Các sử gia, nhà chính trị và kinh tế học cho rằng, những căng thẳng giữa Trung Quốc - Việt Nam báo hiệu một lập trường cứng rắn của Trung Quốc trong tuyên bố chủ quyền trên một vùng biển rộng lớn trải dài từ Philippines và Indonesia về phía bắc của Nhật Bản. Theo Trung Quốc, "lợi ích cốt lõi" nghĩa là “không có chỗ cho sự thỏa hiệp”.
 |
| Tàu Trung Quốc sử dụng vòi rồng tấn công tàu Việt Nam. Ảnh: Reuters. |
Ông Orville Schell, một học giả Trung Quốc và hiện là Giám đốc trung tâm Quan hệ Mỹ - Trung tại Asia Society ở New York, Mỹ nhận định: “Tôi thấy tình hình hiện nay đáng báo động bởi mối quan hệ tương đối yên tĩnh giữa Trung Quốc với các nước láng giềng như những năm trước đây có thể sẽ không còn”.
Theo ông Schell, Bắc Kinh đã “tạo ra một bầu không khí mà trong đó, Trung Quốc sẽ rất khó để có thể tồn tại khi các mối quan hệ láng giềng bị sứt mẻ”. Trung Quốc bắt đầu sẵn sàng để bước vào một giai đoạn căng thẳng trong khu vực. Điều này không giống như những điều mà họ thường quảng cáo.
Căng thẳng giữa Trung Quốc và Việt Nam bắt đầu vào tuần trước khi một công ty năng lượng Trung Quốc di chuyển giàn khoan tới vị trí mà Viêt Nam tuyên bố chủ quyền.
Ngày 8/5, Bộ Ngoại giao Mỹ một lần nữa bày tỏ quan ngại về những hành động của Trung Quốc trên Biển Đông, khẳng định tình hình căng thẳng hiện nay là do Trung Quốc gây ra.
"Việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào là vô cùng nguy hiểm. Nó có thể dẫn đến những tính toán sai lầm và kéo theo các hành động khiêu khích khác và làm gia tăng căng thẳng. Những gì diễn ra ở Biển Đông hoàn toàn trái ngược với những gì Mỹ mong muốn. Chúng tôi muốn căng thẳng và tranh chấp được giải quyết một cách hòa bình và các tuyên bố chủ quyền phải dựa trên luật pháp quốc tế", phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf nêu rõ.
