Hiện tại ở WTO, Trung Quốc được phân loại vào quốc gia đang phát triển. Điều này cho phép Trung Quốc trợ giá nông nghiệp và đặt rào cản thuế quan cao hơn đối với các nền kinh tế phát triển hơn.
Tuy nhiên, Mỹ đề xuất đưa Trung Quốc ra khỏi danh sách các nước đang phát triển nhằm giảm bớt các đặc quyền được hưởng trong sân chơi thương mại.
Từ lâu Mỹ đã phàn nàn rằng có quá nhiều thành viên WTO tự cho mình là quốc gia “đang phát triển” để tận dụng các điều khoản có lợi trong giao dịch. Số lượng này đang chiếm tới 2/3 tổ chức. Cũng vì lý do này mà Tổng thống Donald Trump đã lên tiếng chỉ trích WTO và cho rằng tổ chức này là một “thảm họa”.
 |
| Sự chia rẽ giữa các nước thành viên đang diễn ra sâu sắc trong WTO. Ảnh: Reuters |
Tuy nhiên, các cường quốc thương mại như Trung Quốc hay Ấn Độ lại khẳng định các quyền ưu đãi là nền tảng quan trọng trong hệ thống thương mại toàn cầu. Trung Quốc tiếp tục “dán nhãn” mình là “quốc gia đang phát triển lớn nhất” dù nước này đang là nền kinh tế lớn thứ 2 hành tinh và đứng vị trí thứ nhất về xuất khẩu.
Mới đây trong một cuộc trả lời báo giới, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Gao Feng cho rằng nước này vẫn sẽ giữ nguyên quan điểm.
Ông Gao nhấn mạnh Trung Quốc không né tránh các trách nhiệm của mình và luôn sẵn sàng chấp nhận những yêu cầu từ WTO nếu chúng tương thích với trình độ và khả năng phát triển kinh tế của Trung Quốc.
"Trên thực tế, chúng tôi đã và sẽ tiếp tục thực hiện những điều trên. Đồng thời, sẽ làm việc cùng các nước đang phát triển khác để bảo vệ vững chắc lợi ích của mình”, ông Gao nói.
 |
| Phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc, Gao Feng. Ảnh: AP. |
Mỹ cho rằng các quy định hiện hành tại WTO đã đi quá xa khi cho phép Trung Quốc trợ giá các ngành công nghiệp, hỗ trợ các công ty nhà nước và tạo rào cản với các nhà đầu tư nước ngoài. Washington tuyên bố những điều khoản như thế dẫn đến sự gia tăng các thực trạng như trộm cắp tài sản trí tuệ.
Tại Diễn đàn châu Á Boao (BFA), cựu Thống đốc ngân hàng trung ương Trung Quốc, Zhou Xiao Chuan, đã thừa nhận rằng một số lời chỉ trích từ phía Mỹ là hợp lý. Nhưng ông cũng khẳng định đã có những sự hiểu lầm từ các thành viên WTO về thực tiễn thương mại Trung Quốc.
“Chúng tôi đã giảm đáng kể sự biến đổi thị trường và các khoản trợ cấp vô lý, nhưng đây là quá trình chuyển giao nên phải mất nhiều năm”, ông Zhou đưa ý kiến trong một cuộc thảo luận về cải cách WTO.
Vị này cũng cho rằng Trung Quốc là một quốc gia lớn do đó trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế, có thể xuất hiện sự không đồng nhất. Việc thực hiện ở cấp địa phương có thể đã gặp rắc rối và chính quyền địa phương có thể đã cư xử không đúng mực. Nhưng điều đó không thể đại diện cho lập trường từ chính phủ Trung Quốc.
 |
| Cựu thống đốc ngân hàng trung ương Trung Quốc, Zhou Xiaochuan. Ảnh: Getty. |
Ngoài Trung Quốc còn có Ấn Độ, Nam Phi và Venezuela đã phản đối đề xuất của Mỹ về cải cách này. Cả 4 quốc gia trên đã đệ trình lên WTO một bài viết nói rằng phân loại nhóm các nước đang phát triển và các nước phát triển là một hệ thống lâu đời và phục vụ tốt nhất cho các mục tiêu của WTO.
Không những thế, nội dung bài viết còn cho rằng nhiều quy định của WTO đã thực sự ủng hộ Mỹ và các nước phát triển khác trong các vấn đề như hỗ trợ nông nghiệp, hạn ngạch dệt may và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Trong một diễn biến khác, Brazil đã từ bỏ đặc quyền của “nước đang phát triển” để đổi lấy sự ủng hộ của Mỹ trong việc gia nhập OECD, một nền kinh tế liên chính phủ với 36 thành viên.
