 |
Nói một cách đơn giản, đảng Cộng hòa cần sự giúp đỡ của Tổng thống Donald Trump cho cuộc đua ở bang Georgia vào ngày 5/1/2021 để giữ ghế tại Thượng viện. Kết quả bầu cử tại đây cũng quyết định phe Cộng hòa có duy trì được thế đa số ở viện này hay không, theo Politico.
Do vậy, việc chấp nhận chiến thắng của ông Joe Biden có thể khiến đảng Cộng hòa mâu thuẫn với Tổng thống Trump và nhóm ủng hộ nòng cốt của ông, trong khi họ buộc phải thắng ở bang chiến trường miền Nam quan trọng này.
Hai cuộc đua nước rút
Hôm 17/11, hầu hết thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa tiếp tục ủng hộ cuộc đấu tranh pháp lý của ông Trump sau thất bại bầu cử, dù không có bằng chứng nào về sự gian lận trên diện rộng như tổng thống cáo buộc.
Phe Cộng hòa hy vọng sự trung thành đến cùng này có thể thuyết phục được ông Trump khoác vào chiếc áo màu đỏ quen thuộc đi vận động nhóm cử tri nòng cốt bỏ phiếu; qua đó giúp giữ ghế cho các thượng nghị sĩ Cộng hòa ở Georgia là David Perdue và Kelly Loeffler.
 |
| Phe Cộng hòa hy vọng dù kết quả bầu cử tổng thống ra sao, ông Trump vẫn sẽ đi vận động tranh cử cho hai thượng sĩ Cộng hòa ở Georgia, Kelly Loeffler và David Perdue (từ trái qua). Ảnh: AP. |
Cuộc đua thượng nghị sĩ tại Georgia hôm 3/11 (cùng ngày bầu cử tổng thống) giữa hai ứng viên chính là David Perdue (đảng Cộng hòa) và Jon Ossoff (đảng Dân chủ) kết thúc mà không ứng viên nào giành được 50% số phiếu. Theo luật của bang, hai ông sẽ phải tham gia cuộc bỏ phiếu bổ sung, dự kiến diễn ra vào ngày 5/1/2021.
Một cuộc đua thượng nghị sĩ khác diễn ra cùng lúc vào đầu năm sau tại Georgia là giữa bà Kelly Loeffler (đảng Cộng hòa) và đối thủ Raphael Warnock (đảng Dân chủ). Bà Loeffler được bổ nhiệm là thượng nghị sĩ đại diện bang Georgia vào đầu năm nay, sau khi người tiền nhiệm Johnny Isakson từ chức.
"Chúng tôi cần cử tri của ông Trump. Ông ấy có rất nhiều người ủng hộ ở Georgia", Thượng nghị sĩ John Thune (bang South Dakota) nói. "Hiện giờ, ông ấy đang cố gắng vượt qua những giai đoạn cuối cùng của cuộc bầu cử và xác định kết quả ở đó. Nhưng khi mọi chuyện đã xong xuôi, dù kết quả ra sao, chúng tôi muốn ông ấy trợ giúp ở Georgia".
Phó tổng thống Mike Pence hứa với các thành viên phe Cộng hòa tại Thượng viện ngày 17/11 rằng ông sẽ đến Georgia để vận động cho các ứng viên cùng đảng vào ngày 20/11. Nhiều người tin rằng ông Trump cuối cùng sẽ làm theo.
Theo Thượng nghị sĩ John Cornyn (bang Texas), ngay cả khi ông Biden chính thức trở thành người chiến thắng, ông Trump chắc chắn không muốn di sản của mình "bị hủy bỏ hoàn toàn" bởi một Nhà Trắng và Thượng viện đều thuộc về đảng Dân chủ.
"Ông ấy trước sau luôn quan tâm đến việc đảm bảo rằng chúng tôi giữ được thế đa số ở Thượng viện", ông Cornyn nói.
Trong khi đảng Cộng hòa dành ngày 17/1 để chúc tụng chiến thắng ở nhiều bang chiến trường, đội ngũ lãnh đạo đảng này đã chuyển sự chú ý sang bang "quả đào" một cách rõ ràng.
Cuộc đua Thượng viện ở Georgia là chủ đề nổi bật trong cuộc họp của Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell với các cộng sự hàng đầu vào tối 16/11, thậm chí tiếp tục diễn ra bên lề trong bữa tiệc ngày 17/11.
Nhiều đảng viên Cộng hòa đã thừa nhận ông Biden là tổng thống đắc cử, một số khác lại tin vào thuyết âm mưu của ông Trump về cuộc bầu cử.
Phần lớn lại nói rằng việc kiện tụng nên được tiến hành và chiến thuật lúc này chỉ đơn giản là không vội chúc mừng ông Biden, dù kết quả khó có thể bị đảo ngược.
 |
| Ông Trump tại Georgia hồi tháng 7. Ảnh: AJC. |
Các thượng nghị sĩ Cộng hòa hy vọng chiến thuật này sẽ giúp xoa dịu tổng thống, để biến ông Trump thành đồng minh vào thời điểm quan trọng.
“Chúng tôi có hai cuộc đua ở Georgia, và chúng tôi không muốn mọi người nghĩ: 'Chà, lá phiếu của tôi chẳng quan trọng, vậy tại sao tôi lại phải đi bỏ phiếu?' Vì vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực và hỗ trợ ở những nơi có thể", một thượng nghị sĩ Cộng hòa, yêu cầu giấu tên, cho biết
Tương lai của đảng Cộng hòa
Ông McConnell đi đầu với lập trường này. Một mặt, ông tế nhị thừa nhận tổng thống có quyền kiện tụng. Mặt khác, ông không tỏ rõ sự ủng hộ với những cáo buộc vô căn cứ về gian lận bầu cử mà Nhà Trắng và các đồng minh của ông Trump rêu rao.
Ông McConnell cho rằng nếu ông Trump thua thì quá trình chuyển giao quyền lực sang ông Biden sẽ không bị ảnh hưởng bởi các thách thức pháp lý. "Không cần phải thấy lo lắng, đến lúc nào đó chúng ta sẽ tìm ra ai là người được chứng nhận (chiến thắng)", ông McConnell nói.
Không ai chú ý đến các cuộc đua Thượng viện hơn ông McConnell. Và ông biết rõ sức ảnh hưởng ông Trump sẽ rất quan trọng ở Georgia. Hiện đảng Cộng hòa đã nắm chắc 50 ghế ở Thượng viện. Họ cần thắng ít nhất một trong hai cuộc đua ở Georgia để giữ được thế đa số.
 |
| Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell trong cuộc họp báo hôm 17/11. Ảnh: Reuters. |
Nếu đảng Dân chủ lội ngược dòng thành công, Thượng viện sẽ rơi vào thế 50 - 50 (mỗi đảng đều có 50 ghế). Khi đó, Thượng viện sẽ được xem là nằm trong tay đảng Dân chủ, do phó tổng thống đắc cử Kamala Harris - với tư cách chủ tịch thượng viện - sẽ là người nắm giữ lá phiếu quyết định.
Thượng nghị sĩ Roger Wicker của Mississippi bày tỏ hy vọng ông Trump sẽ hỗ trợ Loeffler và Perdue. "Đó cũng là cảm giác của Lãnh đạo Đa số McConnell".
Các thượng nghị sĩ khác cho rằng ông Trump - người thích đi vận động tranh cử - sẽ thể hiện sự ủng hộ như vậy vào thời điểm then chốt.
"Tôi không thể tưởng tượng là ông ấy sẽ không làm vậy. Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu ông Trump không tổ chức mít tinh ở Georgia", Thượng nghị sĩ Rick Scott của Florida, người sẽ vận động bầu cử ở Georgia vào cuối tuần này, nói. "Tôi hy vọng tổng thống sẽ chủ động và tạo ra ảnh hưởng tích cực".
"Tôi nghĩ ông ấy sẽ làm vậy. Nhưng tôi đoán là ông ấy chủ yếu tập trung vào các vấn đề pháp lý mà họ đang theo đuổi", Thượng nghị sĩ Marco Rubio ở Florida cho biết.
Ông Rubio cho rằng việc kiện tụng của ông Trump là hoàn toàn bình thường. "Bạn nghĩ các luật sư về tranh cử làm gì cả ngày?".
Chiến lược của đảng Cộng hòa gợi nhớ đến cách họ xử lý một dòng tweet gây tranh cãi của ông Trump: tránh đụng chạm với tổng thống và hy vọng nội dung này sẽ nhanh chóng bị quên lãng, trong khi vẫn còn nhiều điều tiềm ẩn chực chờ.
Song, các đảng viên Dân chủ chỉ trích lập trường của phe Cộng hòa là nguy hiểm.
Họ nói việc phe Cộng hòa từ chối đứng lên chống lại ông Trump, qua đó khẳng định tính liêm chính của cuộc bầu cử, sẽ gây ra những hậu quả tiêu cực lâu dài. Hệ lụy của nó có mức độ nghiêm trọng vượt xa hai cuộc đua vào Thượng viện tại một bang dao động.
Thượng nghị sĩ Chris Murphy của Connecticut nói nếu cử tri của ông Trump mất niềm tin vào cuộc bầu cử, thì "tôi không chắc nền dân chủ sẽ tồn tại được thêm 100 năm nữa".
"Dịch bệnh ảo tưởng đang lan ra từ Nhà Trắng và lây nhiễm sang toàn bộ đảng Cộng hòa sau cuộc bầu cử này", ông Murphy cho biết trong một bài phát biểu chiều 17/11. "Tổng thống Trump đã không thắng cử. Mỗi một đồng nghiệp của tôi đều biết điều này".
