Phát biểu trước người dân Mỹ hôm 8/1, Tổng thống Donald Trump khẳng định Mỹ không chịu bất cứ thiệt hại về sinh mạng nào trong vụ tấn công bằng tên lửa của Iran vào hai căn cứ trên lãnh thổ Iraq.
Theo Reuters, ông chủ Nhà Trắng cho biết vụ tấn công của Iran chỉ gây ra thiệt hại tối thiểu về cơ sở vật chất.
Tổng thống Trump quyết định không có hành động quân sự nào thêm đối với Iran, và kêu gọi nỗ lực ngoại giao mới giữa lúc cuộc đối đầu gay gắt 6 ngày qua dường như đã hạ nhiệt sau vụ tấn công bằng tên lửa của Iran sáng 8/1.
Mọi dấu hiệu cho thấy 22 quả tên lửa bắn vào hai căn cứ này mang tính biểu tượng nhiều hơn là chết chóc.
Điều tốt lành cho các bên
"Iran dường như đã lùi bước, đây là điều tốt lành cho tất cả các bên liên quan và là điều tốt đẹp cho toàn thế giới", Tổng thống Trump nói.
"Không có người Mỹ hay người Iraq nào thiệt mạng do các biện pháp phòng ngừa và phân bổ lực lượng ở khu vực, hệ thống cảnh báo sớm đã hoạt động rất tốt", ông Trump cho biết.
Cũng trong bài phát biểu, ông Trump khẳng định sẽ không cho phép Iran sở hữu vũ khí hạt nhân nếu ông còn tiếp tục đảm nhận vai trò tổng thống Mỹ.
Tổng thống Trump cho biết đang xem xét các lựa chọn để đáp trả Iran và sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế khốc liệt đối với Tehran. Dù vậy, ông không nêu cụ thể biện pháp mới sẽ là gì.
 |
| Tổng thống Trump có bài phát biểu đầu tiên sau khi Iran bắn tên lửa vào hai căn cứ quân sự của Mỹ tại Iraq. Ảnh: Reuters. |
Liên quan tới chương trình hạt nhân của Iran, Tổng thống Trump đề nghị các cường quốc châu Âu, Nga và Trung Quốc cần rút khỏi thỏa thuận hạt nhân từng đạt được năm 2015 để tìm kiếm một thỏa thuận "tốt hơn".
Ông Trump nói thêm rằng các nước nên chấp nhận thỏa thuận hạt nhân đã ký với chính quyền Obama năm 2015 đã chết, và kêu gọi họ tham gia đàm phán một thỏa thuận thay thế, nhằm kiềm chế hơn nữa tham vọng hạt nhân của Iran.
"Đã đến lúc Anh, Đức, Pháp, Nga và Trung Quốc chấp nhận thực tế này. Bây giờ các nước này cần tách khỏi tàn dư của thỏa thuận Iran hay JCPOA. Tất cả chúng ta phải hợp tác để tạo ra thỏa thuận (mới) với Iran, làm cho thế giới trở nên an toàn và hòa bình hơn", ông Trump nói.
Tổng thống Trump khẳng định kể từ khi ông nắm quyền, "nước Mỹ đã hoàn toàn độc lập về năng lượng"."Chúng ta là nhà sản xuất dầu mỏ và khí đốt tự nhiên số 1 thế giới. Chúng ta độc lập về năng lượng và không cần dầu mỏ từ Trung Đông", Tổng thống Trump tuyên bố.
"Trong vài tháng qua, Iran đã bắt giữ tàu thuyền tại vùng biển quốc tế, tấn công mà không bị khiêu khích nhắm vào Saudi Arabia và bắn rơi hai máy bay không người lái của Mỹ. Những lệnh trừng phạt mạnh mẽ sẽ duy trì tới khi Iran thay đổi cách hành xử của họ", ông Trump khẳng định.
"Tiêu diệt kẻ khủng bố hàng đầu thế giới"
Nói về vụ không kích hôm 3/1, Tổng thống Trump khẳng định việc loại bỏ Tư lệnh Iran Soleimani "gửi thông điệp mạnh mẽ tới những kẻ khủng bố tiềm năng".
"Tuần trước, chúng ta đã tiêu diệt kẻ khủng bố hàng đầu thế giới", ông Trump nhấn mạnh tại Nhà Trắng.
"Ông ta đào tạo các đội quân khủng bố, trong đó có Hezbollah, tiến hành tấn công khủng bố các mục tiêu dân sự. Ông ta nuôi dưỡng các cuộc nội chiến đẫm máu ở khu vực. Ông ta ăn mừng việc sát hại và làm bị thương hàng nghìn binh sĩ Mỹ, trong đó có những vụ đặt bom ven đường gây tàn phế cho các nạn nhân", ông Trump phát biểu.
Tổng thống Trump khẳng định Soleimani đã trực tiếp ra lệnh cuộc tấn công vào căn cứ Mỹ ngày 27/12/2019 khiến một nhà thầu dân sự Mỹ thiệt mạng và 4 người Mỹ khác bị thương. Ông chủ Nhà Trắng cũng cáo buộc Soleimani đứng sau "vụ tấn công bạo lực" vào Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad hôm 31/12.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: New York Times. |
"Những quả tên lửa rất lớn"
Trong bài phát biểu ngắn, Tổng thống Trump - người từng nhiều lần không giấu giếm sự châm chọc đối với NATO, đã lên tiếng gọi liên minh này tham gia nhiều hơn ở Trung Đông.
Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Mỹ cảnh báo Iran bằng giọng điệu đặc trưng, rằng tên lửa của Mỹ rất lớn, mạnh mẽ và chính xác... và gây chết người. Tuy nhiên, ông nói rằng không muốn sử dụng vũ lực.
"Những quả tên lửa của chúng ta rất lớn, uy lực, nhanh và chính xác một cách chết người. Và cũng có rất nhiều tên lửa siêu thanh đang được phát triển. Việc chúng ta có lực lượng quân sự và vũ khí tuyệt vời, không có nghĩa là chúng ta phải sử dụng nó. Chúng ta không muốn sử dụng nó", ông Trump nói thêm với một giọng điệu tỉnh táo, khác hẳn với những đe dọa trước đó, bao gồm việc tấn công các di sản văn hóa của Iran - hành động có thể coi là tội ác chiến tranh.
Tổng thống Trump khẳng định không muốn sử dụng sức mạnh quân sự áp đảo, và sức mạnh kinh tế của Mỹ là công cụ răn đe hiệu quả. Ông Trump tuyên bố Mỹ và Iran nên phối hợp trong các vấn đề ưu tiên chung như cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Ông nói rằng "IS là kẻ thù tự nhiên của Iran". "Chúng ta nên hợp tác trong vấn đề này và các ưu tiên chung khác. Đối với người dân và lãnh đạo của Iran, chúng tôi muốn các bạn có một tương lai vĩ đại mà các bạn xứng đáng, với thịnh vượng và hòa hợp".
Ông chủ Nhà Trắng khép lại bài phát biểu bằng kết luận sẵn sàng chia sẻ hòa bình với "những người tìm kiếm hòa bình".
"Họ bỏ về khi có câu hỏi hóc búa"
Ông Trump đang chịu nhiều chỉ trích từ phe Dân chủ và quốc hội sau khi ra lệnh ám sát tướng Soleimani.
Mặc dù các quan chức hàng đầu của chính quyền đã có cuộc thuyết trình ngắn với quốc hội về lý do thực hiện vụ tấn công và các khía cạnh khác của cuộc khủng hoảng, nhưng quan chức ở cả hai đảng đều không hài lòng với những lời giải thích này.
"Có quá nhiều câu hỏi quan trọng mà họ đã không trả lời được. Và khi những câu hỏi trở nên hóc búa hơn, họ đã bỏ về", Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, lãnh đạo phe Dân chủ ở Thượng viện, chia sẻ.
Trong khi đó ông Mike Lee, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, gọi cuộc thuyết trình là "báo cáo tệ nhất mà tôi từng có về một vấn đề quân sự trong 9 năm" ở Thượng viện. Ông Lee nhận xét cách chính quyền Trump xử lý vụ khủng hoảng là "không phải kiểu Mỹ" và "hoàn toàn không thể chấp nhận".
Sáng 8/1, Iran phóng nhiều tên lửa tấn công hai căn cứ quân sự của Mỹ trên lãnh thổ Iraq là Ain al-Asad và Erbil, là trụ sở liên minh quân sự quốc tế có sự hiện diện của nhiều quốc gia đồng minh của Mỹ. Vụ phóng tên lửa là đòn trả đũa việc Mỹ dùng máy bay không người lái tấn công sát hại Tư lệnh Qassem Soleimani hôm 3/1.
"Vụ phóng tên lửa ngày hôm nay chỉ là bước đi đầu tiên. Tổng thống Mỹ Donald Trump cần nghĩ đến việc rút quân của ông khỏi khu vực và tránh xa khỏi tầm bắn của chúng ta", đài truyền hình nhà nước Iran dẫn lời một tư lệnh IRGC, không tiết lộ tên của ông.
Ngoại trưởng Iran Javad Zarif tuyên bố Iran không muốn leo thang hoặc chiến tranh, nhưng "sẵn sàng tự vệ trước mọi cuộc xâm lược".
