Trung Quốc đã áp đặt hạn chế đối với việc xuất bản các nghiên cứu học thuật về nguồn gốc của virus corona chủng mới, theo một chỉ thị từ chính phủ trung ương và thông báo được đăng tải trên mạng của 2 trường đại học ở nước này, CNN đưa tin.
Động thái này có vẻ như là nỗ lực mới nhất của Bắc Kinh trong việc kiểm soát các cách lý giải về nguồn gốc của virus gây ra đại dịch mà đến nay đã có hơn 1,7 triệu người mắc bệnh và hơn 100.000 người tử vong trên toàn cầu.
Theo chỉ thị được ban hành bởi Vụ Khoa học và Công nghệ thuộc Bộ Giáo dục Trung Quốc, "mọi nghiên cứu về nguồn gốc của virus phải được quản lý một cách nghiêm ngặt và chặt chẽ".
Chỉ thị nêu ra các vòng phê duyệt đối với những nghiên cứu này, bắt đầu từ hội đồng học thuật tại các trường đại học. Sau đó, chúng cần được gửi lên Vụ Khoa học và Công nghệ của Bộ giáo dục, và vụ này sẽ chuyển chúng đến một nhóm chuyên trách thuộc Quốc vụ viện để thẩm định. Các trường chỉ được phép đăng tải nghiên cứu sau khi có được sự đồng ý của nhóm chuyên trách.
Những nghiên cứu khác về Covid-19, bệnh do virus mới gây ra, sẽ được phê duyệt bởi hội đồng học thuật của các trường đại học, dựa trên các điều kiện như "giá trị học thuật" của nghiên cứu, và liệu "thời gian công bố" có phù hợp".
Chỉ thị được đưa ra dựa trên hướng dẫn được ban hành sau cuộc họp hôm 25/3 của nhóm chuyên trách chống dịch thuộc chính phủ Trung Quốc.
 |
| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Học viện Khoa học Quân y tại Bắc Kinh hôm 2/3. Ảnh: Xinhua/Getty. |
Văn bản này được nhìn thấy lần đầu hôm 10/4 trên website của Đại học Phục Đán ở Thượng Hải, một trong những trường đại học hàng đầu Trung Quốc.
Khi CNN gọi đến số liên lạc được để dưới thông báo này, một người của Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục, xác nhận họ đã ban hành chỉ thị.
"Chỉ thị này đúng là không được công bố - đây là tài liệu lưu hành nội bộ", người này nói.
Ít giờ sau, Đại học Phục Đán gỡ thông báo này.
Đại học Địa chất Trung Quốc ở Vũ Hán cũng đăng thông báo tương tự trên website về việc tăng cường thẩm tra các nghiên cứu liên quan đến Covid-19. Thông báo này sau đó đã bị gỡ.
Hồi cuối tháng 12/2019, thành phố Vũ Hán ở miền Trung Trung Quốc báo cáo các trường hợp đầu tiên nhiễm chủng virus mới mà giới chức nói là có liên quan đến một chợ hải sản ở thành phố. Các nhà khoa học ở cả Trung Quốc và phương Tây đều cho rằng virus có thể có nguồn gốc từ dơi và lây sang người qua vật chủ trung gian, tương tự virus gây nên SARS hồi năm 2002-2003.
Tuy nhiên, một bộ phận mạng xã hội Trung Quốc và cả chính phủ nước này dường như đã cố gắng thay đổi lý giải về nguồn gốc virus.
Truyền thông nhà nước và giới chức Trung Quốc liên tục nhấn mạnh rằng vẫn chưa có kết luận về nguồn gốc chính xác của virus. Tháng trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên công khai lan truyền một thuyết âm mưu cho rằng virus được quân đội Mỹ mang tới Vũ Hán.
Vụ việc đã gây nên cuộc khẩu chiến gay gắt giữa hai bên, trong đó chính quyền Mỹ, bao gồm Tổng thống Donald Trump, đã liên tục gọi virus này là "virus Trung Quốc".
