Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đón tiếp nồng hậu người đồng cấp David Panuelo của Liên bang Micronesia tại Bắc Kinh hôm 13/12, hứa hẹn cho việc hỗ trợ kinh tế cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng, một phần trong nỗ lực nhằm loại bỏ đối tác truyền thống của Mỹ ở Nam Thái Bình Dương, Nikkei Asia Review cho biết.
“Trung Quốc sẵn sàng cung cấp hỗ trợ kinh tế và kỹ thuật cho Micronesia trong khả năng của mình”, Chủ tịch Tập nói, Tân Hoa Xã trích dẫn. Chủ tịch Tập nói thêm rằng các quốc gia nên hợp tác trong thương mại, đầu tư, nông nghiệp, ngư nghiệp và xây dựng cơ sở hạ tầng theo sáng kiến Vành đài và Con đường của Bắc Kinh.
Tổng thống Micronesian David Panuelo cũng cam kết mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực này.
 |
| Chủ tịch Tập và Tổng thống Panuelo duyệt đội danh dự trong lễ đón tại Bắc Kinh. Ảnh: Tân Hoa Xã. |
Căn cứ đối trọng Guam?
Bắc Kinh đang tiến hành một loạt các biện pháp để làm suy yếu liên minh của Mỹ với các quốc gia thuộc quần đảo Micronesia, Palau, quần đảo Mashall ở Nam Thái Bình Dương, đặc biệt, Bắc Kinh đang ráo riết “tán tỉnh” Micronesia.
Được gọi là Liên bang Micronesian, quốc đảo nằm giữa Thái Bình Dương tương đối gần căn cứ Hải quân Mỹ ở đảo Guam, nơi có căn cứ tàu ngầm và máy bay ném bom chiến lược. Quần đảo Yap thuộc liên bang cách đảo Guam chỉ 700 km và Hải quân Mỹ đang hoạt động ở đó.
Nhiều người tin rằng, Trung Quốc muốn thiết lập một trung tâm triển khai và tiếp nhiên liệu cho các tàu của họ ở Micronesian, nhằm chống lại sự hiện diện của quân đội Mỹ ở đảo Guam. Tuy vậy, ngay cả một thỏa thuận mang tính ngoại giao thuần túy cũng sẽ gây áp lực đối với Mỹ.
Theo Hiệp ước Liên kết tự do, Mỹ cung cấp hỗ trợ tài chính cho Micronesia, Palau và Quần đảo Marshall để đổi lấy việc họ cho phép Mỹ thiết lập căn cứ quân sự ở đó. 3 quốc đảo này không được phép cho quốc gia khác ngoài Mỹ thiết lập căn cứ quân sự khi thỏa thuận có hiệu lực.
Hiệp ước Liên kết tự do giữa Mỹ và Micronesia sẽ hết hiệu lực vào năm 2023, nhưng thỏa thuận này đang vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của cư dân trên đảo, tạo cơ hội cho Trung Quốc xen vào.
Chiến lược “cây gậy và củ cà rốt”
Bên cạnh việc "tán tỉnh" Micronesia, Bắc Kinh đang thực hiện chiến lược “củ cà rốt” đối với Palau, quốc đảo có quan hệ ngoại giao với đảo Đài Loan. Trung Quốc về cơ bản đã cấm các tour du lịch từ đại lục tới Palau từ năm 2017.
 |
Liên bang Micronesia có vị trí địa lý rất quan trọng, nằm sát căn cứ quân sự đảo Guam của Mỹ. Ảnh: Google Map. |
Nhưng giờ đây, một số cơ quan báo chí Trung Quốc cho biết họ sẽ đề nghị hỗ trợ tài chính mà Palau đang nhận được từ Mỹ, nếu quốc đảo này cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan có lợi cho đại lục.
Tuy vậy ngay tại những quốc đảo đang nhận được đề nghị kinh tế hấp dẫn của Trung Quốc cũng nhìn thấy những mối nguy cơ đằng sau nó. “Ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc là một mối đe dọa”, Hilda Heine, tổng thống Quần đảo Marshall nói tại Washington vào tháng 5.
Không rõ những nỗ lực của Trung Quốc sẽ thành công đến đâu, nhưng các quốc đảo Thái Bình Dương đang tiếp cận với cả Bắc Kinh và Washington với hy vọng có được kết quả có lợi nhất cho đất nước họ.
Trong tháng 8, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pence đã đến thăm Micronesia, nơi ông gặp gỡ các lãnh đạo Quần đảo Marshall và Palau để khẳng định sự hợp tác an ninh và kinh tế giữa họ. Tổng thống Heine, trong tháng 9 đã ra tuyên bố khẳng định mối quan hệ ngoại giao với đảo Đài Loan.
“Tất cả chúng ta đều nhìn thấy những nỗ lực của Trung Quốc để mở rộng lãnh thổ và sự hiện diện của họ và điều này rất đáng được quan tâm đối với các nước dân chủ”, Tổng thống Heine nói.
Tổng thống Panuelo cũng đã hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, một đồng minh chủ chốt của Mỹ tại Tokyo vào ngày 14/11. Hai nhà lãnh đạo đồng ý tăng cường mối quan hệ và hướng tới thành công của Hội nghị Lãnh đạo các Quần đảo Thái Bình Dương được Nhật Bản tổ chức vào năm 2021.
