Trong cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Ấn Độ Sushma Swaraj tại Moscow hôm 19/4, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị vận động thẳng rằng Bắc Kinh và Moscow phải hợp lực để phản đối “chủ trương quốc tế hóa tranh chấp”, báo South China Morning Post đưa tin.
“Cả Trung Quốc và Nga nên ngăn chặn sự lạm dụng tòa án quốc tế”, ông Vương phát biểu, ám chỉ đến quyết định của Toà trọng tài Thường trực (PCA) về biển Đông liên quan tới Philippines kiện đường 9 đoạn của Bắc Kinh.
 |
| Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hội đàm với ông Vương Nghị và bà
Sushma Swaraj tại Moscow hôm 19/4. Ảnh: NDTV |
Một thông cáo chung giữa ông Vương, Lavrov và bà Swaraj tuyên bố mọi tranh chấp trên Biển Đông nên được giải quyết thông qua thương lượng và đồng thuận giữa các bên liên quan. Nga và Ấn Độ không liên quan tới tranh chấp Biển Đông.
Giới phân tích nhận định những lời bình luận của ông Vương là cách để Trung Quốc chuẩn bị cho việc Tòa Thường trực Quốc tế (PCA) ra phán quyết đối với đơn kiện của Philippines về yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông. Dự kiến phán quyết này sẽ được đưa ra vào cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6.
Hugo Swire, quan chức phụ trách Đông Á của chính phủ Anh, nói rằng phán quyết của PCA phải mang tính ràng buộc pháp lý.
Liên minh châu Âu (EU) cũng đã kêu gọi Trung Quốc tôn trọng phán quyết của PCA. Các ngoại trưởng của nhóm 7 nước công nghiệp (G7) bày tỏ sự quan ngại đối với căng thẳng trên Biển Đông.
Tuần trước ông Lavrov, trong động thái khá gần với Bắc Kinh, nói các nước không nên tìm cách quốc tế hóa những tranh chấp lãnh thổ.
Thế đơn độc của Trung Quốc
Dù lời lẽ của Lavrov có lợi cho Trung Quốc, giới quan sát nhận định rằng yêu cầu của ông Vương Nghị đối với Nga cho thấy Bắc Kinh đang đối mặt với áp lực ngoại giao rất lớn trong bối cảnh ngày càng nhiều nước ủng hộ Philippines.
“Trung Quốc gần như đơn độc trong cuộc chiến pháp lý với Philippines. Với tư cách là đối tác chiến lược, Trung Quốc và Nga coi trọng lợi ích cốt lõi của nhau, đồng thời phối hợp với nhau”, Li Xing, một giáo sư quan hệ quốc tế của Đại học Sư phạm Bắc Kinh, nhận xét.
Nga cũng đang đối mặt với đơn kiện tại PCA của một doanh nhân Ukraine. Vị doanh nhân đòi quyền khai thác một phi trường dân sự tại Crimea sau khi Nga sát nhập bán đảo này. Moscow tuyên bố PCA không có thẩm quyền xét xử vụ việc.
Cuộc gặp giữa ông Lavrov và ông Vương diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Vladimir Putin sẽ thăm Trung Quốc trong năm 2016.
Ngoài hợp tác chính trị, hoạt động đầu tư của Trung Quốc đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế Nga, vốn đang lao đao do sức ép từ những biện pháp trừng phạt của phương Tây và chiến dịch quân sự ở Syria.
Trong khi đó, những thương vụ bán vũ khí của Nga giúp Trung Quốc tăng cường tiềm lực quốc phòng, Li Lifan, một chuyên gia về các vấn đề của Nga tại Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Thượng Hải, bình luận.
“Đây là mối quan hệ mà hai bên đều có lợi”, Li khẳng định.
Trước những động thái ngang ngược của Trung Quốc trên Biển Đông, Philippines đã nộp đơn kiện Bắc Kinh lên Tòa trọng tài thường trực (PCA) của Liên Hợp Quốc tại The Hague, Hà Lan. Trung Quốc nhiều lần bác bỏ thẩm quyền của PCA, nhưng cơ quan này tiếp nhận đơn kiện của Philiipines và khẳng định họ có quyền xét xử.
