Giải trình trước Quốc hội ngày 1/11, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, năm 2001, nợ công mới chỉ chiếm 36,5% GDP; năm 2005 là 40,8%; năm 2010 là 50% và năm 2015 đã lên 62,2% GDP.
Về quy mô, năm 2015, tổng nợ công khoảng 2,68 triệu tỷ đồng, gấp 2,3 lần năm 2010, gấp 7,6 lần năm 2005 và gấp 14,8 lần so với năm 2001. Tốc độ tăng nợ công của giai đoạn 2011-2015 là 18,5% mỗi năm, gấp khoảng 3 lần so với tốc độ tăng trưởng kinh tế cùng kỳ.
Trong thực hiện hàng năm, Việt Nam phải áp dụng phương án vay đảo nợ. Theo đó, năm 2013 đảo nợ 47.000 tỷ đồng; năm 2014 tăng nhanh lên 106.000 tỷ, năm 2015 là 125.000 tỷ đồng và năm 2016 là 95.000 tỷ đồng.
Thừa nhận nợ công tăng nhanh và áp lực trả nợ lớn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết nguyên nhân tình trạng trên là tăng trưởng kinh tế không đạt kế hoạch. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đặt ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2011-2015 là 7-7,5%.
Song, do những nguyên nhân khách quan, đặc biệt là do sự suy thoái của kinh tế thế giới nên Quốc hội đã quyết định tốc độ tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn này là 6,5-7%.
 |
| Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng giải trình trước Quốc hội ngày 1/11. Ảnh: Tiến Tuấn. |
Ngoài ra, trong thực hiện giá trị GDP không đạt như dự toán làm tỷ lệ nợ công tăng lên. Năm 2015 nợ công tăng thêm 0,9% so với GDP dự toán. Hoạt động tái cơ cấu nền kinh tế không đạt yêu cầu.
Trong khi đó, 5 năm qua, Chính phủ thực hiện rất nhiều chính sách giảm thu để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.Giá dầu thô giảm, cam kết hội nhập quốc tế khiến thu xuất nhập khẩu cũng giảm theo.
Về phần chi ngân sách, đại diện Chính phủ cho biết chi thường xuyên đã lên tới 67,8%, tăng 8% so với giai đoạn trước và chi cho con người tác động đến 7/10 của tăng chi thường xuyên.
Để giải quyết vấn đề nợ công, Bộ trưởng Dũng cho hay sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế quản lý nợ công, ngân sách. Trong thời gian tới, Bộ sẽ trình Quốc Hội sửa đổi Luật quản lý nợ công và hiện đang rà soát lại chiến lược nợ công và chính sách về thuế theo đề án đảm bảo an toàn nợ công và việc này đã báo cáo Bộ Chính trị.
Bên cạnh đó, ông đề cập đến vấn đề tái cơ cấu lại nợ công theo hướng tăng nợ trong nước và giảm dần nợ nước ngoài, đồng thời tái cơ cấu lại kỳ hạn, lãi suất nợ công. Năm 2011 huy động trái phiếu chính phủ trong nước là hơn 12% thì năm 2012 giảm xuống còn 9,8%; đến 2016 chỉ còn 6,4%.
"Kỳ hạn vay đã kéo dài thêm gấp đôi còn lãi suất giảm còn một nửa. Đạt được như vậy cũng là rất tốt", Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng báo cáo.
