Hôm 2/6, Liên Hợp Quốc xác nhận rằng họ đã chấp nhận yêu cầu đổi tên chính thức từ phía Thổ Nhĩ Kỳ. Từ nay, tên gọi tiếng Anh chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là Türkiye.
Stéphane Dujarric, phát ngôn viên của tổng thư ký Liên Hợp Quốc, hôm 2/6 cho biết thay đổi đã có hiệu lực. “Không có gì lạ khi chúng tôi nhận được những yêu cầu như vậy”, ông nói với Washington Post.
Động thái này sẽ điều chỉnh tên tiếng Anh của đất nước theo tên bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Hai từ được phát âm tương tự nhau, nhưng Türkiye có thêm âm tiết "yay" ở cuối.
 |
| Từ ngày 2/6, tên gọi tiếng Anh chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ tại Liên Hợp Quốc sẽ là "Türkiye", thay vì "Turkey". Ảnh: Pixabay. |
Lý do đổi tên là gì?
Thổ Nhĩ Kỳ đã lấy tên chính thức là Türkiye Cumhuriyeti, hay the Republic of Turkey (Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ) từ năm 1923.
Mặc dù quốc gia này đã được gọi là "Turkey" bằng tiếng Anh trong ít nhất một thế kỷ, sự thúc đẩy đối với việc đổi tên sang "Türkiye" ngày càng lớn.
Vào tháng 1/2020, một nhóm nhà xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ sẽ sử dụng cụm từ “Made in Türkiye” trên tất cả nhãn của mình, nhằm tiêu chuẩn hóa thương hiệu.
Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu động thái thay đổi tên thành Türkiye từ tháng 12/2021, khi Tổng thống Recep Tayyip Erdogan công bố bản ghi nhớ và yêu cầu công chúng dùng tên Türkiye trong mọi ngôn ngữ.
“Türkiye là tên gọi thể hiện rõ nét nhất văn hóa, văn minh và các giá trị của con người Thổ Nhĩ Kỳ”, ông Erdogan cho biết trong một sắc lệnh.
Tên mới sẽ không chỉ thay thế “Turkey”, mà còn những tên khác được sử dụng trên trường quốc tế, chẳng hạn “Turkei” và “Turquie”.
Chính phủ của ông Erdogan cho biết động thái này nhằm tăng cường vị thế thương mại của Thổ Nhĩ Kỳ trên trường thế giới.
Nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đã rơi vào khủng hoảng trong nhiều tháng do lạm phát tăng nhanh, giữa lúc tổng thống đang thúc đẩy cắt giảm lãi suất. Việc đồng lira có giá trị thấp khiến hàng hóa xuất khẩu của nước này tương đối rẻ, mặc dù các nhà kinh tế cho rằng tình trạng thâm hụt thương mại vẫn tiếp diễn do chi phí hàng hóa trung gian cao.
Đài truyền hình nhà nước TRT giải thích một trong số lý do cho việc đổi tên là tên tiếng Anh Turkey trùng với tên một loại gà tây, được dùng trong dịp Giáng sinh, Năm mới hay Lễ tạ ơn.
“Lướt qua từ điển Cambridge và 'turkey' được định nghĩa là 'thứ gì đó thất bại nặng nề' hoặc 'một người ngu ngốc hoặc ngớ ngẩn’”, bài báo của TRT cho biết thêm.
Việc đổi tên sẽ diễn ra như thế nào?
Một số cơ quan quốc tế, tổ chức nhà nước hay các công ty xuất khẩu hàng hóa cũng sẽ được yêu cầu dùng tên "Türkiye" trong thư từ hay dán nhãn nguồn gốc xuất xứ.
Động thái đổi tên đã vấp phải phản ứng trái chiều trên mạng. Trong khi các quan chức chính phủ ủng hộ nó, nhiều người khác cho biết động thái này nhằm đánh lạc hướng khi tổng thống chuẩn bị cho cuộc bầu cử vào năm tới, trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế.
Đầu năm nay, chính phủ cũng đã phát hành một video quảng cáo như một phần trong nỗ lực thay đổi tên đất nước. Video cho thấy khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới nói "Xin chào Türkiye" tại các điểm đến nổi tiếng.
Đội ngũ truyền thông của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ đã khởi động chiến dịch “nhằm thúc đẩy hiệu quả hơn việc sử dụng từ 'Türkiye' làm tên quốc gia và danh xưng trên trường quốc tế".
Tuy nhiên, không rõ liệu cái tên mới, với một chữ cái không tồn tại trong bảng chữ cái tiếng Anh, có được phổ biến rộng rãi ở nước ngoài hay không.
Những quốc gia nào khác đã đổi tên trước đó?
Nhiều quốc gia đã thay đổi tên của mình trong suốt lịch sử vì những lý do khác nhau. Hà Lan từng từ bỏ tên "Holland" để thể hiện chính xác hơn vị trí địa lý của mình.
Swaziland đã đổi tên thành Eswatini để kỷ niệm 50 năm độc lập. Macedonia cũng thêm "Bắc" vào tên của mình để xoa dịu nước láng giềng Hy Lạp.
Ngược dòng lịch sử, Iran từng được gọi là Ba Tư, Siam hiện nay là Thái Lan, và Rhodesia được đổi thành Zimbabwe.
