Theo Washington Post, văn bản công bố vào ngày 22/1 cảnh báo nước Mỹ sẽ bị đe dọa trong những năm tới bởi các quốc gia cố tình khai thác " sự yếu đi của trật tự quốc tế hậu Thế chiến II và những lý tưởng dân chủ phương Tây", cùng với đó là thách thức từ "xu hướng đơn phương ngày càng gia tăng ở phương Tây".
Chiến lược Tình báo Quốc gia Mỹ cũng nhận định Nga đang sử dụng những cơ bắp địa chính trị để thách thức Mỹ ở "nhiều khu vực". Trung Quốc và Iran cũng được nhắc đến như là những mối đe dọa bổ sung với Mỹ.
Văn bản này sẽ được sử dụng để định hướng, cho thấy mối quan tâm hàng đầu của các cơ quan tình báo Mỹ trong 4 năm tới. Ngôn ngữ được sử dụng cũng lặp lại kết luận của cộng đồng tình báo Mỹ năm 2017 về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống 2016 với mục đích "làm suy yếu trật tự dân chủ do Mỹ lãnh đạo".
Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AFP. |
Cảnh báo về sự gia tăng của xu hướng đơn phương được đưa ra trong thời điểm quan hệ đồng minh hàng thập kỷ ở thế giới phương Tây có dấu hiệu rạn nứt. Cùng với đó là làn sóng chủ nghĩa dân tộc đe dọa sự ổn định của các chính phủ dân chủ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, người ra tranh cử với khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết", đã bày tỏ sự hoài nghi về giá trị của các hiệp ước phòng thủ chung với các đồng minh của Mỹ, khiển trách các nước châu Âu vì không tăng chi phí quốc phòng.
Báo cáo này không phải là sự khiển trách trực tiếp với những quan điểm của ông Trump, nhưng nó là biểu hiện mới nhất của cộng đồng tình báo trong việc chuyển trọng tâm từ chống khủng bố (bắt đầu từ năm 2001) sang việc đối phó với các mối đe dọa địa chính trị, đứng đầu trong số đó là Nga, Trung Quốc, Triều Tiên và Iran.
Giám đốc Tình báo Quốc gia Daniel Coats nhận định: "Chiến lược năm 2019 không phải chỉ là một bản nâng cấp của những chiến lược trước đây. Ở một vài lĩnh vực, nó đưa ra những cải thiện bổ sung cho những thứ chúng ta làm ngày hôm nay. Ở những mặt khác, nó đưa ra sự thay đổi căn bản với cách chúng ta hoạt động".
Chiến lược mới đáng chú ý bởi nó nhấn mạnh việc quay trở lại với những thứ đơn giản và quan trọng, tập trung vào các quốc gia cạnh tranh, cung cấp thông tin phù hợp để những người làm chính sách có thể "phát hiện thay đổi và đưa ra cảnh báo quan trọng trong tương lai", theo lời ông Coats.
Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Daniel Coats. Ảnh: AP. |
Văn bản này cũng tập trung vào cách đối phó với công nghệ mới, bao gồm những vũ khí chống vệ tinh có khả năng làm suy yếu năng lực quân sự của Mỹ trong không gian. Cùng với đó, các mối đe dọa qua mạng Internet cũng được xác định là "thách thức niềm tin của công chúng vào các thể chế toàn cầu, cơ quan và chuẩn mực của chúng ta".
Trí thông minh nhân tạo, tự động hóa và các máy tính hiệu năng cao có thể mang lại lợi ích kinh tế nhưng cũng được cho là có thể giúp các nước khác đạt được lợi thế về quân sự và tình báo so với Mỹ.
Tài liệu này cũng nhận định công nghệ có khả năng làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng. Việc công nghệ nano và công nghệ sinh học phát triển có thể giúp chữa khỏi bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống, nhưng sự phổ biến của chúng là "không đồng đều, có nguy cơ làm tăng sự chia rẽ giữa 'những người có' và 'những người không có'".