Tuyển Anh lộ nhược điểm chết người

Siêu máy tính Opta dự đoán đội Anh là ứng viên số 1 giành cúp vô địch Euro 2024, xếp trên cả Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Italy.

Điểm yếu của bóng đá Anh

Sẽ có người đồng ý với nhận định trên khi nhìn vào hàng công của "Tam sư", với toàn những cái tên đẳng cấp như Harry Kane, Phil Foden, Jude Bellingham, Bukayo Saka… Số lượng cầu thủ tấn công của tuyển Anh nhiều đến mức cho phép HLV Gareth Southgate có thể loại đi một vài cái tên được khán giả yêu mến Jack Grealish, James Maddison.

Lewis Dunk (trái) là trung vệ dự giải lớn đầu tiên ở tuổi 33.

Tuy nhiên, sẽ có người không đồng ý, khi HLV Southgate đưa những cái tên khá mới, chưa có nhiều kinh nghiệm thi đấu quốc tế vào đội hình, như Dunk, Konsa, Eze, Mainoo, Wharton, Gordon. Vậy là kỳ Euro 2024, CLB đóng góp nhiều cầu thủ cho tuyển Anh nhất là Crystal Palace xếp thứ 10 ở giải ngoại hạng Anh. Trong danh sách 26 cầu thủ đến Đức, HLV Southgate chỉ gọi lại 13 cầu thủ dự World Cup 2022 cách đây một năm rưỡi, đó là con số khá ít.

Sự không đồng ý (từ người hâm mộ - PV) đặc biệt đến từ hàng thủ, nơi tồn tại nhiều vấn đề nhất của tuyển Anh. Công mạnh thủ yếu, công làm thủ phá thì sẽ là… công cốc.

Khi các trận đấu ngày một chặt chẽ, chỉ một sai lầm nơi hàng thủ, sẽ phải trả giá bằng cả một giải đấu. Trong bóng đá hiện đại, lối chơi được xây dựng bắt đầu từ tuyến dưới, nếu hàng thủ không đủ năng lực đưa bóng lên phía trước thì có hàng công mạnh cũng không phát huy được nhiều.

Điểm yếu nhất trong khâu đào tạo của bóng đá Anh là các cầu thủ hậu vệ thuận chân trái. Họ có thể có các cầu thủ tấn công thuận chân trái đẳng cấp thế giới như Saka, Foden. Nhưng hậu vệ thuận chân trái thì 30 năm qua chỉ có vài cái tên nổi bật như Greame Le Saux, Ashley Cole.

Phải chấp nhận hoàn cảnh

Kỳ Euro 2024 tại Đức, ông Southgate chỉ mang một hậu vệ thuận chân trái đến giải là Luke Shaw, tác giả bàn thắng trong trận chung kết Euro 2021 và xuất phát cả 5 trận tại World Cup 2022. Nhưng Shaw thường xuyên gặp chấn thương, với lần gần nhất khiến anh không chơi cho MU trận nào kể từ tháng 2 đến hết mùa giải 2023/24.

Giây phút huy hoàng của Luke Shaw: ghi bàn ngay phút thứ 2 ở trận chung kết Euro 2021.

Southgate cũng chỉ gọi một hậu vệ thuận chân trái vào đội hình. Trong trường hợp Shaw không kịp bình phục chấn thương để trở lại, "Tam sư" không còn hậu vệ cánh nào đá biên trái với chân thuận. Việc này rất mạo hiểm.

Ngược dòng về quá khứ, ở trận đấu thuộc vòng 16 đội của World Cup 1998 gặp Argentina, hậu vệ thuận chân trái duy nhất Le Saux bị chấn thương buộc phải ra sân, chính Southgate thuận chân phải được HLV Glenn Hoddle tung vào thay người đá bên cánh trái.

Khép lại cuộc chạm trán giữa hai gã khổng lồ của bóng đá thế giới, tuyển Anh thua trên chấm 11 m trước Argentina trong trận đấu David Beckham nhận thẻ đỏ ấy.

Dù vậy, HLV Southgate không có nhiều hậu vệ thuận chân trái lựa chọn trong thời điểm này. Ben Chilwell, lựa chọn số 2 của tuyển Anh dính chấn thương. Đồng đội của anh ở Chelsea là Levi Colwill cũng gặp vấn đề tương tự. Rico Henry (Brenford) cũng bỏ lỡ giải đấu vì chấn thương.

Alfie Doughty (Luton) quen chạy cánh trong hệ thống 3-5-2. Dan Burn của Newcastle bị chê là to cao và thiếu tốc độ. Tyrick Mitchell (Crystal Palace) thiếu kinh nghiệm.

Như vậy, chỉ còn các hậu vệ thuận chân phải đôi lúc được bố trí đá cánh trái ở CLB của họ là Kieran Trippier và Joe Gomez. World Cup 2018, HLV Southgate sử dụng cầu thủ thuận chân phải Ashley Young chạy cánh trái trong hệ thống 3-5-2 cả giải và đội Anh đã vào tới bán kết.

Shaw sẽ tập luyện lấy lại phong độ dần, có thể sử dụng vào các trận sau đó, ra sân trong những trận đầu sẽ là Trippier. Trong 10 trận gần đây của tuyển Anh, Trippier đá 4 trận cánh trái, Chillwell đá 3 trận, Tomori, Rico Lewis, Colwill mỗi người được đá 1 trận. Như vậy, Trippier dù trái kèo vẫn quá quen thuộc với việc trấn giữ cánh trái tuyển Anh.

Tìm cách che đậy khiếm khuyết

Ở tuyến trên, một cầu thủ thuận chân phải thường được bố trí đá ở bên cánh trái để có thể đi bóng cắt vào phía trong dứt điểm. Nhưng ở tuyến dưới, bố trí một cầu thủ trái kèo như vậy là tối kị.

Anh ta cần thuận chân để đá mở rộng sân ra cánh (đặc biệt khi Anh gặp đối phương phòng thủ 5 người như Serbia và Đan Mạch cùng bảng), để không nhảy vào giữa sân cản trở hoạt động của người khác, và anh ta cần chồng biên với các cầu thủ phía trên mình khi tấn công.

Kieran Trippier (trái) và Kyle Walker sẽ trấn giữ hai cánh đội tuyển Anh.

Khi phong độ đỉnh cao, một Shaw thuận chân trái đều hay hơn Trippier ở mọi khâu nói trên. Tuyển Anh rất nhớ những pha đi bóng xuống tận đáy biên của hậu vệ MU rồi nhả bóng trở lại. Trippier hiện tại chậm đi khá nhiều, thường mắc sai lầm để đối thủ vượt qua khi khoác áo Newcastle mùa này, ngay cả khi đá cánh phải sở trường.

Vì nghịch chân, Trippier không lên cao, sẽ ảnh hưởng đến hỏa lực tấn công của tuyển Anh bên cánh trái. Bóng dồn về cánh phải sẽ giúp đối thủ dễ bắt bài, đánh mất sự kỳ ảo trong lối chơi, và không phát huy cao hiệu quả của các cầu thủ khác trên hàng công.

HLV Southgate cần che giấu khiếm khuyết này, đây là vấn đề người ta muốn thấy tài cầm quân, thao lược của ông. Đó là không cần Trippier leo biên chồng cánh, mà sẽ sử dụng một tiền vệ có xu hướng chơi rộng để phối hợp với tiền đạo cánh phía trên trong sơ đồ 4-3-3.

Trên thực tế, nhiều đội không dùng cầu thủ đá cánh leo biên, ví dụ Pep Guardiola mỗi lúc bố trí Nathan Ake hoặc Manuel Akanji đá cánh trái, khi Man City tấn công, các cầu thủ này sẽ leo lên và bó vào để trở thành một tiền vệ phòng ngự. Zinchenko ở Arsenal hay Danilo ở ĐTQG Brazil cũng thường đá kiểu này.

Sử dụng tài nguyên điều độ

Cánh phải của tuyển Anh không cần bàn vì đã có Kyle Walker rất nhanh. Vị trí trung vệ chắc một chân của John Stones, vấn đề ai sẽ là đối tác của anh?

Trong 10 trận gần đây, Marc Guehi đá chính 6 trận, Harry Maguire đá 5 trận, Stones và Lewis Dunk đá 4 trận. Maguire đã bị loại, như vậy khả năng Dunk sẽ dự bị cho cặp Stones và Guehi.

Marc Guehi là trung vệ được xuất trận nhiều nhất trong 10 trận gần đây của Anh.

Stones là hậu vệ hoàn hảo, chơi đầu, tắc bóng, tốc độ, đấu tay đôi, phát triển bóng và tiến lên trấn giữ tuyến giữa mỗi khi đội tấn công rất hay. Nhược điểm của Stones là hay chấn thương. Guehi có thể đá được tiền vệ, điềm tĩnh, có sức bật, nếu đá với Stones thì Guehi sẽ lùi lại sau bọc lót cho Stones.

Dunk 33 tuổi, giàu kinh nghiệm, suốt cả sự nghiệp chỉ đá cho Brighton, phát triển từ một hậu vệ chỉ biết cản phá thành một hậu vệ biết cách chơi bóng mượt mà từ phía sau. Ở Premier League mùa qua, chỉ có tiền vệ Rodri của Man City thực hiện nhiều đường chuyền hơn Dunk, đó là dấu hiệu cho thấy các đồng đội ở Brighton đã dựa vào Dunk khi anh có bóng trong chân thế nào.

Theo thống kê của Opta, Dunk chỉ mắc 3 lỗi dẫn đến bàn thua trong 7 mùa giải ở Premier League. Điều đó cho thấy anh khó có thể là một tai nạn thường trực. Nhìn chung sử dụng đều cả ba trung vệ này để tránh quá tải cho Stones là cách tốt nhất với HLV Southgate.

Đội tuyển Anh trong hơn 20 năm qua sở hữu nhiều trung vệ hay, là thủ lĩnh của đội bóng như Adams, Keown, Sol Campbell, John Terry, Ferdinand, Carragher… nhưng thành tích ở các giải lớn của họ xa nhất chỉ là đến tứ kết.

Đội Anh dưới thời Southgate không có nhiều tài nguyên ở phòng tuyến nhưng họ vẫn cứ vào bán kết World Cup 2018, chung kết Euro 2021 và suýt hạ Pháp ở tứ kết World Cup 2022 (nếu Kane không đá hỏng quả phạt đền ở phút 84). Vậy thì phòng tuyến yếu trên lý thuyết chưa hẳn là “điểm chết” của đội Anh.

Quan trọng Southgate và các học trò làm việc ra sao để che chắn được điểm yếu.