Ngày 3/9, tài khoản Sơn Nguyễn, quản trị viên nhóm Facebook cộng đồng thiết bị nhà thông minh lớn tại Việt Nam đăng tải bài viết cảnh báo. Nội dung bài viết đề cập chiêu lừa đảo của một gian thương trên Shopee.
“Nó treo giá loa Google Home Mini rẻ cho anh em đặt hàng. Sau đó, nó hủy đơn và lấy địa chỉ của anh em rồi chuyển phát nhanh một kiện hàng qua Viettel Post. Kiện hàng này bên trong không phải Google Home Mini mà là gạch, giấy… tùy độ hên xui của các bạn”, quản trị viên nhóm Smarthome Việt thuật lại câu chuyện trên Facebook.
Chiêu trò khai thác lỗ hổng các sàn thương mại điện tử
Trong khi Google Home Mini có giá thị trường 900.000 đồng, nhiều gian thương trên Shopee chỉ để giá bằng 1/3 để câu kéo người mua.
"Chiêu lừa này dựa vào tâm lý thấy rẻ thì đặt mua thử. Ship thì lấy, không ship thì thôi", Lê Minh Hiệp, chủ một gian hàng thời trang trên Lazada chia sẻ.
 |
| Loa Google Home Mini được bán với giá chỉ bằng 1/3 giá thị trường. |
Theo ông Hiệp, điều quan trọng nằm ở vế "ship thì lấy". Người dùng tin rằng gói hàng được gửi từ Shopee và trả tiền nhận. Khi mở ra mới tá hỏa bên trong chỉ là một viên gạch.
Đây không phải lần đầu người mua hàng qua các trang thương mại điện tử như Shopee, Lazada gặp phải tình trạng này.
Trong bài viết đăng tải ngày 28/7, Zing.vn đã đề cập đến chiêu lừa đảo ve sầu thoát xác của các gian thương trên Lazada, Shopee.
Bằng một số thủ thuật, các shop bán thiết bị điện tử giả đã có thể giao hàng cho khách thành công mà không chịu bất cứ trách nhiệm nào.
Cụ thể, sau khi nhận được đơn đặt hàng, chủ shop trên Lazada, Shopee lập tức hủy đơn. Tiếp đến, một người tự nhận là "hệ thống xác nhận đơn hàng của sàn thương mại điện tử" gọi đến số điện thoại được dùng để đăng ký mua hàng.
Trong suốt cuộc nói gọi, những gian thương này sẽ khẳng định khách hàng đã tự hủy đơn hàng. Đồng thời, "nhân viên Lazada" ngỏ ý nếu vẫn tiếp tục muốn nhận hàng thì "phía Lazada" sẽ vận chuyển theo hình thức COD (thu tiền khi giao).
"Đây chính là mấu chốt của vấn đề. Chủ shop sẽ bằng mọi thủ đoạn hủy đơn và dùng thông tin khách hàng có trên hệ thống Lazada, Shopee để ship sản phẩm bằng các dịch vụ bên thứ ba", Thế Hải, người có nhiều năm kinh nghiệm bán hàng online cho biết.
Tuy vậy, một khi đơn hàng đã bị hủy, người mua sẽ không nhận được bất kỳ hình thức hậu mãi nào từ hoàn trả, bảo hành đến đánh giá shop bán hàng. "Nói cách khác, chiếc iPhone nhái trên Lazada sẽ được bán cho người dùng ngoài chính sách của sàn thương mại điện tử này", ông Hải nói thêm.
Hình ảnh quảng cáo cũng được những shop lừa đảo lấy từ các cửa hàng bán sản phẩm thật. Vì vậy, một số cửa hàng kinh doanh đàng hoàng bị ảnh hưởng. Một số trường hợp, khách hàng thắc mắc vì sao cùng một sản phẩm, hình ảnh lại có giá khác nhau trên các nền tảng.
Đòn trả đũa gian thương của người dùng
Trong khi chờ đợi quy trình bảo vệ từ Shopee và Lazada, người dùng đã tạo ra nhiều hội nhóm để trả đũa các gian thương. Cụ thể, tài khoản Facebook Ma Chình đã kêu gọi các thành viên của nhóm Facebook Smarthome Việt cùng nhau đặt đơn hàng Google Home Mini gửi về Lạng Sơn để gian thương tốn thêm tiền phí vận chuyển.
"Cùng nhau đặt về Lạng Sơn cho nó chết tiền ship nào anh em", tài khoản Ma Chình viết.
 |
| Gói hàng nhận được không phải là Google Home Mini. |
Đòn trả đũa này có thể sẽ khiến chủ cửa hàng bỏ sản phẩm. Tuy vậy, với mô hình "kinh doanh không vốn" việc thay đổi sản phẩm, tạo gian hàng mới không quá khó đối với các gian thương.
Tuy vậy, với những người dùng bị lừa nhưng không tham gia các cộng đồng, việc báo cáo với Shopee, Lazada gần như không thể bởi đơn hàng đã bị hủy.
"Tôi nhận một cục gạch sau khi mua điện thoại nhưng không thể đánh giá sao hay bình luận để cảnh báo người sau", Anh Phạm, người mua hàng trên Lazada chia sẻ.
Đại dịch "ship gạch" đang lan rộng
Chiêu trò lừa đảo này đã được áp dụng từ sau khi Lazada, Shopee thông báo không đồng kiểm hàng khi giao. Các shop lừa đảo thường dựa vào lý do sàn thương mại không cho kiểm hàng. Nếu có hư hao hay không đúng hàng, Lazada sẽ đứng ra giải quyết.
Việc này được các shop lừa đảo sử dụng nhuần nhuyễn theo công thức: hủy đơn > giao hàng không thông qua Lazada/Shopee > nhận tiền > nếu có sự cố thì yêu cầu khách liên hệ Lazada/Shopee và chối bỏ trách nhiệm.
 |
| Mua đồng hồ thông minh, người dùng nhận được hẳn một cục gỗ. |
"Nhờ công thức này mà các shop bán hàng giả, nhái, lừa đảo trên Lazada tha hồ phóng đại, quảng cáo lố, đặt giá sốc các sản phẩm bởi họ sẽ không phải chịu trách nhiệm. iPhone nhái họ có thể thoải mái nói là chính hãng. Google Home Mini thì giá chỉ 1/3. Quan trọng nhất là bước hủy đơn và ship ngoài không bị người dùng phát hiện là họ có thể tiếp tục tồn tại. Nếu bị phát hiện thì Lazada cũng chưa có quy trình xử lý việc này", ông Hiệp chia sẻ.
Từ tháng 5 đến nay, không dưới 10 mặt hàng được các gian thương sử dụng hình thức "ship gạch" lừa đảo người dùng. Các sản phẩm được nhiều người quan tâm như đồng hồ Xiaomi, loa Google Home Mini, tai nghe Airpods, Apple Watch, iPhone X...
“Đây thật sự là một đại dịch đang lan rộng tại Việt Nam. Về lý thuyết các sàn thương mại điện tử không có quan hệ mua bán với người dùng khi đơn hàng đã bị hủy. Tuy nhiên, các sàn này tạo ra công cụ để gian thương lừa người dùng”, Thế Hải phân tích.
