vấn đề sẽ được mùa giải 2024/25 trả lời. Còn mùa này, người hâm mộ đành phải chờ lâu hơn để chứng kiến những trận cầu giữa các ông lớn.
Mục Thể thao giới thiệu Soccernomics của hai tác giả Simon Kuper và Stefan Szymanski, cuốn sách phơi bày phần nào sự thật về nền công nghiệp bóng đá với đại diện tiêu biểu là những ông lớn như Real Madrid, Barcelona, Manchester United...
