Tri thức bỏ túi

Sách bỏ túi với lợi thế về sự nhỏ gọn, thuận tiện, rất phù hợp với những độc giả bận rộn, di chuyển nhiều. Bên cạnh đó, giá thành mềm hơn hẳn các bản sách khác cũng là điểm thu hút của loại sách này.

Khai thác tiềm năng trên, gần đây hai đơn vị chuyên phát hành dòng sách tri thức nền tảng là Omega Plus và Nhà xuất bản (NXB) Tri thức đã ra mắt bản sách bỏ túi các tác phẩm rất được độc giả yêu thích của hai đơn vị này là Sapiens - Lược sử loài người và Walden - Một mình sống trong rừng.

Đa dạng hình thức sách để đáp ứng nhu cầu người đọc

Chia sẻ với Tri Thức - ZNews, Giám đốc Omega Plus Trần Hoài Phương bày tỏ trăn trở về việc thị trường xuất bản đang có dấu hiệu chững lại: "Nền xuất bản Việt Nam còn đang trong quá trình kiến tạo, củng cố, rất dễ đứt gãy nếu gặp phải khó khăn, biến động".

Theo bà, nếu biết được rằng độc giả chỉ thay đổi thói quen, cách thức đọc sách thì đơn vị phát hành có thể lên phương án đáp ứng nhu cầu những người đọc cần tệp nội dung như trước kia, nhưng ở format mới. "Người làm xuất bản hiện nay phải quan sát để nhận biết xem những thay đổi trong nhu cầu, sức mua của độc giả là do bối cảnh xã hội, mang tính nhất thời, hay đây là sự chuyển đổi mang tính lâu dài về sở thích, gu đọc", bà nói.

Theo Báo cáo Tổng kết hoạt động xuất bản, phát hành xuất bản phẩm năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 của Cục Xuất bản, In và Phát hành, loại sách ngắn (sách tinh gọn, tóm tắt) tiếp tục được nhiều NXB quan tâm thực hiện, là hướng phát triển được kỳ vọng nâng cao văn hóa đọc của người Việt, cũng như nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản trong những năm tiếp theo.

Phó giám đốc NXB Tri thức Bùi Thị Thu Hằng. Ảnh: NVCC.

Phó giám đốc NXB Tri thức Bùi Thị Thu Hằng cho biết hòa chung xu thế của ngành xuất bản, đơn vị đã nghiên cứu, chọn lọc và có kế hoạch chuyển đổi, thực hiện bộ sách bỏ túi nhỏ gọn đối với các đầu sách chất lượng đã xuất bản và được bạn đọc đón nhận. Đây là giai đoạn đầu của kế hoạch triển khai thực hiện tủ sách tinh gọn hoàn toàn mới của NXB trong thời gian tới.

Phát hành nhiều phiên bản cho một cuốn sách (sách bìa cứng, bìa mềm, bỏ túi và sách điện tử, sách nói...) là xu hướng thường gặp ở nhiều nền xuất bản lớn trên thế giới. Lượng tiêu thụ mỗi đầu sách khá lớn tạo điều kiện cho đơn vị xuất bản tạo ra nhiều phiên bản sách khác nhau cho nhiều nhóm đối tượng khác nhau, với cùng mong muốn thưởng thức một cuốn sách nhưng theo những hình thức tùy thích của mỗi người.

Bà Ái Sa - Phó giám đốc Kinh doanh của Omega Plus - cho biết: "Nếu có cuốn sách nào được đông đảo độc giả yêu thích và quan tâm đủ nhiều, đặc biệt là có sức sống lâu dài qua nhiều thế hệ, chúng tôi cũng sẽ làm như vậy. Có cầu ắt có cung, điều này đáp ứng nhu cầu của thị trường".

Cởi bỏ định kiến sách tinh hoa tri thức là khô khan

Walden - Một mình sống trong rừng thuộc Tủ sách Tinh hoa của NXB Tri thức, kể từ xuất bản đầu tiên 2016 đến nay đã in 5 lần. Sách từng nhận được Giải thưởng Sách hay năm 2016. Dịch giả Hiếu Tân chia sẻ rằng đây là cuốn sách "khó dịch". Nhưng nhờ người dịch tỉ mẩn tìm tòi và chú giải, tham khảo thêm nhiều bản dịch ở các ngôn ngữ khác như bản dịch tiếng Nga, tiếng Pháp…, cuốn sách khi tới tay bạn đọc đã "dễ đọc", "dễ hình dung" hơn rất nhiều, bà Thu Hằng chia sẻ.

Sách bỏ túi Walden - Một mình sống trong rừng in khổ 12x18cm, dày 420 trang. Ảnh: NXB Tri thức.

Sách Tinh hoa gồm các tác phẩm kinh điển trong kho tàng kiến thức nhân loại. Tuy không dễ đọc nhưng một khi đã đọc thì độc giả sẽ thấy được giá trị cuốn sách mang lại, dần dần trở thành 'fan trung thành' gắn bó và bền bỉ, bà Thu Hằng nhận định. Do đó, NXB không gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận độc giả.

Cái khó lại nằm ở việc mở rộng đối tượng người đọc, vì những cuốn sách chịu nhiều định kiến. Ngoài ra, xuất bản một cuốn sách Tinh hoa rất công phu và tốn kém từ các khâu thẩm định nội dung, dịch thuật, hiệu đính, biên tập…trong khi lợi nhuận bán sách chưa cao, chi phí truyền thông hạn chế cũng là khó khăn của dòng sách này.

Mong muốn đưa cuốn sách vượt khỏi "thành kiến" Tinh hoa là khô khan, Tinh hoa là khó hiểu, triết học là khó đọc, sách Tri thức không dành cho số đông, NXB kỳ vọng phiên bản sách bỏ túi sẽ đến tay độc giả đại chúng, đặc biệt là các độc giả trẻ dưới một diện mạo mới mẻ, hình thức thân thiện hơn, nhẹ nhàng hơn.

Cuốn sách cũng đã được đọc lại nghiêm túc, rà soát, chỉnh sửa và sắp xếp lại hệ thống chú thích vốn dày đặc (600 chú thích trên 400 trang sách - tuy nhiều nhưng cần thiết), trau chuốt và nhuận sắc thêm lời văn.

Được dịch ra 64 ngôn ngữ và phát hành hơn 21 triệu bản trên trên toàn thế giới, Sapiens - Lược sử loài người cũng rất được độc giả đón nhận Việt đón nhận kể từ khi xuất bản lần đầu năm 2017. Không chỉ bản sách giấy luôn nằm trong danh sách bán chạy, sách nói Sapiens cũng lọt vào top 10 đầu sách có lượt nghe nhiều nhất năm 2023.

Ấn bản bỏ túi Sapiens - Lược sử loài người in khổ 12x18 cm, dày 628 trang, nặng khoảng 0.5 kg. Ảnh: O.P.

Ấn bản bỏ túi Sapiens - Lược sử loài người cũng là lần đầu tiên Omega Plus phát hành phiên bản sách bỏ túi, nhân kỷ niệm 10 năm cuốn sách được xuất bản tiếng Anh. Bên cạnh giao diện phù hợp với xu thế nhanh, gọn, tiện và đối tượng độc giả ngày càng trẻ hóa của cuốn sách, phiên bản này bổ sung một Lời bạt mới từ tác giả Yuval Noah Harari - giới thiệu những kiến thức quan trọng được cập nhật trong thập kỷ qua. Tác giả cũng điều chỉnh một số điểm trong văn bản gốc, bao gồm số liệu, nhận định và quan điểm cá nhân về các vấn đề trong đời sống hiện đại.

Sau gần 8 năm thành lập, trong hàng trăm đầu sách tri thức nền tảng Omega Plus đã phát hành, có cuốn được đón nhận và trở thành best-seller thời gian dài, có cuốn sức hút kém dài hơi hơn và có cả những cuốn rất kén, chỉ dành cho nhóm nhỏ các nhà nghiên cứu hoặc những người thật sự quan tâm.

Bà Ái Sa cho biết điều này nằm trong định hướng quy hoạch sản phẩm chung của đơn vị: sẽ có những cuốn sách thuộc chủ đề không của riêng ai, phục vụ cho số đông; cũng có những cuốn sách thuộc những lĩnh vực ngách chỉ dành cho một nhóm cụ thể.

"Chúng tôi tin, với đời sống xã hội Việt Nam ngày một nâng cao, thế hệ trẻ mới khát khao tri thức của thế giới, thì các cuốn sách với hàm lượng tri thức cao sẽ ngày càng được bạn đọc quan tâm và đón nhận trong tương lai", bà chia sẻ.

Tâm niệm rằng "việc làm sách hay đã khó, nhưng việc đưa được sách hay đến với đông đảo công chúng lại còn khó khăn hơn", đại diện NXB Tri thức kỳ vọng rằng với nhiều hình thức mới đem đến nhiều cách đọc mới, lựa chọn mới, các cuốn sách hay của thị trường xuất bản sẽ có nhiều con đường để đến với đông đảo độc giả hơn nữa.