Theo Bloomberg, Trung Quốc có kế hoạch thắt chặt giám sát hoạt động bán cổ phiếu ở nước ngoài của doanh nghiệp trong nước. Bắc Kinh cũng sẽ cấm các công ty niêm yết trên sàn nước ngoài nếu gây ra mối đe dọa an ninh quốc gia.
Theo một tài liệu tham vấn được công bố hôm 24/12, tất cả công ty Trung Quốc muốn IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) hay bán thêm cổ phiếu ở nước ngoài sẽ phải đăng ký với Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc.
Theo đề xuất, các công ty sẽ bị cấm niêm yết trên sàn nước ngoài nếu điều này gây ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Những công ty có hoạt động gây lo ngại về an ninh mạng cũng sẽ được giám sát bảo mật.
 |
| Các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ bị cấm niêm yết trên sàn nước ngoài nếu điều này gây ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Ảnh: Reuters. |
Gây khó dễ
Trong thập kỷ qua, các công ty Trung Quốc đã huy động được khoảng 76 tỷ USD thông qua việc IPO tại Mỹ.
"Việc giám sát các công ty niêm yết nước ngoài được cải thiện trong bối cảnh mở cửa thị trường vốn. Những quy định nhằm tạo điều kiện cho thị trường phát triển lành mạnh, bền vững và lâu dài hơn", Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc khẳng định.
Gã khổng lồ gọi xe Trung Quốc Didi vừa hủy niêm yết tại các sàn giao dịch Mỹ và bắt đầu bán cổ phiếu ở Hong Kong.
Trước đó, cơ quan giám sát công nghệ của Trung Quốc yêu cầu Didi hủy niêm yết trên Sàn giao dịch New York (Mỹ). Yêu cầu làm dấy lên lo ngại về cuộc trấn áp mạnh tay đối với ngành công nghệ.
Didi gặp rắc rối lớn với cơ quan quản lý Trung Quốc chỉ vài ngày sau khi IPO thành công trên sàn New York hồi tháng 7 và thu về 4,4 tỷ USD.
 |
| Các quyết định nhắm vào Didi được coi là sự trừng phạt của Bắc Kinh đối với những công ty Trung Quốc niêm yết trên sàn nước ngoài. Ảnh: Reuters. |
Chỉ vài ngày sau đợt IPO, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc đã yêu cầu các kho ứng dụng trên điện thoại thông minh gỡ bỏ ứng dụng của Didi, sau khi phát hiện gã khổng lồ gọi xe thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng bất hợp pháp.
Theo giới quan sát, quyết định nhắm vào Didi là sự trừng phạt đối với những công ty Trung Quốc niêm yết trên sàn nước ngoài. Đó là minh chứng điển hình cho cuộc trấn áp của chính quyền Bắc Kinh nhằm kiểm soát quyền lực của các tập đoàn công nghệ lớn.
Didi IPO tại Mỹ vào đúng thời điểm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang tìm cách kiểm soát kho dữ liệu khổng lồ do các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc nắm giữ.
Các động thái này cũng nằm trong chiến lược "thịnh vượng chung" của ông Tập. Trong một cuộc họp hồi giữa tháng 8, ông đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc mang đến "của cải vừa phải" cho tất cả người dân, hay còn gọi là "thịnh vượng chung".
Ông Tập kêu gọi "điều chỉnh hợp lý đối với thu nhập quá mức, khuyến khích các nhóm và doanh nghiệp thu nhập cao đóng góp trở lại cho xã hội nhiều hơn", theo truyền thông nhà nước Trung Quốc.
Bịt lỗ hổng VIE
Theo Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc, các công ty sử dụng mô hình sở hữu đặc biệt (VIE) chỉ được phép IPO ở nước ngoài sau khi đáp ứng đủ những yêu cầu được đưa ra.
Cơ quan này đang lấy ý kiến của công chúng về dự thảo quy định đến ngày 23/1.
Như vậy, Bắc Kinh đang tìm cách bịt lỗ hổng, vốn đã mở đường cho các doanh nghiệp như Alibaba và Didi niêm yết trên sàn New York trong nhiều năm qua.
Cụ thể, mô hình sở hữu đặc biệt (VIE) - phương pháp được các công ty Trung Quốc hàng đầu sử dụng để bán cổ phiếu tại Mỹ - đã cho phép các công ty Trung Quốc lách những hạn chế đối với đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực nhạy cảm như ngành công nghiệp Internet.
Bắc Kinh đang tìm cách bịt lỗ hổng, vốn đã mở đường cho các doanh nghiệp như Alibaba và Didi niêm yết trên sàn New York trong nhiều năm qua
Hãng tin Bloomberg
Mô hình này cho phép doanh nghiệp Trung Quốc chuyển lợi nhuận cho một tổ chức nước ngoài, được đăng ký ở những nơi như Quần đảo Cayman hoặc Quần đảo Virgin thuộc Anh. Các nhà đầu tư nước ngoài sau đó có thể sở hữu cổ phần.
Hầu hết công ty Internet lớn của Trung Quốc đều sử dụng VIE. Tuy nhiên, VIE đã trở thành mối đe dọa đối với Bắc Kinh khi các công ty công nghệ thâm nhập vào mọi ngóc ngách của đời sống người dân Trung Quốc và kiểm soát khối lượng dữ liệu người dùng khổng lồ.
Trong số 700 tỷ USD cổ phiếu Trung Quốc mà các nhà đầu tư Mỹ nắm giữ vào năm 2017, những công ty có trụ sở tại Caymans chiếm 477 tỷ USD, theo một báo cáo hồi năm ngoái của Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ.
Chiến dịch trấn áp mạnh tay các tập đoàn tư nhân của chính quyền Trung Quốc cũng đã góp phần khiến nền kinh tế suy yếu.
"Kế hoạch trấn áp và ngăn chặn tình trạng độc quyền của chính quyền Trung Quốc chỉ có thể được thực hiện khi kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ. Nhưng điều này không còn nữa. Các động lực tăng trưởng của nền kinh tế đã nhanh chóng cạn kiệt nhiệt lượng", ông Craig Singleton tại hãng tư vấn Foundation for Defense of Democracies cảnh báo.
