Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) có báo cáo về tình trạng nợ đọng tiền sử dụng đất của các doanh nghiệp và chủ đầu tư dự án bất động sản (BĐS) trong 10 tháng đầu năm tại TP.HCM.
Theo HoREA, tiền sử dụng đất tuy không phải là một sắc thuế, cũng không phải là phí nhưng lại là một khoản thu ngân sách nhà nước lớn.
Tuy nhiên, thời gian qua do yếu kém về cơ chế, bất cập và thiếu minh bạch trong chính sách đấu giá đất, dự án đã tạo nhiều kẽ hở cho doanh nghiệp chối bỏ trách nhiệm nộp tiền sử dụng đất, dẫn đến gánh nặng cho người mua nhà, không được thực hiện các quyền lợi liên quan.
HoREA thống kê: Tại TP.HCM, tính đến ngày 10/11, đã có 80 dự án nộp tiền sử dụng đất với số tiền là 10.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, vẫn còn 40 dự án chưa nộp tiền sử dụng đất với số tiền là 1.900 tỷ đồng.
 |
| 40 dự án bất động sản nợ 1.900 tỷ tiền sử dụng đất. Ảnh minh hoạ: Lê Quân. |
Hiện, tiền sử dụng đất đang là gánh nặng của doanh nghiệp mà người tiêu dùng phải gánh chịu khi mua nhà. Điều này khiến các nghĩa vụ của doanh nghiệp bị đẩy sang vai của người mua nhà, ảnh hưởng đến các quyền và lợi ích của khách hàng.
HoREA nhấn mạnh việc có kẽ hở trong chậm nộp hoặc không nộp tiền sử dụng đất của doanh nghiệp và chủ đầu tư dự án BĐS là ẩn số, không minh bạch. Đây là môi trường tạo ra cơ chế "xin - cho" và ẩn chứa tiêu cực, do thủ tục hành chính và cơ chế vận hành rườm rà, không hợp lý mang lại.
Để thị trường bất động sản vận hành thực sự theo cơ chế thị trường, theo Hiệp hội BĐS TP.HCM, về dài hạn phải thay đổi quan điểm về tiền sử dụng đất, cần coi đây là một sắc thuế.
HoREA đề nghị bỏ khái niệm “tiền sử dụng đất” mà thay thế bằng sắc thuế sử dụng đất ở với thuế suất nhất định, đề xuất khoảng 10% hoặc 15% bảng giá đất.
Như vậy, vừa minh bạch, vừa dễ tính toán và loại trừ được cơ chế xin – cho. Hạn chế việc thu tiền sử dụng đất lần đầu quá lớn mà duy trì nguồn thu bền vững, lâu dài cho Nhà nước..
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho hay vấn đề cần giải quyết hiện nay là cải cách quy trình, thủ tục hành chính để việc xác định tiền sử dụng đất của doanh nghiệp được thực hiện minh bạch, nhanh chóng. Kết quả xác định số tiền sử dụng đất hợp lý được doanh nghiệp tâm phục khẩu phục và loại trừ được các yếu tố phát sinh tiêu cực.
Trước những bất cập của chính sách và cơ chế xác định tiền thuế sử dụng đất có khả năng gây tác động xấu đến người mua nhà, HoREA cũng đề nghị Hội đồng thẩm định giá đất phải có sự tham gia của tư vấn xác định giá đất độc lập, khách quan để xác định giá đất chính xác; tránh lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ hoặc tình trạng mắc ngoặc của doanh nghiệp và chính quyền.
Ngoài ra, HoREA đề nghị bãi bỏ cơ chế đấu thầu chỉ chọn đơn vị chào thầu với giá thấp nhất được trúng thầu; thay thế bằng cơ chế đấu thầu rộng rãi với tiêu chí chọn đơn vị tư vấn xác định giá đất có năng lực, có phương án xác định giá đất tối ưu nhằm nâng cao chất lượng nhà đầu tư dự án. Viêc này cũng sẽ đồng thời ngăn chặn những doanh nghiệp nợ thuế tiền sử dụng đất phát triển dự án, gây ảnh hưởng đến người mua nhà và thị trường.
