Trong phiên chất vấn Bộ trưởng Tài nguyên - Môi trường sáng 5/6, nhiều Đại biểu Quốc hội bức xúc về tình trạng thất thoát, lãng phí đất công là quá lớn khi giao cho các doanh nghiệp Nhà nước sở hữu. Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết tình trạng xác định giá trị quyền sử dụng đất khi chuyển đổi mục đích trong các dự án đầu tư phát triển đô thị không sát với giá thị trường, đã làm thất thoát vốn, tài sản Nhà nước (trong các dự án nhà ở, dịch vụ, các dự án đầu tư bằng hình thức BT, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước).
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, việc thất thoát nguồn lực sau khi cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước là vì chúng ta chưa làm tốt công tác quản lý đất, để phần lớn đất đai hoang hóa. Sau khi cổ phần hóa thì các doanh nghiệp ngay lập tức chuyển đổi mục đích sử dụng, dẫn đến vi phạm 2 vấn đề nghiêm trọng.
Thất thoát đất công là do sai lầm trong công tác định giá, đấu giá. Ảnh: Lê Quân |
Thứ nhất là chuyển đổi không đúng tiêu chí hoạt động của doanh nghiệp, mà phần lớn chuyển sang kinh doanh thương mại và bất động sản, sai hoàn toàn mục tiêu cổ phần hóa. Vấn đề tiếp theo là khi chuyển mục đích sử dụng lại không đưa vào đấu giá, mà áp đặt giá rất thấp so với thị trường.
Giá này có thể do cơ quan tư vấn, có thể có vấn đề lợi ích móc ngoặc, hoặc thậm chí cơ quan thẩm định thấy sai rồi nhưng vẫn để nguyên. Sau đó giá được đôn lên phi mã, thì đây là thất thoát nguồn lực rất lớn từ đất đai.
“Nghị định 01 đã quán triệt và khắc phục được cơ bản vấn đề này. Điểm mấu chốt còn lại là xác định giá đất sao cho minh bạch, đúng và sát hơn so với giá thị trường. Cần công khai với nhân dân, cơ quan quản lý chứ không thể để tình trạng nhóm lớn nhóm nhỏ lợi ích mà chúng ta hoài nghi”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.
Cho ý kiến tại phiên chất vấn về vấn đề đất đai sở hữu Nhà nước, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng nói rằng công tác quản lý đất đai ở một số nơi còn nhiều hạn chế, bất cập.
Phó thủ tướng nhận định công tác quy hoạch xây dựng chưa quan tâm đến các không gian công cộng cho người dân (khu du lịch không có chỗ xuống bãi biển của người dân, thiếu các không gian công cộng, không gian giao thông tĩnh…), trong khi lại quá nhiều các dự án phát triển nhà ở, các công trình nghỉ dưỡng, khách sạn.
Tình trạng giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án phát triển đô thị chưa căn cứ vào quy hoạch và kế hoạch phát triển đô thị, dẫn đến nhiều dự án không được triển khai thực hiện, gây lãng phí đất đai. Tình trạng sử dụng đất sai mục đích, xây dựng không phép, trái phép vẫn chưa được khắc phục.
Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng chỉ đạo rà soát các dự án đã giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục tiêu dự án theo đúng quy hoạch; thu hồi những dự án không có khả năng thực hiện. Kiểm tra chặt chẽ công tác chuyển đổi mục đích sử dụng đất đầu tư xây dựng phát triển đô thị, phát triển du lịch, xây dựng các công trình nhà ở, dịch vụ theo đúng quy hoạch, kế hoạch được duyệt.
“Đặc biệt là cần công khai minh bạch, cạnh tranh trong việc xác định giá trị quyền sử dụng đất tại các dự án phát triển đô thị nhà ở, dịch vụ, thực hiện đấu giá đất. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm những sai phạm trong quản lý đất đai nhất là đối với các doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa", Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho hay.