 |
Vài giờ sau khi Nga tấn công Ukraine, quyền kiểm soát một công ty đầu tư có liên quan tới nhà tài phiệt Roman Abramovich được chuyển cho một trong những cộng sự kinh doanh của ông, Wall Street Journal dẫn hồ sơ chứng khoán cho biết.
Theo các tiết lộ của công ty trong nhiều năm, Norma Investments, được niêm yết tại quần đảo Virgin thuộc Anh, nằm dưới quyền kiểm soát của ông Abramovich.
Vào ngày 24/2, David Davidovich, một cộng sự kinh doanh thân cận của ông Abramovich, nắm toàn quyền sở hữu tổ chức này. Ông Davidovich không nằm trong danh sách bị trừng phạt.
Cố gắng né trừng phạt
Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine, Anh đã trừng phạt tỷ phú Abramovich, cáo buộc ông có liên quan đến các lãnh đạo Điện Kremlin. Liên minh châu Âu (EU) sau đó cũng thực hiện động thái tương tự. Các biện pháp trừng phạt đó đã khiến ông Abramovich bị đóng băng tài sản và cấm đi lại ở Anh cũng như EU.
Theo một nguồn tin thân cận với ông Davidovich, tỷ phú Abramovich không phải chủ sở hữu trước đây của Norma, song cũng không xác định được đó là ai. Tuy nhiên, một số hồ sơ công khai chỉ ra rằng Norma có liên hệ với ông Abramovich.
Chẳng hạn, vào năm 2021, một công ty công nghệ sinh học của Mỹ do Norma hậu thuẫn cho biết công ty này do ông Abramovich kiểm soát.
Nhiều hồ sơ cũng cho thấy hai người thường xuyên đầu tư vào các công ty cùng nhau. Ông Davidovich có tên trong một số hồ sơ với tư cách là giám đốc điều hành của Millhouse LLC. Đây là công ty đầu tư có trụ sở tại Moscow mà ông Abramovich thành lập cách đây hai thập kỷ.
 |
| Một dinh thự tại Anh đang được tỷ phú Abramovich rao bán. Ảnh: Bloomberg. |
Sự thay đổi quyền kiểm soát Norma diễn ra trong bối cảnh tỷ phú Nga cố bán bớt hoặc chuyển giao tài sản trong những tuần gần đây, sau khi các nước phương Tây đe dọa trừng phạt ông.
London, Brussels và Washington đều đe dọa trừng phạt một nhóm tỷ phú Nga như ông Abramovich, với hy vọng gây áp lực lên Điện Kremlin.
Nhiều luật sư cho biết việc bán tài sản cho các công ty liên kết hoặc chuyển quyền sở hữu cho các thành viên gia đình có thể là cách để tạm thời ngăn chặn việc đóng băng tài sản và duy trì quyền kiểm soát gián tiếp, mà không vi phạm các lệnh trừng phạt.
Quần đảo Virgin thuộc Anh, nơi nhiều công ty của ông Abramovich đăng ký, phải thực hiện các lệnh trừng phạt của Vương quốc Anh. Trong khi đó, ông Davidovich không bị trừng phạt. Nhiều thông tin cho biết ông chủ yếu sống tại Israel.
Trước khi bị Anh trừng phạt, ông Abramovich tìm cách bán căn biệt thự 15 phòng ngủ ở London và câu lạc bộ bóng đá Chelsea. Ông cũng cố gắng chuyển nhượng lại các quỹ có trụ sở tại Mỹ của mình.
Bên cạnh đó, hai trong số các siêu du thuyền của ông gần đây đã rời khỏi các bến cảng thuộc quyền tài phán của EU, theo các trang web theo dõi tàu.
Thách thức với phương Tây
Cơ cấu sở hữu phức tạp của Norma Investments chỉ ra thách thức mà giới chức Anh, Mỹ và châu Âu phải đối mặt, khi họ cố tìm ra những tài sản mà giới tài phiệt Nga kiểm soát.
Giới chức Anh cho biết một khi các biện pháp trừng phạt được áp dụng, các tài sản do cá nhân đó kiểm soát sẽ bị đóng băng.
Norma Investments từng là nơi cho các khoản đầu tư mạo hiểm. Kể từ năm 2018, Norma đã sở hữu MHC Services, một công ty tư vấn quản lý. Norma cũng tài trợ cho nghiên cứu thuốc chống lão hóa và ung thư của Cleveland BioLabs, một công ty công nghệ sinh học Mỹ. Trong hồ sơ chứng khoán năm 2021 của công ty này, Norma do ông Abramovich kiểm soát.
Chính phủ nhiều nước có quyền tạm thời đóng băng tài sản của các cá nhân hoặc tổ chức trong quyền tài phán của họ mà không cần chứng minh tội phạm. Chủ sở hữu thường bị cấm bán hoặc hưởng lợi từ chúng cho đến khi các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ hoặc giải quyết tranh chấp thành công.
 |
| Du thuyền My Solaris đậu gần Montenegro vào ngày 12/3. Ảnh: AFP. |
Tuy nhiên, chính phủ các nước này thường không thể nắm quyền sở hữu tài sản. Điều đó thường chỉ đạt được sau các thủ tục pháp lý kéo dài, đòi hỏi bằng chứng về việc vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, chính phủ Anh đang xem xét các điều luật cho phép họ thu giữ các tài sản bị trừng phạt.
Khi trừng phạt ông Abramovich, chính phủ Anh cho biết vị tỷ phú này đã hưởng lợi từ chính quyền Moscow. Dù từng thường xuyên đến London, vị tỷ phú Nga ít được chứng kiến xuất hiện tại đây trong những năm qua.
Trong những ngày qua, máy bay riêng của ông Abramovich đã di chuyển qua lại giữa Israel, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga. Hôm 14/3, ông Abramovich bị chụp cảnh đang chờ đợi trong phòng chờ VIP ở sân bay Israel.
Theo trang web theo dõi tàu FleetMon, siêu du thuyền Eclipse của ông Abramovich đang đi dọc theo bờ biển Algeria ở Địa Trung Hải vào chiều 15/3, sau khi rời Philipsburg, thuộc quần đảo Antilles của Hà Lan.
Trong khi đó, du thuyền My Solaris của vị tỷ phú Nga đã rời Barcelona (Tây Ban Nha) và dừng lại một thời gian ngắn tại Tivat ở Montenegro, theo FleetMon. Một số siêu du thuyền, thuộc sở hữu của các nhà tài phiệt bị trừng phạt khác, bị giữ lại tại các cảng ở Pháp và Italy.
Không lâu sau khi Nga tấn công Ukraine, ông Abramovich đã rao bán câu lạc bộ Chelsea. Các lệnh trừng phạt của Anh cấm ông hưởng lợi từ bất kỳ khoản tiền thu được từ việc bán câu lạc bộ này.
Bên cạnh đó, ông Abramovich cũng bị cấm bán những tài sản ở Anh mà ông sở hữu.
