Theo Reuters, đơn kiện dày 77 trang được đệ trình lên ICC hôm 24/4 bởi luật sư Jude Sabio, cáo buộc Tổng thống Rodrigo Duterte và nhiều quan chức cấp cao tội giết người hàng loạt trong chiến dịch truy quét tội phạm ma túy.
Trong đơn, luật sư Sabio nói ông Duterte phạm các tội ác chống lại loài người "nhiều lần, không thay đổi và liên tục", đồng thời dưới sự điều hành của vị tổng thống, việc giết chết nghi phạm buôn bán sử dụng ma túy và các tội phạm khác đã trở thành "cách thức tốt nhất".
Đây là đơn kiện công khai đầu tiên chống lại ông Duterte được trình lên ICC. Nội dung đơn dựa trên lời khai của ông Edgar Matobato và cảnh sát về hưu Arturo Lascanas, tuyên bố của các nhóm nhân quyền cũng như thông tin do báo chí đăng tải.
 |
| Cựu quân nhân Edgar Matobato trong phiên điều trần tại Thượng viện Philippines hồi tháng 9/2016. Ảnh: Reuters. |
Trước đó, hai ông Matobato và Lascanas đã dự phiên điều trần của Thượng viện Philippines. Họ khai là thành viên "biệt đội tử thần" chuyên giết người theo lệnh ông Duterte thời ông còn là thị trưởng. Tuy nhiên, quốc hội không tìm thấy chứng cứ cho cáo buộc này.
Luật sư Sabio kêu gọi mở cuộc điều tra, bắt giữ và xét xử đối với tổng thống Philippines và ít nhất 11 quan chức chính phủ nước này.
Phản ứng trước vụ việc, ông Ernesto Abella, người phát ngôn của tổng thống Philippines, nói đơn kiện là một "nỗ lực bất chấp đạo lý" nhằm hạ bệ ông Duterte.
"Mục đích của việc đệ đơn lên ICC rõ ràng là để làm xấu mặt, hạ nhục ngài tổng thống, cũng như phá hoại chính phủ được thành lập một cách chính đáng của Philippines", ông Abella nói.
Gần 9.000 người đã chết trong chiến dịch chống ma túy do Tổng thống Duterte phát động từ khi lên nắm quyền. Ông Duterte nhiều lần bác bỏ sự dính líu với bất cứ nhóm sát thủ nào đồng thời khẳng định rằng ông luôn yêu cầu cảnh sát tiến hành chiến dịch trong giới hạn luật định.
Kể từ khi thành lập vào năm 2002, ICC đã nhận hơn 12.000 đơn kiện. Đơn kiện nói trên mới chỉ là bước khởi đầu để có thể tiến tới một quá trình kéo dài tại ICC. Trước hết, ICC sẽ xem xét mình có thẩm quyền với vụ việc hay không và sau đó sẽ quyết định có tiến hành thẩm tra sơ bộ hay không.
Ông Duterte từng tuyên bố ông sẵn sàng đón nhận nếu ICC xét xử ông liên quan đến chiến dịch chống ma túy, nói ông "không sợ hù dọa" và cuộc chiến chống ma túy sẽ tiếp tục diễn ra "thẳng tay".
