Ông James Mattis vừa lên án Tổng thống Trump vì đang chia rẽ nước Mỹ và muốn dùng quân đội để trấn áp quyền biểu tình được ghi trong Hiến pháp của người Mỹ.
“Tôi đã quan sát các diễn biến tuần qua, vừa giận dữ vừa kinh hãi”, ông Mattis viết trong tuyên bố do tạp chí Atlantic đăng tải.
“Cụm từ ‘công lý bình đẳng trước pháp luật’ được khắc ở Tòa án Tối cao. Đây chính là những gì người biểu tình đang đòi hỏi - đòi hỏi chính đáng và phổ quát, mà tất cả chúng ta nên ủng hộ. Chúng ta không nên bị xao nhãng bởi một số nhỏ những kẻ phạm luật”, ông viết.
 |
| Cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ James Mattis, người tiền nhiệm của Bộ trưởng đương nhiệm Mark Esper. Ảnh: Reuters. |
“Phong trào biểu tình chính là hàng chục nghìn con người có lương tâm đang kiên quyết đòi hỏi chúng ta sống đúng với những giá trị của chúng ta - những giá trị của con người cũng như giá trị của đất nước”, ông viết tiếp. “Chúng ta phải lên án, và đòi các lãnh đạo chịu trách nhiệm nếu họ coi khinh Hiến pháp của chúng ta”.
Vị tướng đầy uy tín của lính thủy đánh bộ Mỹ cáo buộc Tổng thống Trump đang muốn chia rẽ, khiến người Mỹ chống lại nhau.
“Tổng thống Trump là tổng thống đầu tiên trong đời tôi mà không cố gắng đoàn kết người Mỹ - còn không giả vờ làm vậy. Thay vào đó, ông muốn chia rẽ chúng ta”, ông Mattis viết.
“Chúng ta đang chứng kiến hậu quả của ba năm chia rẽ. Chúng ta đang chứng kiến hậu quả của ba năm không có sự lãnh đạo chín chắn... Điều này sẽ không dễ dàng, như những ngày qua đã cho thấy, nhưng chúng ta phải làm được vì trách nhiệm đối với nhau, vì các thế hệ trước đã đổ máu để bảo vệ chúng ta, và vì thế hệ mai sau”.
Khi còn làm bộ trưởng quốc phòng, ông Mattis đã có những bất đồng với Tổng thống Trump. Sau khi từ chức bộ trưởng quốc phòng tháng 12/2018 để phản đối chính sách Syria của Tổng thống Trump, ông James Mattis đã khá im lặng, tránh chỉ trích Tổng thống Trump.
Ông tin rằng nếu chỉ trích sẽ ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ đất nước của các quan chức quốc phòng đương nhiệm. Nhưng ông cũng từng nói: “Việc tôi giữ im lặng có thời hạn, không phải vĩnh viễn. Sẽ không kéo dài mãi”.
Cuối cùng, thời hạn đó cũng đã hết, với tuyên bố mà ông gửi cho tạp chí Atlantic.
Ông chỉ trích thái độ của Tổng thống Trump sẵn sàng dùng quân đội và yêu cầu các thống đốc “áp đảo” người biểu tình. Ông nhắc đích danh vụ quân đội dùng hơi cay giải tán đám đông đang biểu tình ôn hòa, đúng luật, chưa tới giờ giới nghiêm ở thủ đô Washington D.C., chỉ để tổng thống đi qua trước nhà thờ và chụp ảnh, xuất hiện trước truyền thông, thể hiện mình không sợ rời Nhà Trắng.
 |
| Trước khi ông Trump đi tới nhà thờ để chụp ảnh, giới chức đã dùng hơi cay để giải tán người biểu tình. Ảnh: AFP. |
“Khi tôi nhập ngũ 50 năm trước, tôi thề sẽ ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp. Có nằm mơ tôi cũng không hình dung được những người lính có chung lời thề đó lại được lệnh trấn áp quyền hiến định của người dân Mỹ - chưa nói đến việc phải dọn đường để tổng thống đi chụp ảnh đăng báo một cách kỳ quặc”, ông Mattis viết trong tuyên bố.
“Chúng ta phải bác bỏ quan niệm các thành phố là ‘chiến trường’ và những người lính cần được điều đến để ‘áp đảo’. Trong nước, chúng ta chỉ nên dùng quân đội khi được yêu cầu bởi các thống đốc bang, trong các trường hợp hiếm hoi. Dùng quân đội để phản ứng, như ở Washington D.C., tạo ra xung đột không có thật giữa quân đội và người dân... Việc giữ trật tự nên thuộc về lãnh đạo địa phương và tiểu bang, những người hiểu rõ và có trách nhiệm nhất với cộng đồng của chính họ”.
