|
|
Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull. Ảnh: Reuters |
Phát biểu trong chuyến thăm Washington, Thủ tướng Malcolm Turnbull nhắc lại lời của chủ tịch Tập Cận Bình rằng Trung Quốc không muốn mắc bẫy "Thucydides", một giả thiết về rủi ro mâu thuẫn giữa một cường quốc mới nổi và một cường quốc đã định hình có thể bùng phát thành xung đột.
"Nếu Trung Quốc lấy tránh bẫy Thucydides là mục tiêu cốt lõi trong chiến lược của mình thì chúng ta hy vọng Bắc Kinh sẽ hành động thận trọng để không gây ra xung đột", Reuters dẫn phát biểu của ông Turnbull tại trung tâm CSIS (Washington, Mỹ).
"Tính chính danh của các tuyên bố chủ quyền đối với các bãi đá và bãi cạn chỉ nên là yếu tố thứ cấp một khi Trung Quốc đặt mục tiêu tránh bẫy Thucydides là trọng tâm", ông Turnbull nói.
Lãnh đạo Australia kêu gọi các bên tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông cần kiềm chế các hành động đơn phương làm đe dọa hòa bình và trật tự ở khu vực.
Ông Turnbull nhắc Trung Quốc "tính toán cẩn trọng" trong các hành động của mình. Trong vấn đề Biển Đông, Trung Quốc cần sử dụng hệ thống luật pháp quốc tế để giải quyết tranh chấp.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Australia nói Trung Quốc cần trấn an và xây dựng lòng tin với những quốc gia láng giềng về ý đồ của nước này.
Đề cập đến vụ kiện Philippines đối với Trung Quốc đang diễn ra, Thủ tướng Turnbull cho rằng các bên liên quan trong tranh chấp nên dàn xếp vấn đề tuân thủ luật pháp quốc tế.
Nhà lãnh đạo Australia cũng thúc giục Mỹ thông qua Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS). Ông cho rằng, việc Mỹ chưa phê chuẩn UNCLOS đã làm giảm vai trò lãnh đạo của nước này trong những tình huống cần thiết. Turnbull nói, việc Mỹ tăng cường hiện diện ở châu Á là điều cần thiết để bảo đảm sự tăng trưởng kinh tế chưa từng có ở khu vực này.
Giới quan sát cho rằng Thủ tướng Turnbull phải cố gắng cân bằng trong mối quan hệ với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Australia, và Mỹ vốn là đồng minh an ninh chính của Canberra.
Trong khi đó, trong buổi trả lời phỏng vấn tờ Nikkei Asian Review và Financial Times ngày 16/1, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cho biết, ông đặc biệt lo ngại trước nỗ lực của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng trên Biển Đông.
Theo ông Abe, G-2 (gồm Mỹ và Trung Quốc) quản lý trật tự tại Thái Bình Dương, là khái niệm cũ, giống việc Anh và Pháp chia nhau cai trị châu Phi và Trung Đông trong quá khứ. “Đó là cách tư duy lỗi thời”, ông khẳng định.
Thủ tướng Nhật nói Tokyo vô cùng quan ngại trước động thái đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng trên Biển Đông và biển Hoa Đông. “Sự thách thức đơn phương chống lại trật tự quốc tế là không thể dung thứ”, ông nói. Thủ tướng Nhật nhấn mạnh, cộng đồng quốc tế cần lên án mạnh mẽ trước các động thái như vậy từ phía Bắc Kinh. Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cũng như các nước châu Á vô cùng lo ngại hành vi của Bắc Kinh.
Ông Abe nhắc lại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á cuối tháng 11/2015. Khi đó, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nói rằng Trung Quốc sẽ không biến các công trình tại xây dựng trên Biển Đông thành tiền đồn quân sự. Ông Lý đề cập tới tầm quan trọng của việc giải quyết các vấn đề ở Biển Đông bằng biện các pháp hòa bình và theo luật pháp quốc tế.
Tuy nhiên, lãnh đạo Nhật cho rằng, các quốc gia cần thấy hành động thực tế chứ không phải là lời nói suông của ông Lý. Do đó, trước khi thảo luận về việc Trung Quốc có thể biến các công trình xây dựng thành tiền đồn quân sự hay không, các nước cần chống lại nỗ lực đơn phương của Bắc Kinh nhằm thay đổi hiện trạng khu vực.
