|
|
Ảnh: Spines. |
Cho đến nay, ngành xuất bản truyền thống dường như đang đi sau trong việc áp dụng công nghệ. Nhiều nhà xuất bản thường cảnh giác về các cải tiến như AI do lo ngại chúng có thể phá vỡ quy trình đã thiết lập. Sự do dự của họ xuất phát từ lo ngại về chất lượng nội dung, ảnh hưởng đến lượng công việc và tác động của AI đối với quy trình làm việc sáng tạo. Trong khi đó, thế giới tự xuất bản rất nhanh chóng chấp nhận AI, sử dụng nhiều nội dung do AI biên tập và tận dụng ưu điểm xử lý nhanh, giảm bớt quy trình của AI.
Tuy nhiên, bất chấp hứa hẹn của giới phát triển công nghệ, việc sử dụng AI trong xuất bản đã vấp phải sự chỉ trích từ cả tác giả và các nhà xuất bản truyền thống, những người coi đó là mối đe dọa đối với bản chất sáng tạo cá nhân trong văn học.
Các nhà xuất bản chia rẽ về AI
Spines, một nền tảng tự xuất bản có trụ sở tại Miami, có kế hoạch xuất bản 8.000 đầu sách vào năm 2025 với sự trợ giúp của AI. Cho đến nay, họ đã xuất bản hơn 1.700 đầu sách. Được Yehuda Niv, một cựu kỹ sư máy tính của Không quân Israel, thành lập vào năm 2021, nền tảng AI của Spines tự động hóa hầu hết quy trình xuất bản, từ biên tập và định dạng đến thiết kế bìa và phân phối. Người dùng trả từ 1.200-5.000 USD cho các dịch vụ của nền tảng, tùy vào mức độ AI hỗ trợ. Trung bình, công việc thường mất từ 6 đến 18 tháng tại một nhà xuất bản truyền thống giờ đây có thể hoàn thành chỉ trong hai đến ba tuần, công ty này tuyên bố.
“Khi mọi người nghe đến AI, nhiều người cho rằng chúng tôi đang tạo ra những cuốn sách do AI viết, nhưng thực tế không phải vậy”, Niv, hiện là CEO của Spines, cho hay.
Ông cũng chia sẻ thêm rằng trong khi AI xử lý hầu hết nhiệm vụ trên nền tảng, các dịch vụ biên tập của con người vẫn khả dụng cho các tác giả sẵn sàng trả thêm tiền. “Ưu tiên của chúng tôi là đảm bảo sự phục vụ của những dịch vụ tân tiến nhất và không giảm giá trị của nghệ thuật và con người", Niv cho biết.
Spines cho biết mục tiêu của họ là giúp một triệu tác giả đưa câu chuyện của họ tới với độc giả, giúp họ có thể tập trung vào việc viết những cuốn sách tuyệt vời trong khi AI xử lý những công việc nặng nhọc còn lại.
Trong thực tế, nhiều tác giả thường bỏ cuộc sau nhiều lần bị các nhà xuất bản lớn từ chối. Ngay cả khi tác phẩm của họ được chấp nhận, các nhà xuất bản vẫn tính phí từ 10.000 tới 50.000 USD, Niv cho biết: "AI đã giúp đạt được kết quả tương tự trong vòng chưa đầy ba tuần, với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ". Gói 5.000 USD của nền tảng này bao gồm xuất bản một cuốn sách bìa cứng, một ấn bản điện tử và một ấn bản sách nói.
Biên tập không chỉ làm biên tập
Tuy nhiên, không phải ai cũng bị thuyết phục. Deidre J. Owen, một tiểu thuyết gia và là người đồng sáng lập nhà xuất bản độc lập Mannison Press, coi Spines chỉ là một nhà xuất bản "phù phiếm". "Việc sử dụng AI làm giảm giá trị nghiêm trọng của quá trình sáng tạo và làm suy yếu bản chất của trí tưởng tượng và tính độc đáo. Giọng văn của một nhà văn là độc nhất và cần thời gian để phát triển,” bà bày tỏ.
Đồng thời, vai trò của biên tập viên sách không chỉ dừng lại ở việc hiệu đính và định dạng cơ bản. Họ đóng vai trò là đối tác sáng tạo giúp tinh chỉnh tác phẩm của tác giả trong khi vẫn duy trì tính nguyên bản và toàn vẹn của tác phẩm. Trong khi AI chỉ có thể xử lý các nhiệm vụ cơ học như hiệu đính thì sự phán đoán và hiểu biết sâu sắc của biên tập viên là điều cần thiết để nuôi dưỡng giọng văn và ý tưởng độc đáo của tác giả.
Owen lập luận rằng những hạn chế hiện tại của AI trong việc sao chép sự sáng tạo của con người có thể dẫn đến việc tạo ra nội dung không đồng nhất và tiêu chuẩn biên tập giảm sút. Bà cho biết: “Xuất bản truyền thống không hoàn hảo với tất cả, nhưng giao mọi thứ cho AI không phải câu trả lời. Nếu ai đó không sẵn lòng đầu tư thời gian, năng lượng và trái tim để làm chủ nghề của mình, tại sao họ lại muốn tiêu thụ một sản phẩm rỗng tuếch, cẩu thả như vậy?”
Giới công nghệ tin vào AI
Spines đã huy động được tổng cộng 22,5 triệu USD tiền gọi vốn. Oren Zeev, nhà sáng lập Zeev Ventures và là người ủng hộ ban đầu cho Audible của Amazon (AMZN), đã dẫn đầu vòng gọi vốn Series A trị giá 16 triệu USD cho Spines vào tháng 11 cùng với nhà đầu tư hiện tại Aleph VC, một công ty đầu tư mạo hiểm của Israel.
Michael Eisenberg, đối tác tại Aleph VC, người đã dẫn đầu vòng gọi vốn hạt giống của Spines vào tháng 4, chia sẻ: "Các doanh nghiệp AI sẽ thay đổi mô hình kinh doanh và những định kiến chuyên môn về việc trở thành một nhà xuất bản sách".
Ngoài các nhiệm vụ xuất bản cốt lõi, Spines còn cung cấp các công cụ tiếp thị do AI thực hiện và hệ thống quản lý tiền bản quyền giúp các tác giả tối đa hóa phạm vi tiếp cận và theo dõi doanh số bán hàng. Các tác giả giữ lại 70% tiền bản quyền của họ, so với mức 10-20% thường nhận được từ các nhà xuất bản truyền thống.
Ông Eisenberg cho biết: “Những thay đổi này có thể định nghĩa lại cách các tác giả nhận thức về cơ hội tài chính của họ trong việc xuất bản, giúp xuất bản dễ tiếp cận hơn nhiều đối với những người sáng tạo ở mọi hoàn cảnh”.
Frank-Jürgen Richter, cựu Giám đốc Diễn đàn Kinh tế Thế giới và là tác giả của hơn 37 cuốn sách về chiến lược toàn cầu, tin rằng sự trỗi dậy của AI cũng có thể mang lại lợi ích cho những sản phẩm thuần túy của con người. Theo Richter, vai trò của các nhà xuất bản trong việc xác định và nuôi dưỡng các tác giả sẽ trở nên quan trọng hơn khi thị trường tràn ngập nhiều tài liệu AI.
Ông nói thêm rằng tương lai của ngành xuất bản sẽ được định hình bởi mức độ AI có thể bổ sung thay vì thay thế hoàn toàn khả năng sáng tạo của con người. "Các nhà xuất bản AI sẽ chỉ được tính là thành công nếu họ có thể sánh ngang với doanh số của các nhà xuất bản truyền thống. Cuối cùng, các tác giả sẽ chọn nhà xuất bản thực sự có thể bán được sách của họ".
Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews
Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.
Trân trọng.
