Reuters nhận định năm đầu nắm quyền của Tổng thống Trump đánh dấu bằng cuộc điều tra nhằm vào mối liên hệ của đội ngũ tranh cử của ông với Nga và sự chật vật trong việc chứng tỏ khả năng lãnh đạo trước người dân. Ông cũng sẽ đọc Thông điệp Liên bang giữa lúc vấn đề của người nhập cư còn treo lơ lửng và sự phản đối mạnh mẽ từ đảng Dân chủ.
Trước khi sự kiện diễn ra, vị tổng thống biểu trưng cho sự chia rẽ sâu sắc trong lòng nước Mỹ nói với các phóng viên rằng ông sẽ chuyển tải một thông điệp về sự đoàn kết.
"Tôi sẽ xem đó là thành tựu vĩ đại nếu chúng ta có thể đoàn kết quốc gia này", tổng thống nói với các phát thanh viên truyền hình trong bữa trưa, theo một thông báo từ Nhà Trắng.
 |
| Tổng thống Trump được cho sẽ dùng nền kinh tế đang tăng trưởng tốt để "khỏa lấp" một năm cầm quyền quá nhiều biến động. Ảnh: AFP. |
Hạn chót "treo lơ lửng"
Các cộng sự cũng tiết lộ tổng thống sẽ dùng Thông điệp Liên bang để ca ngợi những ưu điểm của chính sách thuế vừa được thông qua hồi tháng 12/2017 tại quốc hội, đang do đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát. Cải cách thuế là chiến thắng về mặt lập pháp đầu tiên của ông Trump kể từ khi lên nhậm chức.
"Kinh tế sẽ là vấn đề trước nhất và trọng tâm", phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders nói với NBC News ngày 30/1.
Thông điệp Liên bang là báo cáo mà tổng thống Mỹ trình bày hàng năm trước quốc hội, trừ năm đầu tiên sau khi nhậm chức. Thông điệp Liên bang bao gồm báo cáo về ngân sách và tình hình kinh tế quốc gia. Tổng thống trong thông điệp cũng sẽ nêu các ưu tiên nghị sự và lập pháp. Việc đọc Thông điệp Liên bang là nghĩa vụ được quy định trong Hiến pháp Mỹ.
Reuters nhận định không khí tại phòng họp của Hạ viện, nơi tổng thống phát biểu, có thể sẽ căng thẳng. Một số nghị sĩ Dân chủ nói rằng họ sẽ tẩy chay sự kiện. Một số nghị sĩ nữ của đảng này dự định mặc trang phụ đen để ủng hộ phong trào phản đối nạn quấy rối tình dục.
Hai đảng Dân chủ và Cộng hòa vẫn đang bất đồng sâu sắc trong chính sách nhập cư và hậu quả của việc này là dự luật về ngân sách chính phủ không thể được thông qua. Chính phủ vừa bị đóng cửa hồi giữa tháng và hiện hoạt động nhờ một ngân sách tạm thời sẽ cạn vào đầu tháng 2. Trước hạn cuối 8/2, các nghị sĩ phải thỏa hiệp được vấn đề nhập cư và thông qua ngân sách mới để tránh một đợt đóng cửa khác.
Tổng thống đề xuất một sự thỏa hiệp khi nói rằng ông có thể để "những kẻ mộng mơ", những người nhập cư trái phép bị đưa vào Mỹ từ khi con nhỏ, ở lại. Đổi lại, Trump yêu cầu ngân sách để xây dựng bức tường dọc biên giới với Mexico và hạn chế việc các thành viên trong gia đình bảo lãnh cho nhau nhập cư vào Mỹ.
"Chúng tôi không đồng ý bất cứ việc gì", nghị sĩ số 2 của đảng Dân chủ tại Thượng viện, ông Dick Durbin nói sau một cuộc họp với đảng Cộng hòa hôm 29/1, cho rằng những nỗ lực của tổng thống không giúp ích gì trong việc mang 2 đảng lại gần nhau.
 |
| Tổng thống sẽ đọc Thông điệp Liên bang trước một quốc hội lẫn nước Mỹ đầy chia rẽ. Ảnh: AFP. |
Tổng thống được chờ đợi sẽ nói về kế hoạch 1,7 nghìn tỷ USD để cải tạo đường sá và cơ sở hạ tầng của nước Mỹ, dù có lẽ ông sẽ không đi vào chi tiết. Các vấn đề quốc tế được trông đợi là chương trình hạt nhân, tên lửa của Triều Tiên hoặc vấn đề Iran.
Sau tất cả, Thông điệp Liên bang sẽ được đọc lên sau một năm đầu bị "phủ bóng" bởi cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller về việc Nga can thiệp cuộc bầu cử Mỹ năm 2016. Các cơ quan tình báo Mỹ cáo buộc Nga sử dụng việc tấn công mạng và các công cụ tuyên truyền để giúp ông Trump đắc cử. Moscow phủ nhận cáo buộc trên trong khi Tổng thống Trump gọi cuộc điều tra của Mueller là "cuộc săn phù thủy".
Thành tựu kinh tế hay "của thừa kế"?
Lãnh đạo 2 đảng bày tỏ những quan điểm rất trái ngược trước Thông điệp Liên bang. Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Hạ viện Paul Ryan nói rằng ông "hào hứng" được nghe Thông điệp Liên bang trong thời điểm mọi việc đều rất triển vọng.
"Được đến và nghe một Thông điệp Liên bang đầy tươi sáng là một điều khích lệ", ông nói với các phóng viên. "Niềm tin về nền kinh tế đã trở về với nước Mỹ".
 |
| Kinh tế Mỹ có một năm tăng trưởng tốt dù một số người vẫn cho rằng đây là thành tựu của các chính sách từ thời Obama. Ảnh: AFP. |
Trong khi đó, nghị sĩ số 2 của đảng Dân chủ tại Hạ viện, ông Steny Hoyer cho rằng chủ đề của Trump về một "nước Mỹ an toàn, mạnh mẽ và tự hào" không phản ánh thực tế.
"Đó có thể là chủ đề, nhưng đó không phải là chuyện xảy ra năm vừa rồi", ông nói và thêm rằng tổng thống đã khiến Mỹ bị các đồng minh xa lánh, gây "rỗng ruột" các cơ quan ngoại giao và làm gia tăng nợ công với chính sách thuế mới.
Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer nói rằng Trump nên cảm ơn người tiền nhiệm Barack Obama về những thành tựu kinh tế.
"Như nhiều thứ khác trong đời, ông ấy đã kế thừa một nền kinh tế khỏe mạnh", Schumer nói.
Về phía người dân, tỷ lệ tán thành dành cho thể hiện của tổng thống tại Nhà Trắng là 40%, một con số đáng báo động đối với đảng Cộng hòa khi cuộc bầu cử giữa kỳ đang đến vào cuối năm nay.
Tổng thống Trump sẽ đọc Thông điệp Liên bang đầu tiên của ông vào lúc 21h10 ngày 30/1 giờ địa phương (9h10 sáng 31/1 giờ VN) tại Điện Capitol.
