Hệ miễn dịch được xây dựng từ khi con người mới chào đời và hoàn thiện dần trong quá trình trưởng thành. Ảnh: T.N.

Hệ miễn dịch của chúng ta giống như người bảo vệ đáng tin cậy. Nó có thể trở thành người bạn thân thiết nhất, người bảo vệ tối quan trọng cho sức khỏe của bạn, là đối tác trọn đời, hỗ trợ từng mô trong cơ thể, nhưng cũng có thể làm bạn ốm và đôi khi giết chết bạn. Điều này có thể gây một chút ngạc nhiên.

Chúng ta thường nghĩ rằng hệ miễn dịch là thứ duy nhất ngăn bạn khỏi những cái chết do nhiễm trùng. Điều này chỉ chính xác trong trường hợp hệ miễn dịch hoạt động tốt và được “đào tạo” tốt. Nếu không, nó có thể dễ dàng tước đi mạng sống của bạn.

Nghiên cứu cá nhân và giảng dạy về hệ miễn dịch từ những năm 1970 của tôi không phải là câu chuyện có hậu về hệ miễn dịch và tất cả những điều tuyệt vời mà nó mang lại. Đây là câu chuyện trái ngược hoàn toàn. Câu chuyện của tôi là về những "tai nạn" do hệ miễn dịch xảy ra vấn đề nghiêm trọng đến mức cơ thể bị phá hủy.

Nó giống như một cảnh trong bộ phim hành động của Bruce Willis, Arnold Schwarzenegger hoặc Dwayne “The Rock” Johnson hay bất kỳ bộ phim về thảm họa nào bạn thích (Siêu bão kinh hoàng, Ngày độc lập, San Andreas, Titanic…). Chỉ khác là trong trường hợp này, địa điểm xảy ra thảm họa là cơ thể của bạn.

When Things Go Wrong (tạm dịch: Khi mọi thứ sai hướng) là tên loạt bài giảng tôi giảng dạy trong khóa Miễn dịch học cơ bản tại Đại học Cornell. Hầu hết sinh viên tham gia khóa học này khi còn là năm nhất hoặc năm cuối nhưng chỉ bằng sự tò mò trước khi được tiếp xúc với hệ miễn dịch. Có thể nói rằng sự nghiệp khoa học của tôi trong phạm vi miễn dịch học gồm hai lĩnh vực trọng tâm cơ bản:

- Vấn đề xảy ra với hệ miễn dịch và cơ chế gây bệnh của những vấn đề này.

- Cách giúp mọi người tránh khỏi nguy hại và bệnh tật trong cuộc đời.

Do đó, những bài giảng của tôi đề cập đến các bệnh dị ứng và bệnh tự miễn, cũng như đưa vào một số ít bệnh và tình trạng viêm nhiễm (ví dụ như béo phì, một số dạng bệnh tim, ung thư và trầm cảm) để đạt hiệu quả tốt. Với nhiều người, một số bệnh có thể là loại thiên tai đối với riêng cá nhân họ, khiến cuộc sống của họ thay đổi rất nhiều.

Thiên tai có thể xảy ra ở nhiều dạng. Trong thời gian làm việc với Trung tâm Môi trường Cornell, tôi cảm thấy rất hứng thú khi được làm việc với vị giáo sư kỹ thuật nổi tiếng Walter Lynn của Cornell, người có chuyên môn về thảm họa thiên nhiên toàn cầu.

Ông thường bay đến bất cứ nơi nào xảy ra động đất, núi lửa, sóng thần, lũ lụt hoặc cháy rừng quy mô lớn để hỗ trợ bằng kiến thức chuyên môn rất cần thiết của mình. Trong số nhiều lần được bổ nhiệm vai trò lãnh đạo, ông từng là Chủ tịch hội đồng về thiên tai của Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Mỹ.

Tôi hy vọng rằng mình học được một chút gì đó từ Walter Lynn vì dường như tôi đang phải ứng phó với ngày càng nhiều thiên tai, đặc biệt là những thiên tai trong chính cơ thể của chúng ta.

Đối với nhiều sinh viên, phần giảng dạy của tôi trong khóa học là một chút thực tế phũ phàng. Tôi bắt đầu bài giảng đầu tiên bằng việc thăm dò ý kiến của sinh viên xem bao nhiêu người có người thân (bao gồm cả bản thân họ) và bạn bè gặp các loại bệnh không truyền nhiễm khác nhau, tập trung vào các bệnh cũng như tình trạng dị ứng và tự miễn.

Hầu như tất cả đều giơ tay. Tôi làm điều tương tự khi giảng dạy tại một trong những khóa học lớn nhất về sinh học dành cho sinh viên năm nhất của Cornell. Kết quả không thay đổi. Điều này đúng với cả những sinh viên ngành thú y tôi giảng dạy.

Khi sinh viên nhìn những cánh tay giơ lên trong lớp học, họ sẽ ngày càng nhận thức rõ hơn rằng gần như mọi sinh viên tại Cornell đều gặp những bệnh này theo một cách nào đó.

Những căn bệnh này đã phát triển thành một phần lớn trong cấu trúc xã hội của chúng ta đến nỗi khi thống kê được chính xác những người mang bệnh, tình trạng cũng như ảnh hưởng tới cuộc sống của người bệnh, của gia đình và bạn bè họ, chúng ta gần như bàng hoàng trước sự tồn tại ngày càng lớn mạnh của những căn bệnh này.

Một phần lý do mà những căn bệnh này có thể lây lan ngoài tầm kiểm soát là chiến lược đặt tên và phân chia trong y học mà chúng ta thường sử dụng có thể gây khó khăn trong việc nhận ra rằng rừng cây gồm vô số loại cây.

Các bệnh và tình trạng bệnh mới được ban hành các mức chỉ định chính thức khác nhau gần như mỗi ngày. Hãy nhìn vào tình hình lây lan các bệnh và tình trạng tự miễn từ năm 1970 đến nay. Như Noel Rose, giáo sư kiêm nhà nghiên cứu các bệnh tự miễn nổi tiếng của Đại học Johns Hopkins, thường kể rằng số lượng các tình trạng tự miễn được ghi nhận trong giai đoạn đầu sự nghiệp của ông gần như không bao giờ vượt mức hai con số.

Ngày nay, con số này lên đến hơn một trăm và vẫn đang tăng lên. Điều này được phản ánh trong dự án phát triển thuốc mới để điều trị tất cả các tình trạng tự miễn mới ảnh hưởng lên nữ giới nhiều hơn nam giới với một tỷ lệ bất cân xứng.

[...]