Trong đêm chung kết Rap Việt, Wowy cho biết tiệc nào cũng phải tàn và chẳng ngày vui nào tồn tại mãi mãi nhưng tinh thần của rap đã trở nên “bất tử”. Đó là khoảnh khắc 8 rapper đứng cạnh nhau chờ công bố ngôi vị quán quân cho một cuộc thi truyền hình thực tế về rap.
Trong một diễn biến khác, King of Rap cũng có 8 thí sinh vào chung kết, trẻ trung, cá tính và nhiều màu sắc. Trước đó, sóng giờ vàng VTV3, chưa từng có một cuộc thi riêng biệt về rap. Thay vào đó, sóng truyền hình từng là sự hưng thịnh của pop suốt một thời gian dài với Sao mai điểm hẹn, Vietnam Idol, Giọng hát Việt, Nhân tố bí ẩn…
Rap Việt và King of Rap, do đó, đã thay đổi cục diện các chương trình về âm nhạc. Và hơn cả, là sự thay đổi về cục diện thị trường nhạc Việt. Từ đây, một thế hệ rapper đã vượt ra khỏi thế giới ngầm underground, tiến thẳng mainstream, như tằm thoát kén.
 |
| Một thế hệ rapper nổi tiếng hơn từ Rap Việt. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Đế chế của pop và vai phụ của rap
Nhìn vào dòng chảy âm nhạc khoảng 20 năm trở lại đây ở thị trường trong nước, dòng nhạc được ưa chuộng nhất chắc chắn là pop. Có thể là pop ballad, pop R&B, pop rock, thậm chí là pop hơi hướm dân gian đương đại nhưng phải là pop. Rất nhiều thế hệ nghệ sĩ đã nổi tiếng trong thời đại thống trị của pop.
Ngay cả khi bolero bất ngờ bùng nổ trên thị trường vào giai đoạn 2015-2017 và sau đó là sự khuynh đảo của EDM, pop vẫn là một đế chế hưng thịnh, dòng nhạc chủ lưu không gì có thể cản trở.
Phần lớn các chương trình truyền hình thực tế, game show âm nhạc đình đám trên truyền hình tập trung vào nhạc pop, từ Sao mai điểm hẹn, Vietnam Idol, Nhân tố bí ẩn, Giọng hát Việt...
Và suốt một thời kỳ, nhạc rap, nếu muốn tiếp cận thị trường mainstream, không còn cách nào khác là phải cộng sinh với các nghệ sĩ pop nổi tiếng. Khi đó, các rapper sẽ đóng vai trò như khách mời, “vai phụ” trong những sản phẩm âm nhạc.
Những rapper đình đám ở ghế nóng King of Rap và Rap Việt như LK, Karik, Suboi hay Binz đều từng hợp tác với các nghệ sĩ pop và góp phần điểm tô cho các sản phẩm nhạc pop. Không phải vì các rapper không có sản phẩm độc lập nhưng để tiếp cận với số đông công chúng, kết hợp là con đường tốt nhất.
Nếu sự kết hợp với Hồ Ngọc Hà cách đây 10 năm được coi là dấu mốc của Suboi, Binz cũng được nhiều người biết đến hơn khi kết hợp với Hoàng Thùy Linh trong Kẻ cắp gặp bà già cuối năm 2019.
Một thời, các nghệ sĩ pop không khác bệ phóng cho dân underground, đưa các nghệ sĩ underground đến gần hơn với đại chúng. Bởi lẽ, nếu đứng như những bản rap độc lập, số lượng khán giả đại chúng tiếp cận rap thường thấp hoặc rất thấp.
Dù trong thập kỷ qua, rap vẫn có những bản hit như Thu cuối, Anh không đòi quà, Đưa nhau đi trốn, Người lạ ơi… “làm mưa làm gió” trên thị trường, song, vị thế của rap vẫn không có nhiều thay đổi.
Rap chỉ thực sự hết thời “vai phụ” khi Rap Việt và King of Rap lên sóng suốt gần 4 tháng qua, hình thành một thế hệ rapper hoàn toàn mới. Thế hệ ấy thuần rap mà vẫn nổi tiếng nhanh chóng.
 |
| ICD là quán quân King of Rap 2020. Ảnh: Phương Lâm. |
Cục diện nhạc Việt đang thay đổi?
Rap/hip hop ở thị trường Âu - Mỹ từ lâu đã là một đế chế. Nhưng ở thị trường nhạc Việt, phải đến tháng 8 vừa qua khi hai chương trình truyền hình thực tế đầu tiên về rap lên sóng giờ vàng, rap mới thực sự đến với số đông.
Một cộng đồng nghe rap mới hình thành, đông đảo hơn bao giờ hết và đã đưa rap đến một vị trí mà thể loại âm nhạc này chưa từng có trước đây.
Rap không còn chỉ là một phần chất liệu, không còn là "vai phụ" với một, hai verse (đoạn) trong một ca khúc. Rap hôm nay đã có thể đứng hoàn toàn độc lập mà vẫn chinh phục được số đông người nghe, vẫn trở thành những bản hit.
Những vòng đầu của King of Rap đều là những tiết mục thuần rap. Đến những vòng sau, King of Rap mới có những tiết mục kết hợp giữa khách mời là nghệ sĩ pop nổi tiếng với rapper. Nhưng cách kết hợp cũng đã khác.
Các nghệ sĩ pop khi đến với sân chơi rap hoàn toàn đóng vai trò như khách mời, đảm nhận những verse (đoạn) rất ngắn, trong khi rapper giữ vị trí trung tâm của bản nhạc.
Rap Việt cũng tương tự. Một số vòng thi ở Rap Việt có sự hỗ trợ của ca sĩ. Nhưng các ca sĩ chỉ đóng vai trò phụ họa cho các rapper. Ngược với thực tế trước đây, khi rapper phải nương với "pop star" để đến gần hơn với công chúng, một số ca sĩ như Anh Tú, Lưu Hiền Trinh lại nổi tiếng và được nhiều người biết đến hơn sau khi hỗ trợ các rapper ở Rap Việt.
 |
| Nhờ màn hợp tác với GDucky, Lưu Hiền Trinh đã tìm lại "lửa" với nghề. Ảnh: Nguyễn Thành. |
Chia sẻ với Zing, Lưu Hiền Trinh cho biết cô đã bế tắc và mất phương hướng trong nghệ thuật. Nhờ màn hợp tác với GDucky, nữ ca sĩ đã tìm lại "lửa" với nghề.
Nhưng, rap không chỉ có vị trí trong khuôn khổ một cuộc thi. Ở những nền tảng nghe nhạc trên mạng, những bản rap cũng đang có lượt xem/nghe lớn. Bản Thiên đàng có lượt nghe cao trên Zing MP3, trong những nhiều màn dự thi, tiết mục ở Rap Việt, King of Rap như Tài sản của bố, Ở nhà quê mới lên, Dân chơi xóm, Chim sẻ và Dâu tây... cũng đang ở top "trending" trên mạng.
Rap đang thực sự có được vai chính, chính hơn bao giờ hết.
