Từ chuyện Lạc Long Quân, Âu Cơ, nghĩ về kinh tế biển Trà Vinh

“Làng Khoa học công nghệ quốc tế Khởi nghiệp xanh (KHCNQT) sẽ giúp đưa ra các giải pháp tái cấu trúc chuỗi giá trị thích ứng với biến đổi khí hậu”, ông Lê Thành - Chủ tịch Hội đồng sáng lập Viện Kinh tế xanh nhận định tại “Hội nghị xúc tiến đầu tư Trà Vinh - Tiềm năng cơ hội đầu tư và phát triển”. Chương trình do UBND tỉnh Trà Vinh và Viện Kinh tế xanh tổ chức.

Ông Lê Thành tại Hội nghị xúc tiến đầu tư Trà Vinh 2020.

Mở đầu bài phát biểu tại hội nghị, ông Lê Thành dẫn câu chuyện chia con của Âu Cơ và Lạc Long Quân về hai hướng lên rừng - xuống biển. Hình ảnh biểu tượng cho mô hình kinh tế bền vững dựa vào logistics, phát triển cả kinh tế biển và kinh tế rừng.

Cùng với những gợi ý của các chuyên gia về vai trò của Trà Vinh trong kết nối khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, ông Lê Thành đề xuất kế hoạch phát triển dựa trên nền tảng kinh tế tuần hoàn và kinh tế xanh phù hợp với văn hóa của địa phương.

Ngày nay, kinh tế nâu - mô hình kinh tế sử dụng hầu hết tài nguyên thiên nhiên hiện nay đã không chống chịu được dưới tác động của biến đổi khí hậu. Do đó, Trà Vinh cần tái lập mô hình mới là kinh tế tuần hoàn để cấu trúc lại chuỗi giá trị bền vững, thân thiện với hệ sinh thái.

Chìa khóa của kinh tế này là ứng dụng khoa học công nghệ trong tất cả khâu của chuỗi giá trị. Từ đó mô hình này giúp tối ưu hóa vòng đời của tài nguyên thiên nhiên, hình thành các khu vực nghiên cứu chuyên sâu về phát triển kinh tế bền vững.

Ông Lê Thành đã dẫn câu chuyện ngôi làng ở Hà Lan chống chịu với thiên nhiên một cách bền vững khi tìm ra hướng sống dưới mực nước biển, lấy hệ thống giao thông đường thủy là trọng tâm.

Ông cũng dẫn thêm một ngôi làng khác tại Hà Lan với khả năng tự cung tự cấp, dùng năng lượng tái tạo. Ngôi làng trở thành một trung tâm tri thức với những dự án khởi nghiệp của nước này. Thành phố thứ ba được nhắc tới là thành phố khoa học của Hàn Quốc - nơi các sáng chế, sáng kiến liên kết từ đây đi ra thế giới.

“Chúng ta phải nhận ra rằng biến đổi khí hậu là một cơ hội để đổi mới sáng tạo”, Chủ tịch Hội đồng sáng lập Viện Kinh tế xanh nói. Hiện nay, ở miền Tây Nam Bộ, cây mãng cầu xiêm được cấy ghép mọc trên gốc bình bát tại các bờ kè mặt nước đang lên là một minh chứng cho sự thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tỉnh Trà Vinh trao chủ trương đầu tư cho các dự án.

Trà Vinh nằm ở trung tâm của Đồng bằng sông Cửu Long - vùng được nhận định chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Và đây chính là cơ hội để các nhà khoa học trên thế giới về đây thực nghiệm, sống với thiên nhiên. Viện Kinh tế xanh với dự án làng KHCNQT sẽ là trung tâm nghiên cứu khoa học công nghệ về thích ứng biến đổi khí hậu của nơi này.

Lý giải cho tên gọi "làng khoa học” mà không phải thành phố, ông Lê Thành cho biết làng là vùng của văn hóa bản địa (với người Kinh, người Hoa, người Khmer đã sống hàng nghìn năm nay). Đó là không gian sống hiền hòa với thiên nhiên cây cỏ, con người thân thiện với sông nước. Sự phát triển của làng này sẽ tạo ra sinh kế bền vững cho cả Đồng bằng sông Cửu Long.

Hiện Viện Kinh tế xanh được chuyển giao khoa học về loại vật liệu chống chịu được với biến đổi khí hậu, thích hợp cho đồng bằng sông Cửu Long và kết nối được hơn 30 nhà khoa học hàng đầu Anh, Mỹ, Australia, Canada… tham gia. Đây sẽ trở thành trung tâm cho sinh viên, nhà khoa học tìm đến và đóng góp các thành tựu nghiên cứu. Học sinh, sinh viên khắp thế giới sẽ được tạo điều kiện thực tập những ngành họ cảm thấy cần có trách nhiệm trước biến đổi khí hậu để bảo vệ Trái đất. Dự án cũng được kỳ vọng xây dựng vườn thực nghiệm bảo tồn nguồn gen của cây cối, sinh vật bản địa.