Ngày 2.5, trên mạng xã hội Facebook ở Việt Nam xuất hiện nhiều lượt chia sẻ hình ảnh một cá thể cá mập đầu búa bị giết hại dã man, đăng tải trên tài khoản N.V. H (toà soạn chủ động viết tắt tên nhân vật được đề cập).
Thanh niên này công khai buôn bán vây cá mập trên Facebook, với dòng thông tin khiến nhiều người phẫn nộ: “Nhận order thịt, vi cá mập. Giá thịt khoảng 40 – 100K/kg, giá vi 2-10 triệu/bộ”.
 |
| Hình ảnh làm thịt cá và rao bán mập đầu búa được N.V.H, đăng tải và rao trên mạng xã hội Facebook. |
Nguồn tin của Người Đô Thị cho biết, mặc dù có những phản hồi từ người thân trong gia đình ở Nghệ An, yêu cầu H. xóa quảng cáo trên Facebook vì vi phạm pháp luật, tuy nhiên thanh niên này không nghe lời. "Cuối cùng, một người cô của H. đã thông báo hành vi đánh bắt, giết hại và buôn bán vây cá mập trái phép cho cơ quan chức năng", nguồn tin này cho hay.
Được biết theo Quyết định 82/2008/QĐ-BNN Về việc công bố danh mục các loài thuỷ sinh quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam cần được bảo vệ, phục hồi và phát triển của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Cá Mập (Carcharhiniformes) nằm trong danh mục các loài có nguy cơ tuyệt chủng rất lớn (EN) và cần được pháp luật bảo vệ.
Còn theo Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp - CITES, cá mập đầu búa nằm trong mục cấm buôn bán vì mục đích thương mại.
Nhiều chuyên gia động vật học, sau khi tiếp nhận vụ việc mà phóng viên cung cấp, xác nhận CITES đã đưa nhiều loài cá mập vào phụ lục II (danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã chưa bị đe dọa tuyệt chủng nhưng có thể dẫn đến tuyệt chủng nếu không kiểm soát). Trong phụ lục II, lớp cá có sụn thuộc bộ cá mập đáy, bộ cá mập và bộ cá nhám thu gồm: cá mập lụa, cá mập đầu vây trắng, cá mập đầu búa hình vỏ sò, cá mập đầu búa lớn, cá mập đầu búa trơn, các loài cá nhám đuôi dài giống Alopias, cá nhám thu lớn, cá mập trắng, cá nhám hồi, cá nhám voi...
 |
| Theo CITES cá mập đầu búa nằm trong mục cấm buôn bán vì mục đích thương mại. |
Theo thông tin lý lịch đăng tải trên Facebook cá nhân và thông tin từ người thân của thanh niên này cho hay, H. hiện làm việc tại công ty Samsung Electronics Vietnam Thai Nguyen. Vụ việc trên xảy ra khi H. về quê ở Nghệ An và đi cùng một người bạn làm nghề cá và đã đánh bắt được con cá mập trên rồi xẻ thịt bán. Mặc dù đã được người nhà cảnh báo nhưng thanh niên này không nghe và một mực cho rằng hành vi của mình không vi phạm pháp luật.
Sau phản ứng dữ dội của cộng đồng, những tấm ảnh giết thịt cá mập đầu búa hiện đã được gỡ xuống khỏi Facebook cá nhân của H. Tuy nhiên, nhiều người đã kịp sao chụp để cung cấp cho cơ quan chức năng, thậm chí còn tìm được bức ảnh H. đang bắt rùa biển, chụp từ hai năm trước.
WildAct - một tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực bảo tồn động vật hoang dã và môi trường tại Việt Nam, cũng đã vào cuộc khi tiếp nhận thông tin cũng như đơn tố cáo từ cộng đồng, và đã có công văn gửi đến Samsung Việt Nam thông báo vụ việc để công ty kịp thời kiểm tra và xử lý. Nội dung công văn có đoạn: "N.V.H. đã quay phim, chụp ảnh và công khai buôn bán vây cá mập trái phép trên mạng xã hội Facebook (đính kèm công văn là đại chỉ Facebook của H.). Hiện tại, hành vi này đang được Sở Cảnh sát môi trường ở Nghệ An điều tra làm rõ.
Thông tin về hành vi đánh bắt, giết hại và buôn bán trái phép sản phẩm từ cá mập đầu búa đã được chia sẻ trên các diễn đàn bảo tồn động – thực vật hoang dã. Thiết nghĩ, với thông tin công khai là nhân viên chính thức của Samsung Electronics Vietnam Thái Nguyên trên mạng xã hội của nhân viên N.V.H. sẽ làm ảnh hưởng đến hình ảnh và vị thế của Samsung Việt Nam trong lòng người tiêu dung. Đặc biệt là khi công tác bảo tồn động – thực vật hoang dã và bảo vệ môi trường hiện nay đang rất được người dân Việt Nam quan tâm.
Chúng tôi mong muốn nhận được phản hồi của quý công ty, cũng như những hình thức giáo dục, kỷ luật và răn đe xác đáng với nhân viên này".
 |
| Cộng đồng mạng còn phát hiện N.V.H. từng đăng ảnh đang bắt một cá thể rùa biển, cũng là loại sinh vật biển quý hiếm. |
Những năm gần đây ở Việt Nam liên tiếp xảy ra tình trạng nhiều người trẻ tuổi đăng tải hình ảnh, video và thậm chí còn livestream hành vi săn bắt, giết hại dã man và buôn bán các loài động vật hoang dã quý hiếm. Điển hình gần đây là trường hợp một nhóm người giết voọc chà vá chân đen tại Hà Tĩnh– một loài linh trưởng quý hiếm sắp tuyệt chủng được pháp luật bảo vệ, rồi đưa lên mạng xã hội. Không chỉ dừng ở đó, nhóm người này còn ăn óc và truyền hình ảnh trực tiếp trên mạng xã hội Facebook, gây phẫn nộ trong cộng đồng. Nhóm người này vào ngày 17.4.2019 đã bị tuyên án phạt tổng cộng là 27 tháng tù và 27 tháng tù treo.
Gần đây nhất là vụ việc của một cá thế rùa xanh bị chặt hai vây trước rồi ném xác xuống biển một cách dã man, trôi dạt vào vịnh Vĩnh Hy thuộc tỉnh Ninh Thuận.
Thiết nghĩ những hành vi vi phạm pháp luật và ngang nhiên công khai sai phạm trên mạng xã hội cần phải nghiêm trị và trừng trị đích đáng.
