 |
Như đã phân tích ở bài viết “Tuyển Anh chưa đủ hay để mơ vô địch Euro” sau trận đấu gặp Croatia ngày 13/6, rất khó để có thể thực sự đánh giá rằng những sự thay đổi trong cách chơi của ĐT Anh ở hiệp hai (để dẫn tới bàn thắng) có phải là điều chỉnh của HLV trưởng Gareth Southgate, hay đơn thuần là những hành vi chiến thuật đến từ quyết định xử lý tình huống của chính các cầu thủ trên sân.
Trước ĐT Scotland, Anh gần như giữ nguyên đội hình xuất phát, chỉ có sự thay đổi duy nhất ở 2 vị trí hậu vệ biên, khi Reece James và Luke Shaw đá chính thay cho Kyle Walker và Kieran Trippier. Đây là điều kiện tốt để đánh giá kỹ hơn về những điều đã theo dõi ở HLV Southgate từ trận đấu trước.
Dấu ấn nhạt nhòa
Và tới đây, đã có thể nhận xét một cách có cơ sở hơn về người đứng đầu BHL của ĐT Anh.
Trong bài phân tích trên Zingnews sau trận gặp Croatia, chuyên gia chiến thuật bóng đá Thành Vũ cho rằng ĐT Anh đã chủ động lựa chọn phương pháp tấn công chiều sâu, hay nói cách khác là việc thực hiện các miếng đánh nhắm vào khoảng trống phía sau hàng phòng ngự của đối thủ.
Điều đó một lần nữa được thể hiện trước Scotland, khi các tiền vệ cánh và tiền vệ trung tâm của Anh liên tục di chuyển nhắm vào khu vực này.
 |
| Ngay phút thứ hai của trận đấu, Phillips bắt đầu thực hiện pha chạy chiều sâu đầu tiên, với tín hiệu là Foden lùi về. |
 |
| Tiếp tục một lần thứ hai chạy chiều sâu chỉ sau đó chưa đầy một phút, lần này nhắm vào khoảng trống Harry Kane để lại |
 |
| Phil Foden cũng lập tức thực hiện pha chạy chiều sâu khi có cơ hội. |
 |
| Thủ môn Pickford chuyển bóng cho Luke Shaw, ngay lập tức Mason Mount cũng thực hiện cú chạy |
Điểm chung khiến cho phần nhiều những pha bóng này trở nên thiếu hiệu quả là vì 2 lý do.
Thứ nhất, hàng thủ Scotland không giữ vị trí quá cao trên sân. Họ không có ý đồ bắt việt vị và cũng chủ động quay người chạy lùi về mỗi khi có các pha bóng dài. Vì vậy, cầu thủ tấn công bên phía Anh thường rơi vào trạng thái một mình đuổi theo bóng, không có lợi thế nào so với hậu vệ bên phía Scotland, và thường phải tự xử lý độc lập bằng kỹ thuật cá nhân thay vì có một bài miếng thực sự nào để kết thúc pha bóng.
Thứ hai, và cũng là một chi tiết đáng để đặt dấu hỏi với BHL ĐT Anh, đó là việc các cầu thủ trẻ của họ thường thực hiện những đường chạy này quá sớm, khi bóng còn chưa lăn sang phần sân đối thủ. Khi các hậu vệ cất chân chuyền, nếu như hàng thủ của đối phương dâng cao, đây có thể là lựa chọn hợp lý. Nhưng Croatia hay Scotland đều không thể hiện điểm yếu lớn nào sau lưng hàng thủ bởi họ không dâng cao. Vì thế các pha chạy này thực sự không nhiều nguy hiểm.
Khác biệt giữa tư duy chơi bóng của các cầu thủ thể hiện qua điểm này. Lấy ví dụ như Raheem Sterling, anh ít khi thực hiện những cú chạy từ khi bóng chưa lăn qua vạch giữa sân. Cầu thủ đã ghi bàn ở trận đấu thứ nhất thường kiên trì hơn và chỉ thực hiện những đường chạy khi khoảng trống hiệu quả xuất hiện.
 |
| Sterling lựa chọn thời điểm chạy chiều sâu phù hợp hơn so với các đồng đội trẻ |
Như vậy, có thể xác định rằng, việc thực hiện các cú chạy chiều sâu để tấn công khoảng trống sau lưng hàng hậu vệ là một bài bản được BHL ĐT Anh yêu cầu và tổ chức. Tuy nhiên, họ thiếu đi sự tinh ý để nhận diện và đánh giá mức độ hiệu quả. Hay chí ít, họ không thực sự thể hiện được khả năng điều chỉnh để xử lý tình huống ngay trên sân.
Những quyết định khó hiểu
Trên sóng một kênh truyền hình trực tiếp trận đấu tại Đức, tiền vệ từng cùng ĐT Đức vô địch thế giới năm 2014 – Christopher Kramer bình luận rằng, trừ khi có vấn đề về kỷ luật, việc Jadon Sancho không chơi phút nào sau 2 trận đã qua là quyết định “không thể hiểu nổi” và “không chấp nhận được”.
Kramer có lý. Người Anh thường “mang tiếng” vì không để ý những nền bóng đá bên ngoài – kỳ thực là những nền bóng đá nhiều thời điểm đã phát triển hơn về mặt chuyên môn. Định kiến này dường như lại được thể hiện, khi một trong những cầu thủ hay nhất tại Bundesliga mùa vừa qua ngồi chơi xơi nước.
Ngồi bên cạnh Sancho trên ghế dự bị hôm qua là Jack Grealish, người cũng được truyền hình quay tới 3 lần trước khi vào sân.
Grealish không phải mẫu cầu thủ để tạo đột biến khi vào sân từ dự bị. Anh chơi bóng với nhịp độ chậm, sử dụng nhiều pha rê dắt và cầm bóng lâu. Đội trưởng của Aston Villa phù hợp với suất đá chính, khi trận đấu đang bắt đầu tìm kiếm nhịp độ của nó.
Chí ít thì ông Southgate cũng nhận diện được sự mờ nhạt của Harry Kane và chủ động thay anh ra sớm lần thứ hai. Nhưng ở cả hai lần, ông đều lựa chọn Marcus Rashford – cái tên đang có phong độ không cao trong màu áo tuyển. Chưa kể, mùa giải vừa qua, Rashford chơi tiền vệ cánh nhiều hơn cho Manchester United. Ông Southgate dường như đã “lờ” đi một trong những cái tên đã thể hiện được nhiều nhất ở loạt giao hữu trước giải là Dominic Calvert-Lewin.
Ông cũng quá thận trọng khi giữ Declan Rice cho tới những phút cuối cùng, dù đang cần bàn thắng, và Kalvin Phillips có sở trường phát động tấn công từ vị trí tiền vệ trụ. Rice khá kém trong khả năng lựa chọn vị trí nhận bóng từ các trung vệ, và ngoài ra cũng không thể hiện được kỹ năng phát động tấn công, chuyền xuyên tuyến sáng tạo.
Thống kê của WhoScored cho thấy rằng, suốt cả trận đấu, chỉ có đúng 14 lần Rice chuyền bóng hướng về phía trước, 80% còn lại là chuyền ngang sang hai bên hoặc chuyền về.
Kể cả về mặt phòng ngự, Rice ở trận này cũng không còn thể hiện tốt như trận trước. Rất nhiều lần, anh bỏ lại khoảng trống ở vị trí của mình và bị Scotland khai thác.
 |
| Rice dễ dàng bị McGill kéo khỏi vị trí và để hở khoảng trống cho Scotland khai thác xuyên tuyến |
 |
| Một tình huống khác, lần này là ngay trước vòng cấm địa. |
 |
| Quyết định không kèm người trong vòng cấm địa suýt khiến Anh thua ngay phút thứ 3 |
Trong rủi liệu có may?
Định kiến ở Anh rằng bóng đá Scotland thấp kém hơn họ đồng nghĩa rằng, HLV Southgate đang gặp những áp lực cực lớn khi chỉ kiếm được 1 điểm nhạt nhòa.
Trong rủi liệu có may? Liệu đây có là bước ngoặt để Grealish, Sancho và những cái tên khác được trao cơ hội thể hiện trước Czech? Liệu một sơ đồ chiến thuật giàu sức sống hơn có được áp dụng khi Anh cần bàn thắng?
Dù sao thì, một lần nữa, Anh lại thể hiện bản lĩnh kém ở một giải đấu lớn ngay từ những trận đầu tiên. Thật khó để kỳ vọng rằng họ sẽ làm nên chuyện, dù cho trong tay ông Southgate là một dàn tài năng vừa trẻ trung vừa chất lượng.
 |
| Tuyển Anh đá 90 phút nhưng chỉ dứt điểm chính xác đúng 1 lần. Đồ họa: Minh Phúc. |
