Những cái chết sớm vậy tập trung nhiều nhất ở vùng “Vành đai gỉ sắt” (Rust Belt) - các bang thuộc vùng Midwest và Great Lakes của Mỹ, nơi từng có nền công nghiệp thép phát triển mạnh trước khi thoái trào vào thập niên 1970.
“Đây là một hiện tượng thuần Mỹ”, NBC News trích lời giáo sư Steven Woolf, tác giả chính báo cáo trên.
 |
| Với độ tuổi 55-64, dùng thuốc quá liều gây ra cái chết của 23,5/100.000 người vào năm 2017 – tăng 900% so với năm 1999. Ảnh: Getty Images |
Báo cáo này thống kê số liệu tuổi thọ trong 60 năm, từ năm 1959 đến năm 2017. Theo đó, tuổi thọ trung bình của người Mỹ tăng dần từ cuối thập kỉ 1950 và đạt đỉnh vào năm 2014 ở mức 78.9 tuổi. Tuy nhiên trong ba năm liên tiếp, mức này đã giảm còn 78.6.
Theo nghiên cứu này, nhóm chết sớm nhiều nhất có độ tuổi 25-64, với những nguyên nhân chính như dùng ma túy quá liều, đột tử vì rượu bia hoặc tự tử.
Đặc biệt, với độ tuổi 55-64, dùng thuốc quá liều gây ra cái chết của 23,5/100.000 người vào năm 2017 – tăng 900% so với năm 1999.
Bệnh tật cũng là những nguyên nhân hàng đầu trong 35 nguyên nhân gây tử vong sớm khác của nhóm tuổi này, bao gồm tiểu đường, béo phì và huyết áp cao.
Trong khi đó, rượu bia khiến lượng người tử vong vì xơ gan trong độ tuổi 25-34 tăng 10% kể từ năm 1999, theo một nghiên cứu công bố năm 2018 trên tờ Y khoa Anh.
Những nguyên nhân đa dạng cho thấy đây là một vấn đề phức tạp và mang tính hệ thống.
Báo cáo trên cho rằng kinh tế suy giảm trong những thập niên 1970 và 1980, đặc biệt tại những bang như Kentucky, Indiana, Ohio hay Pennsylvania đã khiến người dân gặp stress và gián tiếp khiến họ qua đời sớm.
“Nếu bạn đang cố để nuôi thân qua ngày, bạn sẽ ít nghĩ đến chuyện gặp bác sĩ. Từ đó những bệnh của bạn như béo phì hay bệnh tim sẽ không được để ý kĩ”, ông Steven Woolf nói. “Đồng thời, bạn sẽ có xu hướng tìm những biện pháp đối phó bệnh tật chống lành mạnh như sử dụng ma túy”.
Phụ nữ cũng dần “bắt kịp” đàn ông trên bảng xếp hạng tử thần, với mức tử vong vì bệnh gan gây ra do rượu bia cao gấp 3,4 lần đàn ông ở độ tuổi trung niên.
Xu hướng tử vong sớm dường như cũng không hề bỏ qua cộng đồng người Mỹ gốc Phi, với mức tử vong cao không kém người da trắng.
 |
| Giới trẻ Mỹ đang say sưa với vape và thuốc lá điện tử. Ảnh: Getty Images |
Bài báo của CNBC cũng nhắc tới một xu hướng tiềm tàng nhiều rủi ro về sức khỏe: hút vape. NBC trích lời tiến sĩ Howard Koh, chuyên gia về sức khỏe cộng đồng, cho biết có hơn 48 người đã tử vong vì tổn thương phổi liên quan đến thuốc lá điện tử hoặc vape.
Những bằng chứng trên là đủ để kêu gọi hành động cứng rắn hơn đối với thuốc lá điện tử, bởi đây hoàn toàn là vấn đề kiểm soát được, ông Koh nói.
Vape hay thuốc lá điện tử đang dần trở nên phổ biến không khác thuốc lá thường trong giới trẻ. 2.290 ca nhập viện liên quan đến vape được ghi nhận trên toàn nước Mỹ.
“Nếu căng thẳng khiến con người hút thuốc, thì vấn đề lại phức tạp hơn rất nhiều”, ông Steven Woolf chia sẻ.
