 |
| Bá tước phu nhân Rothes dũng cảm chèo lái thuyền cứu hộ số 8 trong đêm tàu Titanic gặp nạn. Ảnh: Blingee |
Vụ đắm tàu Titanic ngày 15/4/1912 là một trong những thảm họa hàng hải nghiêm trọng nhất mọi thời đại, thu hút sự chú ý của người dân và giới điều tra. Tuy nhiên, ít người biết rằng trong đêm Titanic chìm, một người phụ nữ, bá tước phu nhân Rothes, đã đặt lợi ích của người khác lên trên tính mạng bản thân. Bà đã nỗ lực không mệt mỏi, chèo thuyền để đưa các hành khách trên thuyền cứu hộ số 8 đến nơi an toàn.
Bá tước phu nhân chào đời vào Giáng sinh năm 1878. Vì thế, bố mẹ đặt tên bà là Lucy Noël Martha. Người khác thường gọi bà là Noël để kỷ niệm ngày sinh đặc biệt. Bà sống 76 năm mặc dù chỉ cần thiếu chút kiên cường thì có lẽ người phụ nữ ấy đã chìm cùng con tàu Titanic ở tuổi 33.
Ngày 10/4/1912, Noël lên tàu cùng bố mẹ, Thomas và Dyer Clementina-Edwardes, em họ của chồng, Gladys Cherry, và cô giúp việc Roberta Maioni từ bến cảng Southampton, Anh. Tối hôm đó, bố mẹ bà rời tàu tại Cherbourg, Pháp. Nếu không, chỉ vài ngày sau, bố bà chắc chắn sẽ thiệt mạng trong vụ đắm tàu.
Khi tàu va vào tảng băng đầu tiên, nhân viên trên Titanic sắp xếp để tất cả phụ nữ và trẻ em xuống thuyền cứu hộ trong khi đàn ông phải ở lại tàu. Noël xuống thuyền số 8.
 |
| Noël cùng chèo thuyền cứu hộ số 8. Ảnh: RMSTitanicRemembered |
Viên thủy thủ phụ trách thuyền số 8, Able Seaman Thomas, nói: "Khi tôi thấy cô ấy bình tĩnh nói chuyện với người khác, Noël mạnh mẽ như một người đàn ông, hơn bất cứ ai trên thuyền".
Năm 1900, Lucy Noël Martha kết hôn với Norman Evelyn, bá tước thứ 19 của Rothes, và trở thành bà chủ của lâu đài Leslie ở Fife. Là người quản lý một gia đình lớn cùng số người hầu đông đảo, Noël biết cách động viên và thuyết phục người khác làm theo những gì bà yêu cầu. Chồng bà sở hữu một du thuyền nên bá tước phu nhân biết chèo thuyền, kỹ năng mà hiếm người phụ nữ nào ở thời đó học được.
Bà lên thuyền cứu hộ vào lúc 1h sáng và trong suốt đêm dài đằng đẵng, lạnh lẽo và kinh hoàng, Noël điều khiển, chèo thuyền hoặc dạy người khác cách chèo, an ủi những phụ nữ sắp quẫn trí. Noël nghĩ đến hai cậu con trai đang an toàn ở nhà và cầu Chúa phù hộ bà có thể gặp lại các con.
Rất lâu sau này bà mới biết, đúng 1h sáng hôm đó, ở Scotland xa xôi, cậu con cả Malcolm, 10 tuổi, choàng tỉnh giấc, run rẩy và sợ hãi thét lên: "Mẹ đang gặp nguy hiểm! Mẹ rất lạnh!" Trái tim mách bảo cậu rằng chuyện gì đó rất khủng khiếp đã xảy ra, mặc dù mẹ đang cách xa cậu hàng nghìn km.
 |
| Thủy thủ Able Seaman Jones và thông tin về vụ đắm tàu trên báo chí. Ảnh: Daily Mail |
Khi Titanic va vào tảng băng, thậm chí người hiểu rất rõ về biển và tàu như Noël cũng không lường trước mức độ nghiêm trọng của tình hình lúc bấy giờ.
Bà rời phòng, leo lên boong tàu chỉ để ngắm băng trôi. Cũng như các hành khách khác, bá tước phu nhân tin tưởng tuyệt đối vào lời đánh giá Titanic là "con tàu không thể đắm".
Sau đó, Noël viết thư cho bố mẹ: "Thuyền trưởng yêu cầu các hành khách thay quần áo và thắt dây bảo hiểm trong vòng 10 phút. Con chỉ kịp rót một ít rượu mạnh cho Maioni, Gladys và bản thân rồi vội vàng thay quần áo. Nhưng hình như không ai biết dây bảo hiểm ở đâu. Một người đàn ông lạ tìm thấy chúng và đưa cho bọn con. Chúng con bắt tay và hẹn gặp lại sớm vì nghĩ tàu mang theo rất nhiều thuyền cứu hộ. Ít người biết Titanic chỉ có 16 thuyền".
Các hành khách nữ tương đối may mắn. 75% phụ nữ sống sót trong khi chỉ 19% đàn ông thoát nạn. Lẽ ra số người thiệt mạng sẽ ít hơn nếu tàu mang đủ thuyền cứu hộ hoặc các thuyền hoạt động hết công suất.
 |
| Bản thông báo về các nạn nhân thiệt mạng trong thảm họa tàu Titanic. Ảnh: Daily Mail |
Một cuộc tranh cãi nổ ra kịch liệt trên thuyền số 8 khi các hành khách chứng kiến ánh sáng phát ra từ Titanic và cảnh con tàu chìm dần xuống biển. Khi tàu bắt đầu dựng đứng, máy móc, công cụ, nồi hơi bung ra, rơi xuống, phát ra âm thanh chói tai.
Những người trên thuyền số 8 tranh cãi gay gắt liệu họ có nên quay trở lại, vớt thêm những hành khách vừa rơi vào nước biển băng giá hay không. Nhiều người lo sợ thuyền sẽ lật khi các nạn nhân cố leo lên hoặc lực hút từ con tàu đang đắm sẽ kéo nó chìm xuống.
Noël, Able Seaman Jones và một vài hành khách cố thuyết phục những người khác quay lại vì thuyền của họ vẫn còn chỗ trống.
Able cho biết phần lớn hành khách không đồng ý. "Thưa các quý cô, nếu bất cứ ai trong chúng ta thoát chết, hãy nhớ rằng tôi muốn quay lại. Tôi thà chết đuối cùng họ còn hơn bỏ mặc họ lúc này", ông nói.
Tuy nhiên, số người phản đối đông hơn nên cuối cùng, thuyền cứu hộ số 8 không quay lại.
Tiếng thét kinh hoàng của các nạn nhân ám ảnh Noël trong thời gian dài. Nhưng tại thời điểm đó, khi tiếng kêu cứu ngập tràn bên tai, bà vẫn cố gắng trấn an những hành khách trên thuyền.
Bà dùng tiếng Pháp để nói chuyện với Josefa de Satode Penasco, một phụ nữ Tây Ban Nha mới 17 tuổi và đang hưởng tuần trăng mật trên tàu Titanic. Người chồng 18 tuổi, Victor, đã nhờ cậy Noël chăm sóc cô vợ trẻ khi hai người xuống thuyền cứu hộ.
Anh tin chắc họ sẽ nhanh chóng gặp lại nhau. Đáng tiếc, niềm tin ấy không trở thành sự thật. Noël an ủi người phụ nữ trẻ đang run sợ, đảm bảo với cô ấy tàu vẫn còn thuyền cứu hộ mặc dù bà biết rõ thực tế.
Noël dạy Gladys Cherry cách dùng mái chèo. Họ thay phiên nhau chèo thuyền suốt đêm dài lạnh giá. Họ chèo qua các tảng băng khổng lồ trong màn đêm tĩnh lặng và tự hỏi liệu đây có phải là đêm cuối của họ trên cõi đời.
Khi phần lớn hành khách lâm vào tuyệt vọng, Gladys đề nghị mọi người hát để nâng cao tinh thần. Noël và Gladys cất tiếng hát đầu tiên. Able Seaman Jones hát theo. "Chúng tôi vừa chèo vừa hát, bắt đầu bằng bài Pull for the Shore", Able kể.
Cuối cùng, ngay trước bình minh, khi thậm chí Noël cũng từ bỏ hy vọng, bà phát hiện một tia sáng ở cuối chân trời. Khi tia sáng thứ hai lóe lên, phu nhân bá tước biết họ đã gặp một con tàu khác. Đó là ánh sáng từ tàu RMS Carpathia.
Đoàn người nỗ lực chèo về phía con tàu. Họ ngừng hát và bắt đầu cầu nguyện.
 |
| Những người sống sót trên tàu RMS Carpathia. Ảnh: Boston News Time |
Thủy thủ trên Carpathia gọi Noël là "bá tước phu nhân nhỏ can đảm" vì bà đã rất dũng cảm trong quá trình chèo lái thuyền cứu hộ và hết lòng giúp đỡ các hành khách mệt mỏi. Bà may quần áo từ chăn, phiên dịch giúp họ, tìm thuốc men và thực phẩm cho người khác mà không hề tính toán cho bản thân.
Nhân khoảng thời gian rảnh ít ỏi, bà viết thư cho bố mẹ: "Mọi thứ vẫn bề bộn lắm. Con phải giúp bác sĩ chăm sóc trẻ em, cho chúng ăn để các bà mẹ nghỉ ngơi. Sáng nay, bác sĩ nhờ con trông hộ một phụ nữ người Pháp. Cô ấy hơi điên và đòi tự tử. Hai giờ sau, người phụ nữ đó mới bình tĩnh lại. Cô gái trẻ người Tây Ban Nha bám theo con như một đứa trẻ. Cô ấy không quen ai ở Mỹ trừ một người đàn ông ở bang Washington".
3 ngày sau, Carpathia băng qua Tượng Nữ thần Tự do, nhiều hành khách bật khóc một cách nhẹ nhõm và đau buồn. Họ chỉ mong đợi hai việc: đặt chân lên đất liền và nghe tin tức về người đàn ông yêu quý của họ. Nhưng trong sâu thẳm trái tim, họ biết không thể nhận được tin tốt.
Vài tuần sau khi Noël đến thành phố New York, bà và Gladys trở lại Scotland. Bà mua một chiếc đồng hồ bạc và khắc dòng chữ "ngày 15/4/1912, từ bá tước phu nhân của Rothes" lên nó và gửi tới Able Seaman Jones để cảm ơn vì những gì ông đã làm khi họ ở trên thuyền cứu hộ.
Vài ngày sau, Noël nhận một bức thư từ Able. Trong thư, ông bày tỏ sự cảm kích trước món quà và khẳng định những việc ông làm đều là trách nhiệm của một thủy thủ đối với hành khách.
Một thời gian ngắn sau, bà lại nhận một lá thư khác cùng bưu kiện chứa tấm gỗ do chính tay Able Seaman Jones làm. Ông gỡ số 8 bằng đồng từ mũi thuyền cứu hộ, gắn vào tấm gỗ rồi khắc ngày tàu Titanic chìm và tên ông lên đó. Món quà biểu lộ sự tôn trọng của Able đối với Noël.
 |
| Bức thư Able Seaman Jones gửi bá tước phu nhân kèm theo món quà (phải) và một phao cứu sinh trên tàu Titanic. Ảnh: Daily Mail |
Hai người trao đổi thư từ cho đến khi bá tước phu nhân qua đời vào năm 1956.
Vài ngày sau khi Noël nhận bưu kiện từ Able, bà nhận một bưu kiện khác từ Josefa. Người phụ nữ Tây Ban Nha gửi ân nhân một chiếc vòng thạch anh tím (nhiều người quan niệm thạch anh có thể bảo hộ chủ nhân trong các chuyến đi) và một bức thư cảm ơn chân thành. Hai người cũng giữ liên lạc cho đến khi Noël mất.
Sau khi bà qua đời, người con trai cả, Malcolm, dọn dẹp căn nhà và phát hiện một thùng giấy đựng thư do Able và Josefa gửi mẹ ông cùng với bảng gỗ gắn số 8. Bức thư cuối cùng Noël nhận là của Josefa, chỉ mười ngày trước khi bà chết.
