 |
Thống kê sau có thể khiến nhiều người phải nghĩ lại về Pep Guardiola: Nhà cầm quân người Tây Ban Nha mất 10 năm cùng hơn 1 tỷ bảng tiền tiêu xài tăng cường lực lượng của Barca, Bayern Munich và Man City để lại vào chung kết Champions League.
Đối thủ của Pep tại Istanbul, Thomas Tuchel, vào chung kết Champions League 2 lần trong hai năm và là chiến lược duy nhất lịch sử bóng đá châu Âu làm được điều này.
Chừng đó liệu là đủ để khẳng định Tuchel đang giỏi hơn Pep? Trong bóng đá không thể nói đúng, nhưng cả hai chắc chắn sẽ tạo ra trận chung kết Champions League với đầy đủ gia vị.
 |
| Pep Guardiola và Thomas Tuchel không lạ gì nhau. Ảnh: Getty. |
Sự khác nhau của Pep và Tuchel
Sự nghiệp cầu thủ của Pep và Tuchel có thể xem là khác nhau một trời một vực. Pep từng giành cúp C1 cùng Barca, là tuyển thủ ĐT Tây Ban Nha tại cả World Cup lẫn EURO, tóm lại là có được những vinh quang hiển hách nhất định so với mặt bằng chung cầu thủ tại châu Âu.
Tuchel trẻ hơn Pep chỉ 2 tuổi, nhưng chưa từng hít thở không khí bóng đá đỉnh cao. Năm 1998, khi mới 25 tuổi, Tuchel giã từ sự nghiệp vì chấn thương nặng. Đội bóng danh tiếng nhất Tuchel từng thi đấu là SSV Uim, CLB sở hữu thành tích nổi trội nhất là một mùa thi đấu tại Bundesliga.
 |
| Pep Guardiola từng có thời gian tới Italy khoác áo AS Roma và Brescia để học hỏi kinh nghiệm từ Fabio Capello và Carlo Mazzone. Ảnh: Getty. |
Cơ duyên tới nghiệp huấn luyện của cả hai cũng khác hẳn nhau. Pep từ khi còn là cầu thủ đã được coi là có tố chất thủ lĩnh để chỉ đạo đồng đội. Bức ảnh Pep sánh bước cùng Jose Mourinho, Luis Enrique thời còn Barca tới giờ vẫn là hình ảnh nổi tiếng về tố chất huấn luyện của bộ ba này.
Sau khi rời Barca với tuyên bố "bóng đá hiện đại giết chết vị trí của tôi", Pep tới Italy để theo học những chiến lược gia giàu triết lý hàng đầu của xứ sở mỳ ống như Carlo Mazzone và Fabio Capello. Sau này, Pep cũng chủ động tìm tòi để tầm sư học đạo Ricardo La Volpe và Marcelo Bielsa, những học giả hàng đầu của bóng đá.
Chuyện Pep được nhấc lên làm HLV trưởng Barca vào mùa 2008/09 trước khi làm rung chuyển cả thế giới bóng đá có lẽ không cần nói lại.
Sự chủ động của Pep với cơ duyên làm HLV khác hẳn Tuchel. Thuyền trưởng Chelsea sau khi giải nghệ sớm đã lập tức đi học ngành quản trị kinh doanh. Đèn sách chưa đủ, Tuchel còn làm thêm ở quán bar với đủ các vai trò, từ chạy bàn, pha chế, đến quản lý và cả tạp vụ. Trong vai trò nào, thuyền trưởng của Chelsea cũng xuất sắc.
Song sau 9 tháng, Tuchel lại mò tới bóng đá vì nhớ. Ông xin làm cầu thủ của đội Stuttgart B, nhưng nhanh chóng thất bại vì hỏng chân và cũng mất thể lực. Song HLV của Stuttgart B khi ấy, Ralf Ragnick, lại nhìn ra Tuchel trong vai trò chiến lược gia. Ragnick trao cho Tuchel cơ hội.
Chặng đường của Tuchel dĩ nhiên không lên thẳng như Pep. Đội bóng đầu tiên của nhà cầm quân này là Ausburg II ở giải hạng 2 trước khi tới Mainz, Dortmund và sau này là PSG và Chelsea.
Nền tảng khác biệt kéo theo thói quen cũng trái ngược. Tuchel đưa PSG vào chung kết Champions League với phần lớn nhân sự đã được định hình từ trước.
Cầu thủ đắt giá nhất Tuchel từng yêu cầu CLB chiêu mộ là Leandro Paredes với giá 36 triệu bảng từ Zenit St Petersburg.
Pep nổi tiếng với việc mua sắm đến khi hoàn thiện. Chỉ tính hàng phòng ngự ở Man City, Pep đã khiến các ông chủ bỏ ra hơn nửa tỷ bảng để mua người. So với lần cuối cùng vào chung kết Champions League, Pep đã ngốn của Barca, Bayern và Man City 1 tỷ bảng.
Tuchel mất 28 trận để lần đầu vào chung kết Champions League trong sự nghiệp, mất tiếp 6 trận để có lần thứ 2. Pep cần 24 trận cho lần thứ ba vào chung kết Champions League, và 97 trận cho lần thứ ba, tức tròn 10 năm.
Sự đồng điệu
Khác nhau trời vực về nền tảng cùng thói quen chi tiêu, nhưng Tuchel và Pep đều là mẫu HLV cấp tiến, không bao giờ chấp nhận giậm chân tại chỗ.
Pep từng bị coi là con chiên của tiki-taka khi còn dẫn dắt Barca, nhưng thay đổi lớn khi sang dẫn dắt Bayern với việc sử dụng thuần thục hai ngôi sao chạy biên Franck Ribery - Arjen Robben cùng trung phong Robert Lewandowski.
Tới hiện tại khi đưa Man City lần đầu vào chung kết Champions League, giới chuyên môn lại phải thán phục sự chắc chắn của hàng phòng ngự Man City cùng tư duy phản công chớp nhoáng.
 |
| Nhân vật chủ chốt trong chiến thắng của Man City trước PSG ở bán kết là Zinchenko. Việt hóa: Hà My. |
BetweenThePost thống kê trong trận bán kết lượt về thắng PSG 2-0, cặp trung vệ của Man City chuyền cho nhau đúng 5 lần, số lượng thấp kỷ lục. Người đóng vai trò luân chuyển bóng chủ đạo cho Man City không phải Kevin De Bruyne hay Fernandinho mà là Zinchenko, một hậu vệ trái. Người đá hay nhất trên sân của Man City theo ghi nhận của UEFA là Ruben Dias, một trung vệ.
Hình ảnh Pep xua quần ồ ạt lên tấn công rõ ràng không còn. Ông sẵn sàng để đội bóng của mình đá phòng ngự chủ động và phản công ăn bàn khi đối thủ dâng cao. Thay vì chờ đợi những cú chọc khe ở cự ly 10 m đâm thủng hàng phòng ngự đối phương của Xavi hay Iniesta, đội bóng của Pep lúc này khiến đối thủ choáng váng với pha phát động tấn công xé toạc toàn bộ đội hình đối thủ ở cự ly 50 m của thủ môn Ederson.
Tuchel cũng sẵn sàng thay đổi và làm mới mình như Pep. Theo Athletic, nhà cầm quân người Đức sẵn sàng phá vỡ mọi quy chuẩn để giúp các học trò tiến bộ. Ông từng gọt 1/3 cuối sân thành hình tam giác để các cầu thủ gặp khó trong việc tập luyện, hoàn thiện khi thi đấu chính thức, hay bắt các cầu thủ phòng ngự cầm bóng tennis khi tập luyện để tập thói quen không được kéo áo đối thủ thi thi đấu chính thức.
Tuchel cũng nổi tiếng là HLV chuyển sơ đồ đội hình linh hoạt. Khi còn dẫn dắt Dortmund, ông từng áp dụng sơ đồ 4-2-3-1, 3-1-4-2. Khi sang PSG, Tuchel cho đội bóng Pháp đá từ 4-3-3, 3-4-3, 3-5-2 đến 4-2-2-2. Ở Chelsea, Tuchel đang cho "The Blues" luân chuyển linh hoạt từ 3-4-3 tới 3-5-2 và 3-4-2-1.
Để có sự linh hoạt trong việc luân chuyển chiến thuật liên tục này, cả Pep lẫn Tuchel đều quản lý cầu thủ gắt gao, buộc họ tự nâng cao bản lĩnh trên sân cỏ.
Theo BreakingTheLines, Tuchel từng trở thành bạn thân với các ông chủ hộp đêm tại Paris để kiểm soát các ngôi sao PSG. Là một người ăn chay có tiếng, Tuchel cũng áp dụng thực đơn riêng cho các cầu thủ để cải thiện vóc dáng và sức bền.
Trên sân tập, Tuchel thường xuyên thay đổi hình dạng sân đấu để cầu thủ tự tìm ra cách thích nghi, từ đó đa dạng hóa phương án chơi bóng khi thi đấu.
Pep không kiểm soát cầu thủ sát sườn như Tuchel. Ông từng không biết Benjamin Mendy tới châu Á du hý, nhưng cường độ tập luyện Pep đặt ra cho cầu thủ trên sân đủ lớn để Joshua Kimmich "đau đầu" mỗi khi buổi tập kết thúc.
"Pep gây sức ép lên mọi người hàng ngày", một cầu thủ giấu tên của Man City nói với Athletic. "Ông ấy thiết lập các tiêu chuẩn, thúc đẩy mọi người, yêu cầu ngày càng khắt khe hơn và khó khăn hơn, có thể đốt cháy tất cả".
Pep và Tuchel cũng là những bậc thầy trong việc truyền cảm hứng tới các cầu thủ. BreakingTheLines tiết lộ khi còn dẫn dắt đội U19 Mainz vào năm 2008, Tuchel cùng các cầu thủ có chuyến đi xe đạp leo núi ở Áo. Để động viên các học trò trước thềm giải U19 quốc gia, Tuchel chôn một chiếc huy hiệu ở trên núi cùng lời hứa sẽ chỉ lấy lên nếu họ vào trận chung kết.
Tháng 6/2009, Tuchel dẫn dắt U19 Mainz vào trận chung kết gặp Dortmund của Mario Goetze. Đích thân Tuchel cùng trợ lý quay lại Áo, trèo lên lại ngọn núi để đào tấm huy chương lên. Hành trình này được ghi lại qua băng hình và được phát cho các cầu thủ U19 Mainz ngay trong phòng thay đồ trước trận chung kết. Kết quả là U19 Mainz thắng Dortmund 2-1 và vô địch.
 |
| Mason Mount dưới thời Thomas Tuchel chơi còn hay hơn dưới thời Frank Lampard. Ảnh: Getty. |
Pep truyền cảm hứng với các học trò theo cách khác. Athletic tiết lộ Ilkay Guendogan từng khóc nấc khi đứt dây chằng đầu gối vào năm 2016. Tiền vệ người Đức lo lắng vụ chuyển nhượng sang Man City sẽ đổ bể, nhưng Pep chính là người gọi điện nói chuyện để an ủi và đảm bảo Guendogan nằm trong kế hoạch của mình.
Vai trò của tiền vệ người Đức với Man City lúc này là rất quan trọng. Sterling và Kimmich cũng là hai ngôi sao chịu ảnh hưởng lớn của Pep. Cả hai đều từ bị Pep "chỉnh" ngay khi trận đấu kết thúc, giữa hàng trăm ống kính nhắm vào. Tất cả cũng chỉ nhằm giúp cả hai hoàn thiện hơn kỹ năng về chuyên môn.
Trong bộ phim Take The Ball, Pass The Ball, Dani Alves nhấn mạnh về Pep như sau: "Nếu Pep nói tôi phải nhảy từ tầng ba sân Camp Nou xuống đất, tôi cũng nhảy, bởi điều đó có nghĩa nó chắc chắn là giải pháp tốt".
Tuchel từng đứng dưới bóng Jurgen Klopp trong thời gian dài. Nhưng trong 2 năm trở lại, những nỗ lực miệt mài của ông đã bắt đầu cho ra quả ngọt. Chelsea của Tuchel đang đứng trên Liverpool, còn ông vào chung kết Champions League trong 2 năm liên tiếp, điều Klopp chưa từng làm được.
Pep đã luôn đứng trên đỉnh cao của bóng đá suốt hơn 10 năm qua, nhưng cũng đang bắt đầu rũ bỏ thành công vinh quang trong màu áo Barca để lần đầu vượt ra khỏi cái bóng "lệ thuộc vào Messi" từ phần đông giới mộ điệu ác khẩu.
Sự giống và khác nhau đan xen giữa Pep và Tuchel hứa hẹn sẽ biến trận chung kết Champions League tại Istanbul sắp tới trở nên cực kỳ khốc liệt và khó đoán. Trên hết, đó sẽ là cuộc đấu giữa hai thứ bóng đá đỉnh cao của những HLV đam mê và bỏ công sức nhiều bậc nhất lúc này.
