Vì sao Mỹ tiếp tục tấn công tàu nghi chở ma túy ở Caribe?

Tổng thống Trump và Bộ trưởng Hegseth đang chịu áp lực gia tăng xung quanh chiến dịch tấn công các tàu nghi chở ma túy trên biển. Ảnh: Reuters.

Theo Guardian, ngày 5/12, Lầu Năm Góc cho biết quân đội Mỹ vừa tiến hành thêm cuộc tấn công nhằm vào tàu nghi chở ma túy chạy trên vùng biển phía đông Thái Bình Dương. Vụ tấn công khiến bốn người thiệt mạng.

Động thái này được Bộ Quốc phòng Mỹ thực hiện trong bối cảnh Washington đang phải chịu sức ép giải trình về tính pháp lý của những cuộc không kích nhằm vào các tàu nghi chở ma túy trong vòng 3 tháng trở lại đây.

“Thêm dầu vào lửa”?

Bộ Tư lệnh Miền Nam nước Mỹ (SOUTHCOM) đăng video về vụ tấn công mới nhất lên mạng xã hội, đồng thời cho biết theo chỉ đạo của Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, “Biệt đội Tác chiến Đặc biệt Mũi giáo phương Nam đã thực hiện đòn tấn công tiêu diệt nhằm vào tàu hoạt động trong vùng biển quốc tế, do một tổ chức khủng bố đã được điểm tên vận hành”.

“Hoạt động tình báo xác nhận con tàu chở ma túy và di chuyển trên tuyến buôn lậu ma túy khét tiếng ở phía đông Thái Bình Dương. Bốn phần tử khủng bố vận chuyển ma túy trên tàu đều đã bị tiêu diệt”, thông báo nêu rõ.

Hình ảnh con tàu nghi chở ma túy vừa bị quân đội Mỹ tấn công. Ảnh: The Guardian.

Video cho thấy vụ nổ lớn bất ngờ bao trùm con tàu đang di chuyển, sau đó là hình ảnh con tàu bốc cháy với khói đen bốc cao.

Đây là cuộc tấn công thứ 22 do quân đội Mỹ thực hiện nhằm vào các tàu nghi chở ma túy trên vùng biển Caribbe và phía đông Thái Bình Dương, nâng số người thiệt mạng lên ít nhất 87 người kể từ khi chiến dịch bắt đầu hồi tháng 9.

Động thái mới xuất hiện trong bối cảnh Lầu Năm Góc và Nhà Trắng liên tục phải đối mặt với câu hỏi của các nghị sĩ Mỹ về cơ sở pháp lý cho chiến dịch tiêu diệt nghi phạm buôn ma túy.

Các nghị sĩ Mỹ hiện cam kết giám sát chiến dịch chặt chẽ hơn, đồng thời sẽ điều tra kỹ vụ không kích đầu tiên diễn ra vào ngày 2/9, khi những người còn sống sót hứng chịu đòn không kích thứ hai khiến toàn bộ người trên tàu đều thiệt mạng.

Áp lực gia tăng đối với Lầu Năm Góc

Hiện tại, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đang chịu áp lực sau khi Washington Post đưa tin rằng ông đã chỉ đạo quân đội tiêu diệt hết những người có mặt trên tàu trong vụ tấn công ngày 2/9.

Đô đốc hải quân Frank Bradley, người trực tiếp chỉ huy cuộc không kích ngày 2/9, cùng Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Dan Caine đã xuất hiện trước Ủy ban Quân sự và Tình báo của lưỡng viện tại phiên họp kín trong ngày 4/12, để trình chiếu video và giải trình.

Trong phiên điều trần, đô đốc Bradley phủ nhận việc có mệnh lệnh phải tiêu diệt tất cả những người có mặt trên tàu. Từ video được chiếu, nghị sĩ hai đảng có sự bất đồng trong nhận định về đòn tấn công kép ngày 2/9.

Hạ nghị sĩ Dân chủ Jim Himes nhận định có hai người còn sống sót, “họ rõ ràng đã kiệt sức, không có khả năng di chuyển, bởi con tàu thì đã bị phá hủy, họ cố bám vào những mảnh vỡ sau đòn không kích đầu tiên”. Ông Himes cho rằng những hình ảnh này “rất đáng lo ngại”.

Thượng nghị sĩ Dân chủ Jack Reed, người đứng đầu Ủy ban Quân vụ Thượng viện, cũng thấy “rất lo ngại” sau khi xem video và cam kết sẽ tiếp tục điều tra. Ông cho rằng buổi họp kín “xác nhận những nỗi lo sợ” của ông về cách chính quyền triển khai chiến dịch. Ông Reed cũng cho biết ủy ban bị từ chối yêu cầu cung cấp một số tài liệu xung quanh chiến dịch này.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tham dự cuộc họp tại Brussels (Bỉ) ngày 15/10. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tom Cotton lại phản bác, cho rằng đoạn video cho thấy “hai người còn sống sót tìm cách lật lại con tàu chở đầy ma túy để tiến vào Mỹ”. Ông Cotton nhận định có thể “đồng đảng của những kẻ khủng bố vận chuyển ma túy” đang ở gần đó và sắp tiếp cận để tìm cách giải cứu.

Chi tiết về đòn không kích thứ hai gây tranh cãi bởi một số ý kiến cho rằng hành động này có thể vi phạm luật xung đột vũ trang, vốn cấm tiêu diệt những đối tượng đã không còn khả năng kháng cự do thương tích hoặc đã đầu hàng.

Chính phủ Mỹ tuyên bố nước Mỹ đang trong “tình trạng chiến tranh với các tổ chức buôn ma túy”, nên các cuộc không kích là hợp pháp theo luật chiến tranh.

Chiến dịch không kích được quân đội Mỹ tiến hành nhằm ngăn chặn fentanyl và ma túy tổng hợp vận chuyển vào Mỹ. Các cuộc không kích quyết liệt đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ so với cách tiếp cận trước đây vốn chỉ tập trung chặn giữ tàu thay vì tiêu diệt.