Trong cuốn sách Jobs for Robots viết năm 2017, tôi đã thảo luận làm thế nào mà phương thức giáo dục trực tuyến lại có khả năng cải thiện xã hội tốt hơn nhiều và giáo dục là công cụ tuyệt vời nhất mà nhân loại phải có ý thức rõ ràng về nó trong một thế giới tự động hóa ngày càng tăng.
Xu hướng là người bạn
Thời gian qua, xu hướng gia tăng trong giáo dục trực tuyến đã đạt được đà phát triển và bây giờ chúng ta đang thấy Covid-19 về cơ bản đã buộc tất cả người học phải rời trường lớp và học trên mạng.
Điều này đang diễn ra ở các cấp giáo dục – tiểu học, trung học, sau trung học, chuyên nghiệp, văn bằng và không chính thức.
Tất nhiên, cũng có sự tăng trưởng đáng kể trong các khóa học trực tuyến trên các nền tảng như LinkedIn learning. Và xu hướng chung trong các khóa học mở trực tuyến đại chúng (MOOC) và các khóa học trực tuyến đại chúng đồng bộ (SMOC) đã và đang tăng trưởng trong một thời gian dài. Nhưng, tất nhiên, đây không chỉ là động thái tăng trưởng trong giáo dục không chính thức.
Thực ra, tất cả khóa học kiểu này đều sẽ có tiềm năng phát triển.
Các xu hướng thường hình thành chậm chạp và sau đó tăng tốc vào những thời điểm ngưỡng nhất định. Đây có lẽ chính là thời điểm ngưỡng cho giáo dục trực tuyến. Và chỉ riêng kinh nghiệm hiện tại có thể cũng đã đủ để thay đổi tương lai của giáo dục đại học cũng như tất cả loại hình giáo dục thường xuyên.
Trong các sách khác tôi đã chia sẻ câu chuyện về việc tôi đã lấy bằng thạc sĩ toàn phần bậc ba như thế nào bằng phương thức hoàn toàn trực tuyến mà không hề đến trường. Điều này bao gồm cả việc bảo vệ luận án thạc sĩ của tôi từ xa, cũng như việc thực hiện các nghiên cứu nhóm và dự án nhóm trực tuyến.
Và tôi đã làm việc đó từ năm 2014 đến 2016. Tất nhiên, hiện giờ công nghệ thậm chí còn tốt hơn trước kia.
Thời nay mọi người có công cụ tiện ích tốt hơn. Máy tính bây giờ nhanh hơn; điện thoại thông minh cũng tốt hơn. Về cơ bản, mọi thứ người ta cần để thành công tối đa với việc học trực tuyến đều được cải thiện mạnh mẽ kể từ sau khi tôi hoàn thành tấm bằng thạc sĩ trực tuyến.
 |
| Việc học trực tuyến đang dần trở thành một xu hướng của nền giáo dục các nước. Ảnh: Simplilearn. |
Và khi nhìn về tương lai của giáo dục, tôi nhận thấy tiềm năng cho ba động lực chính yếu phát sinh từ trải nghiệm đại dịch Covid-19.
Đây cũng chính là ba động lực đã ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp khác, nơi công nghệ giúp phá vỡ hệ thống học nghề kiểu phường hội, và giáo dục – đặc biệt là ở bậc đại học và sau đại học – chính là một hệ thống học việc kiểu phường hội.
Đó là những gì đặt cơ sở cho toàn bộ mô hình bằng cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ; mô hình này được dựa trên cấu trúc của người học nghề, người làm công, ông thợ cả có từ thời trung cổ.
Ba cấp độ đó đại khái tương đương với những gì mà hẳn nhiên người ta sẽ thấy cả trong giới hiệp sĩ hay trong văn bằng chính thức thời trung cổ.
Bằng tiến sĩ là đỉnh cao của những văn bằng này, và người ta đặt ra hình thức luận án để nhằm phản ánh đại khái Meisterstück [tiếng Đức] hoặc chef d'oeuvre [tiếng Pháp] – kiệt tác – nhờ đó sẽ biến một người thành một Meister – một bậc thầy trong lĩnh vực của họ.
Mặc dù từ ngữ mà chúng ta sử dụng trong giáo dục đã khác đi, cấu trúc của giáo dục đại học về bản chất vẫn mang tính trung cổ.
Về mặt lịch sử, cấu trúc học nghề kiểu phường hội đó thường là một rào cản đối với việc gia nhập vào nhiều ngành nghề và ngành học. Nhưng giáo dục trực tuyến có tiềm năng to lớn để phá vỡ lối học tập nghiên cứu truyền thống và phương thức phường hội của học viện bằng cách tích cực đem nguồn tài liệu khóa học và nội dung giáo dục tiếp cận được thật nhiều người học.
Tôi kỳ vọng đây là những gì chúng ta sẽ sớm nhận thấy có sự gia tăng nhanh chóng trong những năm tới. Rồi đây sẽ có thêm nhiều người được giáo dục hơn bao giờ hết so với thời chưa có phương thức trực tuyến và nói chung, nhờ có giáo dục trực tuyến mới được vậy.
