Chiều 14/12, tỷ giá bán ngoại tệ tại hầu hết các ngân hàng thương mại lần đầu tiên đã lên kịch trần 22.547 đồng đổi một USD. Mức chênh lệch mua bán ngoại tệ tại thời điểm đó ở các ngân hàng dao động từ 58 đến 100 đồng.
Đến sáng 15/12, dù mức giá bán ngoại tệ vẫn neo ở mức trần, nhưng giá mua đã tiệm cận đến giá bán. Tại BIDV, giá mua là 22.517 đồng, còn tại Vietcombank, chênh lệch mua bán đã được san bằng.
Áp lực lãi suất Mỹ đẩy tỷ giá tăng?
Thực tế, tỷ giá đã có dấu hiệu căng thẳng kể từ tháng 8/2015, với nhiều lần lên sát trần. Tháng 5/2015, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khi đó cho biết đã sẵn sàng bán ngoại tệ can thiệp thị trường, và tái khẳng định cam kết giữ tỷ giá tăng không quá 2%.
Tuy nhiên, ngày 12/8, Ngân hàng Nhà nước nới biên độ tỷ giá bình quân lên 2%. Đến ngày 19/8, Ngân hàng Nhà nước đã quyết định điều chỉnh tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam và USD thêm 1%, nới biên độ tỷ giá từ 2% lên 3%. Và đến nay, tất cả “room” đều đã được sử dụng hết.
Hiện nay là thời điểm cuối năm, nhu cầu ngoại tệ đang tăng lên theo đúng chu kỳ do các doanh nghiệp tăng cường nhập hàng cho mùa kinh doanh Tết. Nhu cầu trả nợ của doanh nghiệp và Chính phủ cho năm tài chính 2015 cũng đã đến kỳ thanh toán.
Tuy vậy, theo chuyên gia ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, một nguyên nhân đẩy nhu cầu ngoại tệ tăng mạnh là thị trường đầu cơ. Vị này cho rằng, chuyện đầu cơ đồng đôla đã có từ lâu. Thị trường tự do không thể tồn tại nên không có đầu cơ, nhưng tỷ giá tăng không phải chỉ do đầu cơ, mà là tác động của nhiều nguyên nhân cùng lúc, rơi đúng vào thời điểm cuối năm.
Ngoài ra, vị này cũng không loại trừ các yếu tố kinh tế quốc tế tác động tới biến động tỷ giá trong nước. Theo đó, việc Mỹ có thể tăng lãi suất vào cuộc họp tuần này, đồng nhân dân tệ chiều chỉnh đang tác động đồng thời khiến tỷ giá trong nước tăng.
“Xác suất từ việc tăng lãi suất của Mỹ là rất lớn, theo tôi dự đoán đến thời điểm này khả năng là 70%. Không còn lý do gì để họ trì hoãn nữa, những chỉ số vĩ mô hiện tại thì đã đủ điều kiện để bà Janet Yellen tuyên bố tăng lãi suất trong kỳ họp ngày mai.
Nếu điều này xảy ra, dòng vốn tương lai sẽ dịch chuyển từ các thị trường mới nổi vào các khu vực có tài sản định vị bằng đồng đôla khiến nhu cầu về bạc xanh tăng lên, làm mất giá những đồng tiền khác, trong đó có tiền đồng”, ông Hiếu đánh giá.
 |
| Tỷ giá đang tăng kịch trần, tạo ra áp lực trong những ngày cuối năm. Ảnh minh họa: Anh Tuấn. |
3 cách giải quyết tác động tỷ giá
Theo nguyên thành viên HĐQT ngân hàng An Bình, nếu FED tăng lãi suất đồng đô, với Việt Nam, sẽ có 3 cách để giải quyết những tác động.
Thứ nhất, Ngân hàng Nhà nước sẽ dùng nguồn dự trữ ngoại hối để bán USD ra, tăng nguồn cung đủ để cân bằng lực cầu, làm giảm nhiệt trên thị trường ngoại hối.
Biện pháp thứ hai, theo ông Hiếu, là dùng các công cụ hành chính, như quy định lãi suất USD với doanh nghiệp và cá nhân, hoặc quy định chống găm giữ ngoại tệ với mua trước thời điểm thanh toán ngắn (trong vòng 2 ngày). Cách thứ ba là điều chỉnh tỷ giá.
“Song Ngân hàng Nhà nước đã tuyên bố là không điều từ nay đến đầu năm sau. Như vậy chỉ có 2 giải pháp trên để thực hiện. Tuy nhiên, với giải pháp bán USD, nguồn dự trữ ngoại hối của chúng ta hiện đã mỏng, nếu bán thì bán ở mức độ nào? Biện pháp hành chính thì dĩ nhiên có thể sử dụng, kể cả hình sự với mua bán chợ đen, nhưng nếu sử dụng không khéo sẽ gây rối loạn thị trường.
Vấn đề tiến thoái lưỡng nan là chúng ta có công cụ nhưng sẽ dùng bao nhiêu, dùng thế nào. Nếu hai giải pháp này sử dụng không hiệu quả thì có thể tỷ giá sẽ phải điều chỉnh. Nhưng cá nhân tôi tin Ngân hàng Nhà nước sẽ tìm mọi biện pháp để giữ lời hứa không tăng tỷ giá thời điểm này. Còn cái giá phải trả để giữ được tỷ giá ổn định lúc này sẽ như thế nào thì chúng ta không đoán trước được”, ông Hiếu chia sẻ.
