Thủy phi cơ săn ngầm kỳ quái và đoản mệnh của Liên Xô

VVA-14 là thủy phi cơ săn ngầm có khả năng cất và hạ cánh ở cả trên bộ và trên biển. Nó được Liên bang Xô viết phát triển trong những năm đầu thập niên 1970 nhằm mục đích đối trọng với hạm đội tàu ngầm trang bị tên lửa của Hải quân Mỹ.

Các nhà thiết kế tham vọng tạo ra một mẫu phi cơ hoạt động tốt cả ở độ cao lớn hoặc bay sát bề mặt biển. Việc cất và hạ cánh trên mặt nước giúp làm tăng khả năng cơ động của máy bay. Nguyên mẫu đầu tiên của VVA-14 hoàn thiện và cất cánh từ đường băng vào năm 1972.

Người ta tiếp tục nâng cấp VVA-14 nhưng nhà thiết kế Robert Bartini qua đời năm 1974 khiến dự án đình trệ trước khi bị hủy bỏ dù các mẫu thử nghiệm đã thực hiện 107 lần cất cánh với tổng thời gian bay đạt 103 giờ.

Chiếc VVA-14 số hiệu 19172, một trong hai mẫu thử được chế tạo, được đưa về trưng bày tại bảo tàng Không quân Liên bang Nga tại Monino năm 1987. Với phi hành đoàn 3 người, VVA-14 từng có khả năng di chuyển với vận tốc 760 km/h cùng tầm bay đạt 2.450 km. Trần bay của nó đạt 10.000 m trong khi tải trọng cất cánh tối đa đạt 52.000 kg.

Người ta để nó ngoài trời khi trưng bày tại Bảo tàng Không quân Monino gần Moscow. Thời gian dài bị nắng mưa tàn phá khiến VVA-14 biến dạng. Ban đầu, máy bay dài 25,97 m, sải cánh 30 m cùng chiều cao 6,79 m.

Sau nhiều thập niên hư hại, người ta vẫn dễ dàng nhận ra thiết bị cất và hạ cánh “lương cư” của máy bay.

Tuy nhiên, khoang chứa động cơ của máy bay không còn nằm trên lưng VVA-14. Nó bị rơi xuống đất.