|
|
Tóc bạc bản chất là một biểu hiện của quá trình lão hóa sinh học, tương tự như da xuất hiện nếp nhăn hay sạm màu. Ảnh: Adobe. |
Gần đây, mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng "tóc bạc nhiều là dấu hiệu nguy cơ ung thư", khiến không ít người lo lắng, đặc biệt là người trẻ xuất hiện tóc bạc sớm. Nhiều bài đăng, video chia sẻ trải nghiệm cá nhân kèm theo cảnh báo vô tình thổi bùng nỗi sợ về mối liên hệ giữa màu tóc và bệnh lý ác tính.
Vì sao tóc bạc bị gán với ung thư?
Trao đổi với Tri Thức - Znews, TS.BS Nguyễn Thị Hà Vinh, Phó trưởng khoa Điều trị nội trú ban ngày, phụ trách Phòng khám bệnh rụng tóc thể mảng và Bệnh lý về tóc, Bệnh viện Da liễu Trung ương, khẳng định hiện chưa có bằng chứng y khoa đủ mạnh để cho thấy tóc bạc làm tăng nguy cơ mắc ung thư.
Theo bác sĩ Hà Vinh, sự lo lắng của người dân phần nào xuất phát từ hình ảnh quen thuộc của bệnh nhân ung thư trong quá trình điều trị. Nhiều người từng chứng kiến bệnh nhân hóa trị bị rụng tóc hoặc tóc chuyển sang màu bạc, từ đó hình thành sự liên tưởng rằng tóc bạc có liên quan trực tiếp ung thư.
Tuy nhiên, trong thực tế, sự thay đổi màu tóc ở bệnh nhân ung thư chủ yếu do tác dụng phụ của thuốc điều trị, đặc biệt là hóa chất, hoặc do tình trạng suy kiệt kéo dài. Cơ chế này hoàn toàn khác với quá trình bạc tóc tự nhiên, vốn liên quan sự suy giảm tế bào sắc tố ở nang tóc theo thời gian hoặc do yếu tố di truyền.
"Tin đồn tóc bạc nhiều là dấu hiệu ung thư là không chính xác. Khoa học hiện nay chưa chứng minh được mối liên quan trực tiếp giữa hai vấn đề này", bác sĩ Hà Vinh nói. Thậm chí, một số nghiên cứu còn cho rằng bạc tóc có thể phản ánh cơ chế tự bảo vệ của cơ thể trước các yếu tố gây hại, trong đó có tia UV liên quan ung thư da.
 |
| Bác sĩ Hà Vinh đang khám cho một trường hợp bạn trẻ gặp vấn đề về tóc. Ảnh: NM. |
Theo chuyên gia da liễu, tóc bạc bản chất là một biểu hiện của quá trình lão hóa sinh học, tương tự như da xuất hiện nếp nhăn hay sạm màu. Khi tuổi tác tăng lên, các tế bào tạo sắc tố melanin ở nang tóc suy yếu hoặc mất dần chức năng, khiến sợi tóc chuyển từ màu đen sang xám hoặc trắng.
Ngoài yếu tố tuổi tác, tóc bạc còn liên quan đến nhiều nguyên nhân khác như di truyền, căng thẳng kéo dài, stress oxy hóa làm gia tăng gốc tự do, thiếu vi chất (vitamin B12, sắt, kẽm, vitamin D…), hoặc một số bệnh lý và thói quen sinh hoạt như rối loạn tuyến giáp, béo phì, nghiện rượu, hút thuốc lá.
"Tóc bạc không phải dấu hiệu của ung thư và cũng không phải yếu tố giúp dự đoán bệnh", bác sĩ Hà Vinh khẳng định. Tuy nhiên, nếu tóc bạc xuất hiện kèm theo các triệu chứng bất thường như sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, rụng tóc nhiều đột ngột…, người dân nên đi khám để được đánh giá toàn diện, thay vì chỉ dựa vào màu tóc.
Theo TS.BS Nguyễn Thị Hà Vinh, tóc bạc sớm được định nghĩa khác nhau tùy theo sắc tộc. Ở người da trắng, tóc bạc trước 20 tuổi được xem là sớm; ở người da vàng, trong đó có người Việt Nam, mốc này là trước 25 tuổi; còn ở người da đen là trước 30 tuổi.
Tại Việt Nam, tình trạng tóc bạc trước tuổi 25 đang có xu hướng gia tăng, khiến nhiều người trẻ lo lắng. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ từng gặp những trường hợp rất đặc biệt, có trẻ mới 6 tuổi đã xuất hiện tóc bạc trắng. Qua kiểm tra, phần lớn các ca này liên quan đến yếu tố di truyền từ cha mẹ - nguyên nhân mà y học hiện chưa thể can thiệp triệt để.
Cẩn trọng với quảng cáo "đảo ngược tóc bạc"
Theo bác sĩ Hà Vinh, chính tâm lý lo lắng vì tóc bạc sớm khiến nhiều người dễ bị cuốn theo các quảng cáo thổi phồng công dụng điều trị. Thời gian gần đây, một số cơ sở giới thiệu công nghệ HAIRestart như liệu pháp "tái sinh sắc tố tóc", cam kết biến tóc bạc thành tóc đen chỉ sau vài buổi điều trị.
 |
| Tại Việt Nam, tình trạng tóc bạc trước tuổi 25 đang có xu hướng gia tăng, khiến nhiều người trẻ lo lắng. Ảnh: Như Quỳnh. |
"HAIRestart thực chất là công nghệ laser Er:YAG, có tác dụng kích thích mọc tóc và thúc đẩy các yếu tố tăng trưởng giúp tóc khỏe hơn. Tuy nhiên, việc tóc bạc chuyển sang đen chỉ sau 2-3 lần điều trị là điều không tưởng", bác sĩ nói.
Theo vị chuyên gia, quá trình từ tóc bạc sang tóc đen phụ thuộc hoàn toàn vào tế bào sắc tố ở nang tóc. Khi các tế bào này đã suy yếu hoặc mất chức năng, khả năng phục hồi là rất hạn chế. Trong khi đó, laser chỉ tác động đến quá trình mọc tóc, không thể "tái sinh" sắc tố để thay đổi màu tóc trong thời gian ngắn.
"Kích thích mọc tóc và điều trị tóc bạc là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau. Người dân cần tỉnh táo trước các thông tin lan truyền trên mạng xã hội và chỉ nên tiếp cận những nguồn tư vấn y khoa chính thống để bảo vệ sức khỏe của mình", bác sĩ Vinh nhấn mạnh.
Trẻ em không phải sinh ra đã khỏe mạnh về cảm xúc, trẻ phải được tôi luyện. Trẻ cần được nuôi dưỡng và dạy bảo các kỹ năng xác định cảm xúc của mình và thể hiện ra theo cách tích cực, từ đó, trẻ có thể kết nối với những người khác theo cách thông minh về cảm xúc.
Cuốn sách Đứa trẻ khỏe mạnh về cảm xúc mang tới cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của việc giáo dục trong quá trình định hình tính cách của con trẻ. Trong hành trình nuôi dưỡng một đứa trẻ việc xây dựng một thế giới tinh thần phong phú, quan trọng không kém gì quá trình phát triển về thể chất tới cho các bà mẹ nhiều kiến thức hữu ích trong năm đầu nuôi con.
