Đó là một cảnh tượng không dễ nhìn thấy khi máy bay phản lực giám sát của Nga xuất hiện trên đường băng tại căn cứ không quân Travis gần Fairfield, California, Mỹ. Chiếc Tu-154M được nhìn thấy lần đầu tiên vào tuần trước và đã bay qua một số địa điểm quân sự nhạy cảm nhất nước Mỹ, những nơi bị cấm đối với máy bay thương mại, CBS News cho biết.
Đâu là lý do?
Việc máy bay do thám của Nga cất cánh từ sân bay ở California nằm trong khuôn khổ một sứ mệnh hòa bình. Chiếc Tu-154M được phép hoạt động theo các điều khoản trong Hiệp ước Bầu trời mở, ký kết giữa Mỹ, Nga vào năm 1992 và 32 quốc gia khác. Theo thỏa thuận, các máy bay do thám không vũ trang được phép bay qua lãnh thổ của nhau.
Máy bay Tu-154M được trang bị camera quang điện nhạy cảm có khả năng chụp ảnh ở độ phân giải cao khi đang bay trên không. Nó cất cánh theo sự cho phép của Nhà Trắng, theo các quan chức.
 |
| Chiếc Tu-154M phục vụ cho nhiệm vụ Bầu trời mở của Nga. Ảnh: The Drive. |
Chuyến bay cất cánh vào ngày 28/3, bắt đầu từ căn cứ Travis. Chiếc Tu-154M bay về phía nam qua trung tâm bang California, đến căn cứ không quân hải quân Lemoore và đi ra quần đảo Channel. Sau đó, nó bay thẳng qua căn cứ không quân Edwards, nơi chuyên thử nghiệm máy bay mới của Mỹ.
Tu-154M tiếp tục bay vòng qua Trung tâm huấn luyện quốc gia Fort Irwin, sau đó tiến về Trạm vũ khí không quân hải quân China Lake, rồi hướng về căn cứ không quân Creech ở Nevada. Sau khi bay qua Creech, nó tiến đến Yucca Flat, nơi có nhà máy lắp ráp vũ khí hạt nhân của Mỹ và một bãi đáp bí mật chuyên thực hiện các chuyến bay thử nghiệm của máy bay không người lái.
Chiếc máy bay tiếp tục hướng về phía bắc đến Khu thử nghiệm và đào tạo không quân Nevada. Khu thử nghiệm quân sự bí mật Vùng 51 nằm ngay phía đông của cơ sở này. Camera trên Tu-154M có thể thu thập hình ảnh khá rộng dọc theo đường bay.
Chuyến bay tiếp tục đi về phía bắc đến sân bay thử nghiệm Tonopad, đây là nơi từng thử nghiệm máy bay tàng hình F-117A Nighthawk, trước khi hướng về đông bắc tới Salt Lake, bang Utah.
Nó vượt qua gần Dugway Provingground, khu thử nghiệm vũ khí sinh, hóa học của Mỹ, trên đường trở về Công viên quốc gia Great Falls, nhưng không rõ máy bay có thu thập được gì hay không.
Chiếc Tu-154M kiểm tra gần như toàn bộ San Diego và bờ biển phía nam California, nơi có nhiều căn cứ quân sự và khu vực lưu trữ vũ khí quan trọng của Mỹ, trước khi hạ cánh tại căn cứ không quân Travis để tiếp nhiên liệu.
Đây là nhiệm vụ bay giám sát đầu tiên của Nga trong năm nay theo hiệp ước. Trước đó, Mỹ đã thực hiện chuyến bay bầu trời mở trên lãnh thổ Nga vào tháng 2.
Kiểm tra kỹ trước khi cất cánh
Phát ngôn viên không quân Mỹ cho biết chiếc Tu-154M được kiểm tra kỹ càng trước khi cất cánh, nhằm đảm bảo sự tuân thủ về các thiết bị được sử dụng theo điều khoản của hiệp ước. Các nhà quan sát phía Mỹ cũng có mặt trên máy bay để theo dõi suốt quá trình bay.
 |
| Đường bay của Tu-154M qua Trạm vũ khí không quân hải quân China Lake. Ảnh: Flight Radar24. |
Các nhiệm vụ bay Bầu trời mở bị đình chỉ khi Mỹ cáo buộc Nga lạm dụng thỏa thuận và không đưa ra cách đối xử bình đẳng được mô tả trong các điều khoản. Các quan chức quân sự Mỹ khẳng định rằng thiết bị điện tử lắp trên máy bay Tu-214N mới phục vụ cho nhiệm vụ Bầu trời mở không đáp ứng yêu cầu của hiệp ước.
Trong khi đó, phía Nga lại cho rằng họ nhận được ít hơn từ các nhiệm vụ Bầu trời mở so với Mỹ, vì khả năng chụp ảnh vệ tinh và trinh sát nói chung của Moscow hạn chế hơn so với quân đội Mỹ.
Hiệp ước Bầu trời mở cho phép các bên liên quan giám sát hoạt động quân sự thông thường của nhau, nhưng yêu cầu hệ thống cảm biến lắp trên máy bay chỉ có khả năng trinh sát hình ảnh với độ phân giải hạn chế. Hiệp ước được thực hiện như một cách để xây dựng lòng tin lẫn nhau, ngăn chặn bất kỳ bên nào tin rằng đối phương đang lên kế hoạch tấn công bất ngờ.
Về nguyên tắc, Bầu trời mở không cho phép cung cấp cơ chế để thu thập thông tin tình báo hữu ích về khả năng cụ thể của đối thủ. Các chuyến bay Bầu trời mở giữa Mỹ và Nga được nối lại vào đầu tháng 1, sau khi Mỹ tiến hành chuyến bay Bầu trời mở trên lãnh thổ Ukraine.
Một số nhà phân tích quân sự cho rằng người Nga đã có thêm nhiều dữ liệu tình báo mới sau chuyến bay Bầu trời mở vừa qua. Chiếc Tu-154M vẫn ở Mỹ và các nhà quan sát quân sự vẫn đang theo dõi chuyển động của chiếc Tu-154M ra khỏi Great Falls, để xem liệu nó có bay thêm nhiệm vụ nào đối với các cơ sở quân sự nhạy cảm nhất của Mỹ hay không.
