Thấy gì khi AI thống trị xu hướng tìm kiếm trên Google 2025 ở Việt Nam

Google đã công bố danh sách Year in Search 2025 (Google Một năm Tìm kiếm) vào ngày 5/12. Ảnh: FastCompany.

Báo cáo Year in Search 2025 của Google cho thấy hơn 5 trong 10 từ khóa thuộc nhóm “xu hướng chung” tại Việt Nam liên quan trực tiếp đến công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và chatbot. Năm nay, người dùng không còn dừng lại ở câu hỏi “AI là gì?”. Thay vào đó, họ học cách tạo video, phục chế ảnh cũ, làm quen với loạt công cụ mới như Gemini, DeepSeek, ChatGPT… Hành vi tìm kiếm phản ánh rõ sự thay đổi từ tiếp cận khái niệm chuyển sang khai thác công cụ và tích hợp AI vào đời sống thường nhật.

Điều này đã được dự báo trong hai cuốn sách AI và Con người (GS Hồ Tú Bảo) và 25 xu hướng công nghệ định hình cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 (Bernard Marr) do NXB Khoa học - Công nghệ - Truyền thông phát hành.

Sử dụng AI trở thành kỹ năng phổ thông

Trong danh sách “Xu hướng chung” năm 2025 do Google công bố, các công cụ trí tuệ nhân tạo như Gemini, ChatGPT, DeepSeek và Pixverse AI lần lượt giữ vị trí đầu bảng. Bên cạnh đó, người dùng còn tìm kiếm nhiều từ khóa có tính ứng dụng như “Cách làm video AI”, “Tạo ảnh Gemini” hay “Phục chế ảnh cũ”. Điều này cho thấy sự chuyển biến trong hành vi tìm kiếm. Người dùng không còn dừng lại ở việc khám phá công cụ này là gì, họ đang học cách sử dụng chúng để làm việc và sáng tạo.

Mức độ phổ biến của AI tại Việt Nam được phản ánh trong báo cáo e-Conomy SEA 2025. 81% người Việt được ghi nhận sử dụng các chatbot mỗi ngày, 83% chủ động học hỏi về công nghệ này. Những con số đó cho thấy cộng đồng người dùng năng động nhưng cũng đặt ra một câu hỏi làm thế nào để dùng AI một cách hiểu biết và có trách nhiệm.

Theo Google, 2025 là năm người Việt thay đổi rõ rệt trong hành vi tìm kiếm liên quan đến trí tuệ nhân tạo. Ảnh: Google.

Trong cuốn AI và Con người, GS Hồ Tú Bảo gọi đây là thời kỳ “sống cùng AI”. Ông cho rằng người dùng cần nhìn nhận lại vai trò của công nghệ khi nó trở nên phổ biến trong đời sống hàng ngày. Nó đang trở thành phần mở rộng của trí tuệ con người. Công cụ này có thể giúp học tập, làm việc và sáng tạo nghệ thuật.

“Hiểu đúng AI là gì và AI liên quan thế nào đến cuộc sống và công việc của mỗi người là điều cần thiết khi từ nay, dù muốn hay không, AI sẽ đồng hành với con người”, ông viết.

Về công nghệ, ChatGPT và Gemini không chỉ dựa trên xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing - NLP). Chúng là sản phẩm của AI Tạo sinh. Đây là một nhánh của AI có khả năng tạo ra nội dung mới. Những mô hình như GPT sử dụng kiến trúc Transformer để học từ kho dữ liệu khổng lồ. Nhờ đó, AI có thể tạo ra văn bản, hình ảnh, âm thanh và video một cách trôi chảy và sáng tạo. Người làm sáng tạo nhờ đó mà có thể trở nên đa nhiệm hơn thay vì chỉ chuyên trách một công việc như trước.

Tuy nhiên, khả năng này cũng đặt ra một câu hỏi ngược lại. Người dùng cần hiểu rõ công cụ, biết giới hạn của nó và sử dụng để tăng cường năng lực của bản thân. “Cùng với dữ liệu, tri thức cũng là nguồn lực chính của sản xuất, và chúng ta nên nuôi dưỡng phẩm chất của con người và học cách đặt câu hỏi hiệu quả (prompt) để sử dụng AI một cách thông minh”, GS Hồ Tú Bảo nhận định.

Hiểu về “hộp đen” chatbot

Trước khi có ChatGPT hay Gemini, thế giới đã từng chứng kiến nhiều thế hệ AI với mục tiêu mô phỏng tư duy và giao tiếp của con người. Để AI có thể hiểu và phản hồi bằng ngôn ngữ tự nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát triển một lĩnh vực gọi là Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP). Đây là công nghệ giúp máy tính hiểu, phân tích và tạo ra văn bản hoặc lời nói giống như con người.

Hai tác phẩm nói về xu hướng công nghệ mới của NXB Thông tin và Truyền thông (nay là NXB Khoa học - Công nghệ - Truyền thông).

Lịch sử chatbot bắt đầu từ năm 1994 với Eliza, một chương trình máy tính mô phỏng nhà trị liệu tâm lý. Eliza không thực sự hiểu nội dung người dùng nhập vào. Nó chỉ dùng các mẫu câu đơn giản để phản hồi lại. Tuy vậy, đây là bước khởi đầu cho một hành trình dài của các giao diện hội thoại giữa máy và người.

Trong khoảng 30 năm sau đó, sự phát triển của AI và học máy đã giúp chatbot trở nên thông minh hơn. Các hệ thống như Alexa, Siri hay Google Assistant bắt đầu hiểu được ngữ cảnh và cảm xúc, cho phép tương tác bằng giọng nói. Những trợ lý ảo này không chỉ thực hiện yêu cầu đơn giản mà còn có thể học hỏi từ người dùng theo thời gian.

Cuốn sách 25 Xu hướng công nghệ định hình Cách mạng công nghiệp 4.0 từng dự báo rằng chatbot sẽ là một trong những xu hướng nổi bật. Mặc dù sách xuất bản năm 2023, trước khi ChatGPT và Gemini trở thành công cụ đại chúng, nhiều nhận định vẫn giữ nguyên giá trị tham khảo. Tác giả phân tích rằng chatbot sẽ không chỉ là công cụ chăm sóc khách hàng, mà còn thay đổi cách con người tương tác với dịch vụ, thông tin và cả nhau.

Tuy nhiên, để AI có thể trở thành đối tác trong giao tiếp, điều quan trọng là người dùng phải hiểu cách nó hoạt động. NLP không phải là phép màu. Nó chỉ hiệu quả khi được huấn luyện bằng dữ liệu lớn và sử dụng đúng ngữ cảnh. Bên cạnh đó, con người vẫn giữ vai trò quyết định trong những tình huống cần cảm xúc, đạo đức và sự phán đoán.

Sự phát triển của AI hội thoại như ChatGPT chưa phải là đỉnh cao và kết thúc cho các nghiên cứu công nghệ, khoa học xã hội trong tương lai. Ngược lại, đó là lời nhắc rằng muốn đối thoại hiệu quả với máy, trước tiên chúng ta cần hiểu chính mình, nhất là trong cách tư duy, đặt mục tiêu và giới hạn trong các câu hỏi. Khi đó, công nghệ sẽ trở thành bạn đồng hành, chứ không phải là người thay thế con người.