Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 21/3 bất ngờ tuyên bố trên Twitter rằng Washington sẽ công nhận chủ quyền của Israel tại Cao nguyên Golan, vùng đất chiến lược mà Israel giành được từ tay Syria vào năm 1967.
Đây là thay đổi lớn trong lập trường của Mỹ, đem lại lợi thế lớn cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu chỉ một tháng trước kỳ bầu cử cam go với ông. Ngay sau dòng tweet của ông Trump, ông Netanyahu đã cảm ơn tổng thống Mỹ.
 |
| Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong cuộc họp báo chung tại Jerusalem hôm 21/3. Ảnh: AP. |
Quan chức chính phủ Syria lên án tuyên bố của Tổng thống Trump, cho rằng điều này là sự coi thường luật pháp quốc tế.
"Lập trường của Mỹ về Cao nguyên Golan của Syria bị (Israel) chiếm đóng rõ ràng cho thấy Mỹ coi thường tính chính danh quốc tế cũng như vi phạm luật quốc tế một cách trắng trợn", hãng tin SANA dẫn lời một nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Syria.
"Điều này một lần nữa xác nhận sự thiên vị mù quáng của Mỹ đối với lực lượng chiếm đóng Do Thái cũng như sự ủng hộ không giới hạn của Mỹ đối với các hành động hung hăng của họ", vị quan chức nói thêm.
Mỹ sẽ là nước đầu tiên công nhận chủ quyền của Israel tại Cao nguyên Golan. Cho đến nay, cộng đồng quốc tế vẫn giữ quan điểm đây là lãnh thổ tranh chấp bị Israel chiếm đóng, và số phận vùng đất này sẽ được định đoạt bởi đàm phán giữa Israel và Syria.
Israel chiếm đóng Cao nguyên Golan, Bờ Tây, Đông Jerusalem và Dải Gaza trong Chiến tranh Sáu ngày năm 1967. Nước này sau đó sáp nhập Cao nguyên Golan và Đông Jerusalem vào lãnh thổ, hành động chưa bao giờ được cộng đồng quốc tế công nhận.
 |
| Cao nguyên Golan bị Israel chiếm đóng năm 1967 và sáp nhập sau đó. Ảnh: Reuters. |
Các đồng minh của Syria gồm Nga và Iran cũng lên án tuyên bố của Tổng thống Trump. Nga, nước từ lâu đã ủng hộ Damascus và đang chiến đấu cùng Tổng thống Bashar Assad trong cuộc nội chiến ở Syria, nói việc công nhận chủ quyền của Israel ở Golan là vi phạm các quyết định của Liên Hợp Quốc.
"Nga, như quý vị biết, giữ lập trường trước sau như một về vấn đề quyền sở hữu của Cộng hòa Arab Syria đối với Cao nguyên Golan... Quan điểm của chúng tôi về tính phi pháp của việc Israel xác lập chủ quyền tại Cao nguyên Golan sẽ không thay đổi", Sputnik dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova.
Iran, một đồng minh quan trọng khác của chính quyền Assad, nói hành động của Mỹ là phi pháp.
"Sự công nhận phi pháp và không thể chấp nhận được này không làm thay đổi thực tế rằng vùng đất (Cao nguyên Golan) thuộc về Syria", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Bahram Qasemi nói, theo Reuters.
 |
| Vị trí Cao nguyên Golan (Golan Heights). Đồ họa: Daily Mail. |
Liên đoàn Arab, tổ chức vốn đã đình chỉ tư cách thành viên của Syria năm 2011, cũng tuyên bố ủng hộ Damascus. Tổng thư ký liên đoàn Ahmed Aboul Gheit nói quyết định của ông Trump "hoàn toàn nằm ngoài luật pháp quốc tế", theo AFP.
"Đây là sự công nhận mà, nếu được thực hiện, sẽ không tạo ra được bất cứ quyền nào, không đi kèm bất cứ nghĩa vụ nào cũng như hoàn toàn không có giá trị pháp lý", ông nói.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho rằng quyết định của ông Trump đã đẩy khu vực đến bờ vực một cuộc khủng hoảng mới, theo Reuters.
"Chúng ta không thể cho phép việc hợp pháp hóa sự chiếm đóng (của Israel) tại Cao nguyên Golan", ông Erdogan nói trong một cuộc họp của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC).
Đến nay, các nước phương Tây vẫn chưa lên tiếng về tuyên bố của ông Trump.
