Ngày 21/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp về chủ trương xây dựng cao tốc giai đoạn 2021-2025 và định hướng tới 2030 để chuẩn bị báo cáo các cấp có thẩm quyền về nội dung này.
Theo Bộ GTVT, trong giai đoạn 2011-2020, cả nước đã đưa vào khai thác 1.163 km cao tốc. Phấn đấu tới năm 2025, cả nước có 3.171 km và đến năm 2030 là khoảng 5.000 km.
Huy động nguồn lực xã hội là chính
Chỉ đạo về quan điểm xây dựng các tuyến cao tốc trong giai đoạn tới, Thủ tướng lưu ý hài hòa giữa các vùng miền nhưng tập trung cho những vùng động lực. Đặc biệt, ông yêu cầu không trông chờ, ỷ lại vào ngân sách Nhà nước mà huy động nguồn lực xã hội là chính, kể cả ngoài nước.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu xác định các mục tiêu về số km cao tốc đạt được tới năm 2025 và năm 2030, trong đó tập trung cho cao tốc Bắc - Nam phía đông, vùng Nam Bộ, Tây Nguyên và các tuyến vành đai của Hà Nội, TP.HCM. Việc xây dựng cao tốc phải đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, tiết kiệm, chống tiêu cực, tham nhũng.
Thủ tướng cũng yêu cầu đổi mới tư duy quản lý, đẩy mạnh phân cấp, quy trách nhiệm rõ ràng cho các bộ, ngành, địa phương, cá thể hóa trách nhiệm; huy động sự vào cuộc của các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp, nhân dân, ngân hàng.
 |
| Chỉ đạo về quan điểm xây dựng các tuyến đường cao tốc trong giai đoạn tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý hài hòa giữa các vùng miền, tập trung cho vùng động lực. Ảnh: VGP. |
Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT tiếp thu các ý kiến, tiếp tục hoàn thiện dự thảo báo cáo về thực hiện xây dựng cao tốc giai đoạn 2021-2025 và định hướng tới 2030.
“Trong huy động nguồn lực cần tránh trông chờ, ỷ lại vào ngân sách Nhà nước, đẩy mạnh hợp tác công - tư (PPP) và cơ chế chính sách phải bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo”, Thủ tướng định hướng.
Hài hòa lợi ích và chia sẻ rủi ro
Trong giai đoạn phát triển mới, người đứng đầu Chính phủ nhìn nhận nhiệm vụ rất nặng, công việc rất nhiều, nhu cầu, mục tiêu rất cao nhưng nguồn lực và thời gian có hạn. Do đó, các cơ quan, đơn vị phải đầu tư công sức nhiều hơn, “vắt óc suy nghĩ” , chủ động hơn, sáng tạo hơn để tìm ra các giải pháp phù hợp, khả thi, hiệu quả.
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính trao đổi với lãnh đạo Bộ GTVT. Ảnh: VGP. |
Nhấn mạnh các dự án cao tốc phải triển khai theo hình thức PPP là chính, Thủ tướng lưu ý thêm nguyên tắc “hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư, người dân và chia sẻ rủi ro”.
“Quan điểm dứt khoát là dự án đi qua nơi nào, địa phương nơi đó là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, các địa phương phải lo ngân sách, chịu trách nhiệm về khâu giải phóng mặt bằng cho dự án. Nhà nước sẽ hỗ trợ một phần kinh phí (tối đa 50%) cho phần xây lắp tại các dự án”, Thủ tướng chỉ đạo và cho rằng vốn Nhà nước sẽ đóng vai trò “vốn mồi” dẫn dắt các nguồn vốn khác.
Theo ông, các cơ quan Trung ương cần cùng làm, cùng chia sẻ với địa phương, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mục tiêu là quản lý, sử dụng vốn hiệu quả nhất.
Thống nhất với quan điểm của người đứng đầu Chính phủ, các đại biểu dự họp khẳng định các tuyến cao tốc mang lại hiệu quả rất lớn về kinh tế, lợi ích về xã hội, quốc phòng - an ninh; tạo động lực và tạo không gian phát triển.
Dẫn chứng bài học từ Quảng Ninh chỉ trong thời gian ngắn đã kêu gọi đầu tư được nhiều dự án PPP trên nhiều lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực kết cấu hạ tầng giao thông với mô hình địa phương chủ động quản lý và thực hiện, các đại biểu đề nghị đẩy mạnh nghiên cứu, tổng kết một số mô hình, cách làm hiệu quả để phát triển cao tốc.
Điển hình như Quảng Ninh đã mạnh dạn áp dụng nhiều cơ chế mới như hỗ trợ toàn bộ chi phí giải phóng mặt bằng, linh hoạt trong phân chia dự án thành phần, xen giữa các đoạn đầu tư công với các đoạn đầu tư PPP, tạo hấp dẫn đối với nhà đầu tư và khả thi cho phương án tài chính dự án.
