Thủ đô bị phong tỏa, chuyện gì đang xảy ra ở Pakistan?

Cảnh sát bắt giữ một người biểu tình ủng hộ cựu Thủ tướng Imran Khan tại Lahore hôm 24/11. Ảnh: Reuters.

Chính quyền Pakistan đã ban hành lệnh phong tỏa an ninh, cắt mạng Internet và rào chắn các con đường chính dẫn vào thủ đô để ngăn chặn người biểu tình, sau khi cựu Thủ tướng Imran Khan kêu gọi những người ủng hộ tiến về tòa nhà Quốc hội.

Bộ trưởng Nội vụ Mohsin Naqvi cho biết người biểu tình có thể ở khu vực ngoại ô Islamabad, nhưng cảnh báo sẽ áp đặt các biện pháp cực đoan nếu họ tiến vào thành phố, theo CNN.

Những cuộc biểu tình diễn ra trong bối cảnh Islamabad đang thắt chặt an ninh cho chuyến thăm chính thức Pakistan của Tổng thống Belarus Aleksandr Lukashenko. Ông Lukashenko đã đến thủ đô hôm 25/11 và sẽ có cuộc hội đàm kéo dài 3 ngày với Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif.

Chuyện gì đã xảy ra?

Hôm 24/11, với ý định thúc đẩy kế hoạch “cuộc tuần hành dài”, một đoàn xe chở người biểu tình đi quãng đường 180 km từ thành phố Peshawar đến thủ đô Islamabad. Dẫn đầu đoàn xe là bà Bushra Bibi - vợ ông Khan, cùng ông Ali Amin Gandapur - người đứng đầu tỉnh Khyber Pakhtunkhwa, nơi đảng của ông Khan vẫn nắm quyền. Họ dự định tổ chức biểu tình ngồi tại D-Chowk, một quảng trường lớn gần tòa nhà Quốc hội Pakistan.

Nhóm tới ngoại ô Islamabad hôm 25/11, bất chấp lệnh phong tỏa an ninh trong 2 ngày và lệnh cấm biểu tình. Trên đường đi, cảnh sát đã bắn hơi cay để giải tán đám đông và chặn đường bằng các container vận chuyển để ngăn dòng người tiến vào thủ đô.

Đoàn xe từ Peshawar tiến về Islamabad hôm 24/11. Ảnh: Reuters.

Video quay cảnh một đồn cảnh sát bốc cháy, trong khi có một số đám cháy trên đường cao tốc. Reuters đưa tin 22 xe cảnh sát đã bị thiêu rụi ở vùng ngoại Islamabad và nhiều khu vực ở tỉnh Punjab.

Chính quyền cho biết ít nhất một cảnh sát đã thiệt mạng, trong khi một số cảnh sát và người biểu tình bị thương do đụng độ. Trong khi đó, các bác sĩ tại Viện Khoa học Y khoa Pakistan nói 5 người đã tử vong, gồm 4 nhân viên an ninh và một dân thường. Nhiều nguồn tin tiết lộ một chiếc xe đã đâm họ.

Đến sáng 26/11, những người biểu tình đã vượt rào. Một đám đông lớn đi ngang qua Zero Point, một nút giao thông bên trong thủ đô. Sau đó, đoàn xe di chuyển đến Khu vực Xanh, khu thương mại và kinh doanh của Islamabad.

Binh lính hiện đứng gác bên ngoài các khu vực công quan trọng, như tòa nhà Quốc hội, Tòa án Tối cao và Văn phòng chính phủ.

Chuyện gì có thể xảy ra?

Theo Reuters, chính phủ của Thủ tướng Shehbaz Sharif chưa đưa ra dấu hiệu nào cho thấy sẽ nhượng bộ các yêu cầu của nhóm biểu tình.

Bộ trưởng Nội vụ Pakistan cho biết lực lượng an ninh đã bị thương do đạn bắn, và cảnh sát đã "kiềm chế" với người biểu tình. Ông Naqvi cảnh báo rằng với người biểu tình vượt qua giới hạn, lực lượng an ninh được phép bắn trả, đồng thời khẳng định có thể thực hiện các biện pháp bổ sung như áp đặt lệnh giới nghiêm hoặc triển khai quân đội.

"Biệt kích có thể nổ súng và sẽ không còn người biểu tình nào ở đó chỉ sau 5 phút. Bất cứ ai tới đó đều sẽ bị bắt giữ", ông Naqvi nói.

Đảng Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) của ông Khan đã chỉ trích chính phủ sử dụng vũ lực quá mức, cáo buộc “có người biểu tình ôn hòa bị bắn”. Theo PTI, có khoảng 20 người bị thương.

Những người ủng hộ đảng PTI biểu tình đòi trả tự do cho ông Khan tại Islamabad ngày 26/11. Ảnh: Reuters.

Lực lượng Pakistan mặc đồ chống bạo động đứng gác dọc một con đường để ngăn dòng người biểu tình tại Islamabad ngày 26/11. Ảnh: Reuters.

Trong những ngày gần đây, hàng nghìn người ủng hộ ông Khan tại các tỉnh Punjab và Khyber Pakhtunkhwa bị bắt giữ, khi chính quyền tìm cách ngăn chặn những cuộc tuần hành phản đối.

Các trường học ở Islamabad và Rawalpindi đã đóng cửa hôm 25-26/11. Theo Reuters, tất cả phương tiện công cộng giữa các thành phố và nhà ga không hoạt động.

Kamran Bangash, lãnh đạo cấp cao của PTI, nhấn mạnh những người biểu tình “sẽ quyết tâm và chúng tôi sẽ đến được Islamabad”.

“Chúng tôi sẽ vượt qua mọi rào cản, từng cái một”, ông nói.

Tại sao chuyện này lại xảy ra?

Những người biểu tình đang yêu cầu thả ông Khan và những “tù nhân chính trị”. Họ cũng muốn bãi bỏ một tu chính án Hiến pháp mới, cáo buộc luật mới tăng quyền lực của chính phủ trong việc lựa chọn các thẩm phán Tòa án Cấp cao và cho phép những thẩm phán này xét xử các vụ án chính trị. Ngoài ra, những người ủng hộ ông Khan tin rằng cuộc bầu cử hồi tháng 2 “không tự do và công bằng”.

Cựu thủ tướng đã bị phế truất trong cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm của Quốc hội vào năm 2022. Kể từ đó, ông lãnh đạo một chiến dịch chống lại chính phủ đương nhiệm do Thủ tướng Sharif lãnh đạo, cáo buộc chính phủ thông đồng với quân đội để lật đổ ông.

Cựu Thủ tướng Pakistan Imran Khan. Ảnh: Reuters.

Ông Khan - một ngôi sao cricket và chính trị gia theo chủ nghĩa dân túy - đã ngồi tù hơn một năm và đối mặt với hàng chục vụ án hình sự, từ tham nhũng đến tiết lộ bí mật nhà nước. Ông và đảng PTI phủ nhận mọi lời buộc tội.

Ông Khan và PTI - đảng đối lập lớn nhất Pakistan - vẫn được lòng dân. Việc cựu thủ tướng bị giam giữ thổi bùng cuộc đối đầu vốn đã căng thẳng giữa quân đội và những người ủng hộ ông.

Ông Khan nhiều lần thúc giục những người ủng hộ xuống đường yêu cầu thả cựu thủ tướng, và bạo lực đã nổ ra ở một số thành phố.

Hồi đầu tháng 10, một cuộc tuần hành tương tự từ tỉnh Khyber Pakhtunkhwa đến thủ đô khiến giới chức phải phong tỏa đường bộ, cắt mạng di động và Internet.

Những cuộc biểu tình này diễn ra vào thời điểm nhạy cảm với Pakistan, khi nước này vừa chứng kiến làn sóng bạo lực giáo phái và đợt tấn công của phiến quân ly khai khiến hàng chục người thiệt mạng trong những tháng gần đây.

Punjab kêu gọi cư dân ở trong nhà Chính quyền ở Punjab - thành phố lớn nhất Pakistan - đã yêu cầu một nửa lực lượng lao động của tỉnh ở nhà tại những khu vực ô nhiễm không khí nghiêm trọng. 16:05 7/11/2024

Mỹ buộc tội một công dân Pakistan âm mưu ám sát ông Trump Bộ Tư pháp Mỹ ngày 6/8 cáo buộc một người Pakistan, có liên hệ với Iran, âm mưu thực hiện các vụ ám sát chính trị nhắm vào cựu Tổng thống Donald Trump và nhiều quan chức khác. 10:24 7/8/2024