Phát biểu giữa Phòng Khánh tiết của Nhà Trắng, xung quanh là những món đồ trang hoàng cho Giáng sinh, Tổng thống Donald Trump đã không gửi đến người dân Mỹ lời chúc an lành trước kỳ nghỉ lễ.
Thay vào đó, ông cảnh báo khả năng phủ quyết gói cứu trợ Covid-19 trị giá khoảng 900 tỷ USD cho người dân và gói ngân sách để duy trì chính phủ liên bang hoạt động trong năm mới.
Đoạn video ghi lại bài phát biểu được công bố không một lời cảnh báo. Theo AP, việc ghi hình do Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows sắp xếp và được giữ kín với nhiều trợ lý khác của Tổng thống Trump.
Đến ngày 23/12, vẫn rất ít quan chức đảng Cộng hòa lẫn Nhà Trắng biết được nhà lãnh đạo đang tính toán bước đi gì sắp tới. Hỗn loạn diễn ra gần như mỗi giờ trong vài tháng cuối nhiệm kỳ của tổng thống 74 tuổi.
 |
| Tổng thống Trump kêu gọi Quốc hội Mỹ điều chỉnh gói ngân sách cứu trợ Covid-19 trong video được đăng tải đêm 22/12. Ảnh: Axios. |
Hỗn loạn ở Washington
Bài phát biểu gây chấn động phần nào tái hiện giai đoạn đầu sự nghiệp chính trị của ông Trump, với những đòn công kích trực diện nhắm vào giới lãnh đạo và tổ chức đảng Cộng hòa. Ông có vẻ đang muốn lặp lại điều đó trên đường rời Nhà Trắng.
Nhà lãnh đạo như đang trút giận lên những thành viên đảng không ủng hộ tham vọng lật ngược kết quả bầu cử của mình, qua đó đe dọa cơ hội giữ quyền kiểm soát Thượng viện của đảng Cộng hòa. Ông nhắm đến cả những đồng minh thân cận nhất của mình.
Phó tổng thống Mike Pence, người đã chứng tỏ lòng trung thành suốt 4 năm qua, bị ông nhận định là không ủng hộ hết sức. Thông tin Bộ trưởng Tư pháp William Barr từ chức được ông hoan nghênh. Ông Barr đã không ủng hộ những cáo buộc từ ông Trump về gian lận bầu cử và đã từ chối chỉ định công tố viên đặc biệt để mở cuộc điều tra.
Kể từ khi thất bại trước ứng viên đảng Dân chủ - cựu Phó tổng thống Joe Biden, Tổng thống Trump ngày càng khép kín ngay cả trong Nhà Trắng, với nhóm cố vấn và đồng minh thân tín ngày một thu hẹp. Những người còn ở gần ông đa phần ủng hộ các thuyết âm mưu về gian lận bầu cử.
Ông ít khi nhắc đến tình hình dịch Covid-19 tại Mỹ, dù số người tử vong hàng ngày đã hơn 3.000. Ngay cả việc nước Mỹ đã có vaccine và vaccine đang được triển khai trên toàn quốc, tổng thống cũng không tỏ ra mặn mà, dù đó là thành tựu ông đã nói đến trong suốt một năm qua. Việc quảng bá vaccine Covid-19 gần như được giao hoàn toàn cho các quan chức khác trong chính phủ.
Tổng thống Trump dành phần lớn sự tập trung của mình cho việc đảo ngược kết quả bầu cử, ủng hộ các thuyết âm mưu thiếu căn cứ, theo đuổi các vụ kiện thiếu bằng chứng.
AP mô tả nhân sự tại Cánh Tây của Nhà Trắng đang ngày một mệt mỏi và thiếu người. Một số nhân viên đã bắt đầu rời đi tìm công việc mới, để lại những chiếc bàn trống.
Ngày 23/12, ông Trump lên chuyên cơ Air Force One đến Mar-a-Lago ở Florida để nghỉ Giáng sinh, sau 10 ngày không tổ chức bất kỳ sự kiện công khai. Tuy nhiên, nhiều trợ lý trước đó còn không biết rõ tổng thống có muốn hủy lịch hay giữ nguyên kế hoạch.
"Những tín hiệu hỗn loạn từ Nhà Trắng đang tạo ra cảm giác mơ hồ nhiều hơn là sự an tâm", tổng thống đắc cử Joe Biden nhận định.
 |
| Tổng thống Donald Trump và Đệ nhất Phu nhân Melania Trump tại sân bay quân sự Andrews ngày 23/12, chuẩn bị đến Florida nghỉ Giáng sinh. Ảnh: Reuters. |
Bước đi chính trị
Trong ngày 23/12, ngoài đoạn video kêu gọi điều chỉnh gói cứu trợ Covid-19, Tổng thống Trump còn tung thêm một đoạn video dài hơn trên Twitter khẳng định ông đã "thắng áp đảo" trong cuộc bầu cử vừa qua.
Các bài phát biểu phô bày sự tức giận ngày một lớn trong lòng ông với bộ sậu đảng Cộng hòa, khi nhiều nhân vật nổi bật trong đảng đã thừa nhận chiến thắng của ông Joe Biden.
Một số nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ vẫn bóng gió khả năng chặn công nhận ông Biden chiến thắng vào đầu tháng 1/2021. Dù nỗ lực này hầu như không có khả năng chiến thắng, nó vẫn tiếp thêm sức mạnh cho chiến dịch thông tin gây tranh cãi từ ông Trump cùng các đồng minh và làm suy yếu tính chính danh của người kế nhiệm.
Theo một số trợ lý, việc ông Trump đòi tăng mức tiền hỗ trợ trong chi phiếu gửi cho người dân từ 600 USD/người lên 2.000 USD/người và 4.000 USD/cặp vợ chồng có thể gia tăng mức ủng hộ cho ông. Điều này sẽ có lợi cho những bước đi tiếp theo, bao gồm cả ý định tái tranh cử vào năm 2024. Một vài trợ lý thân thiết của tổng thống còn lên kế hoạch tiếp tục làm việc cùng ông tại Florida sau khi nhiệm kỳ kết thúc.
