Trong cùng ngày 11/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tung ra hàng loạt nước cờ chống lại cách vận hành hiện nay của bộ máy chính trị Mỹ, tiếp tục giữ hình ảnh "phi truyền thống" vốn từng thuyết phục cử tri tin chọn ông trong bầu cử 2016.
Ông chỉ trích truyền thông phiến diện, ủng hộ những nhóm chính trị có lập trường bảo thủ lên tiếng, ban sắc lệnh hành pháp về thu thập dữ liệu người nhập cư.
Những hành động này, giống như nhiều nước cờ chính trị trước đó của Nhà Trắng, khó tạo ra được sự thay đổi thực chất. Mặt khác, các động thái nhắm đến lấy lòng cử tri Mỹ trước thềm bầu cử năm 2020, mà đặc biệt là nhóm trung thành và ủng hộ các giá trị bảo thủ.
 |
| Chỉ trong 1 ngày, Tổng thống Trump đề cập đến hàng loạt vấn đề gây tranh cãi có khả năng lấy lòng cử tri trung thành. Ảnh: Getty. |
Chuẩn bị cho cuộc đấu giữ ghế Nhà Trắng
Trong vòng 12 tiếng đồng hồ ngày 11/7, qua những phát ngôn chính thức lẫn tuyên bố trên Twitter, Tổng thống Trump nhắm thẳng đến gần như mọi vấn đề có thể vực dậy sự ủng hộ của nhóm cử tri trung thành: nhập cư, truyền thông thiếu chính trực, bất bình đẳng thương mại với Trung Quốc, ngân hàng lớn, Iran, công tố viên đặc biệt Robert Mueller và cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử, âm mưu phế truất và các ứng viên đảng Dân chủ.
Chỉ trong một ngày, ông Trump đã "ngửa bài", cho thấy ông nhắm đến những nội dung nào để mong chiếm ưu thế trong cuộc đua sắp tới.
Trong hơn 2 năm qua, tổng thống Mỹ chỉ trích không ngừng nghỉ đảng Dân chủ, truyền thông và hầu hết thiết chế truyền thống ở Washington. Những phát ngôn và hành động gây tranh cãi không khiến ông phân tâm. Những gì Tổng thống Trump quan tâm là nhóm cử tri đã bầu ông lên với động lực là sự bức xúc trước cách làm việc cũ của chính trường Mỹ.
Trong nhiều trường hợp, tổng thống chỉ đạt được những bước tiến khiêm tốn, hay thậm chí không có thêm tiến triển nào mới. Tuy nhiên, phần lớn người ủng hộ ông Trump không nhìn nhận đó là thất bại. Họ chỉ nhìn thấy một người đàn ông đang giữ lời hứa.
Steve Cortes, cựu cố vấn cho chiến dịch năm 2016 và tái tranh cử năm 2020 của ông Trump, nhận định những hành động quyết liệt trên chính là một phần của "công thức chiến thắng chính trị cho năm 2020".
Tiếp tục chiến thuật công kích
Thực tế là nhiều lãnh đạo đảng Cộng hòa thời gian qua đã cố thuyết phục ông Trump chọn một con đường ít gây tranh cãi hơn. Họ muốn thông điệp tái tranh cử của tổng thống xoay quanh câu chuyện kinh tế Mỹ vững mạnh. Một khảo sát mới đây của Washington Post - ABC News cho thấy đây là lựa chọn khả quan.
51% người tham gia khảo sát ủng hộ cách ông Trump điều hành nền kinh tế. Đến 47% cho rằng ông Trump xứng đáng nhận được nhiều lời khen ngợi cho tình hình kinh tế quốc gia.
Mặc cho những số liệu này, tổng thống Mỹ có vẻ vẫn chọn chiến thuật công kích thậm tệ những ai dám chỉ trích ông. Ông sẵn sàng động tới những vấn đề gây chia rẽ lớn nhất trong xã hội Mỹ, mà cụ thể là người nhập cư.
 |
| Tổng thống Trump họp báo tại Vườn Hồng của Nhà Trắng ngày 11/7 cùng Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross và Bộ trưởng Tư pháp William Barr. Ảnh: Getty. |
Giới lãnh đạo Cộng hòa lo ngại Tổng thống Trump đang dành quá nhiều thời gian để lấy lòng nhóm cử tri trung thành, cho rằng ông nên ưu tiên mở rộng nhóm cử tri thông qua những chính sách đại chúng hơn.
Họ càng thêm lo lắng khi tổng thống có vẻ đã đánh mất sự ủng hộ của cử tri các vùng ngoại ô thành thị ở một số bang quan trọng như Michigan, Pennsylvania và Wiscosin. Đây cũng là những khu vực có tác động then chốt đến chiến thắng của ông Trump năm 2016.
Theo Doug Heye, cố vấn chiến lược nhiều thâm niên của đảng Cộng hòa, cánh cửa đến chiến thắng lần này của ông Trump hẹp hơn năm 2016.
Không bỏ cuộc sau nhiều thất bại
Ngày 11/7, ông Trump tiếp tục công kích truyền thông "chính thống" tại một sự kiện ở Nhà Trắng với hơn 100 người tham dự. Một số nhân vật nhận lời mời từng bị lên án vì truyền bá tư tưởng thù hằn.
Chỉ vài phút sau, ông đề cập đến sắc lệnh hành pháp về thu thập dữ liệu người nhập cư như một thắng lợi lớn dù giới quan sát đã dự đoán điều này từ lâu. Tổng thống Trump cũng không quên chỉ trích cách hành xử "gây sốc" của đảng Dân chủ, cáo buộc đối thủ muốn ém nhẹm số lượng người nhập cư bất hợp pháp tại Mỹ.
Cam kết chấm dứt tình trạng nhập cư bất hợp pháp là một trong những nội dung giúp ông Trump đắc cử năm 2016. Một trong những đề xuất nổi tiếng nhất là xây tường dọc biên giới Mexico.
Theo một cựu cố vấn của Nhà Trắng, dù không ít đề nghị bị Hạ viện và tòa án Mỹ chặn đứng, ông Trump vẫn không từ bỏ ý định theo đuổi các mục tiêu đã hứa với cử tri. Điều này khác với nhiều chính trị gia ở cả hai đảng, vốn dễ dàng bỏ cuộc sau khi thất bại lần đầu.
"Đó là điều mà không ai khác làm tốt bằng tổng thống. Ông ấy chiến đấu. Năng lực 'vỗ về' vốn chẳng phù hợp với thiết chế cũ. Họ xem đây là biểu hiện của đầu óc đơn giản và thiếu sáng suốt. Thực tế là người Mỹ bình dân rất quý trọng sự kiên định đến ngoan cố của tổng thống", Ben Marchi, một thành viên kỳ cựu của đảng Cộng hòa, nhận định.
 |
| Tổng thống Trump chính thức khởi động chiến dịch tái tranh cử với sự kiện gặp gỡ cử tri ở Florida ngày 8/5. Ảnh: Getty. |
Michael Caputo, cố vấn hàng đầu của ông Trump trong chiến dịch tranh cử năm 2016, cho rằng tổng thống muốn dùng lá bài nhập cư để thách thức đảng Dân chủ ở những khu vực gần biên giới, vốn xem việc siết chặt trật tự và pháp luật là yêu cầu cấp thiết.
"Vấn đề nhập cư đã chiếm sóng ở Washington suốt 2 năm rưỡi qua. Nó đang dịch chuyển theo hướng mà tổng thống muốn. Chỉ cần nhìn vào những phát biểu của phe Dân chủ là rõ", Caputo nhận định.
Sẽ cần thời gian để chứng minh liệu chiến thuật mà ông Trump lựa chọn có thành công, hay đáng lẽ ông nên nghe lời khuyên nói nhiều hơn về thành tựu kinh tế.
Dẫu sao đi nữa, những công kích gây tranh cãi của ông Trump ngày 11/7 vừa qua vẫn mang lại chút lợi ích nhãn tiền. Mối liên hệ giữa Bộ trưởng Lao động Alex Acosta và tỷ phú Jeffrey Epstein, bị cáo buộc tấn công tình dục trẻ vị thành niên, đã bị nhấn chìm dưới những dòng tít về ông Trump.
